«Ғылыми- зерттеулердің әдіснамалық негіздері мен әдістері»

Ф КазНПУ 0703-03-15 (1). Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Екінші басылым.
жалғастырылады; 
–
 
монографиялық бақылап-зерттеу бір адамды немесе бір затты бақылау 
кезінде қолданады; 
–
 
бір бағытты бақылап - зерттеу жалпы тұтастықпен бақылап- зерттеу 
мақсатына сай бір құбылысты немесе деректі бақылау кезінде қолданады. 
2. Педагогикалық эксперимент танымның эмпирикалық деңгейіндегі зерттеудің 
негізгі әдісі болып табылады, ол құбылыстарды олардың ӛту барысының нақты 
тіркелген жағдайларында, зерттеуге бағытталған. Эксперимент жағдайларында 
құбылыстың күнделікті жағдайларда бақылып- зерттеуге болмайтын қасиеттерін 
ашуға болады. 
Эксперимент ғылыми зерттеудің теориялық және эмпирикалық деңгейлері 
арасындағы байланыстырушы буын болып табылады.Оның мақсаты ғылыми теория 
мен болжамды растау немесе жоққа шығару, сон дай- ақ эмпирикалық 
заңдылықтардың факңтуалды мәніне жету мен қалыптастыру.Эксперименттің тағы 
бір мақсаты білімді жетілдіру, оқушыларды оқыту, тәрбиелеу және дамыту 
тәжірибесін жаңарту. 
Эксперимент пен практикалық іс-әрекеттің басқа формалары арасындағы 
шектеулер әр түрлі, сондықтан эксперименттаным әдісі де,оқу- тәрбие процесін 
үйлестіру әдісі де бола алады. 
Педагогикада эксперименттің бірнеше түрі бар: қалыпты, оқыту мен тәрбиенің 
күнделікті жағдайларында жүзеге асады; лабороториялық, оқушылардың белгілі бір 
топтарын бӛлу арқылы жүзеге асады. Сондай- ақ эксперименттің белгілеп-
анықтайтын түрі бар, ол зерттеу объектісінің педагогикалық жүйесінің бастапқы 
күйін белгілеп, кӛрсетеді; қалыптастыратын түрі - зерттеу объектісінің байта құруға 
бағытталған. 
Сұрақ-жауап әдістері. Олардың ерекшелігі педагогикалық жағдайлардың 
элементтерінің объективті қасиеттерімен қоса ӛзара байланысты ”субъект-субъект” 
жүйесінің қасиеттері танылып, есепке алынады. Эмпирикалық зерттеу тәртіптерінің 
құрастыру кезінде субъектілердің ӛз іс-әрекетінің жағдайын оның сол іс-әрекет 
туралы түсінігі ретінде қабылдайтынына сүйену керек. 
Сұрақ-жауап әдісінің мынандай түрлері бар: 
А) Әңгіме- сұхбат. Бұл ұйымдастырылуы мен мазмұны жағынан еркін диалог, 
оның кезінде әңгімелесушілер арасында бейресми және еркін қатынастар орын 
алады. Әңгіме-сұхбаттар әңгімелесушілердің әртүрлі шеңберлерінде жүргізіледі 
(мектеп директоры, оның орынбасарлары, ата - аналар, оқушылар, білім берудің 
әртүрлі деңгейдегі басшылары). Олардың білім беру саласының жағдай мен ондағы 
ӛзгерістерге кәсіби баға беруі басқа әдістер арқылы ақпараттарға маңызды қосымша 
болып табылады.
Сұхбат-әңгіме-сұхбаттың бір түрі. Әңгіме-сұқбаттың бұл түрі зерттеу 
объектісінің ӛз іс-әрекеті туралы ӛзінің түсінігінің динамикасын белгілеуге 
кӛмектеседі, ол ӛзіндік пікірмен қоса психологиялық - педагогикалық анализдің 
тақырыбы болып табылады. Сұхбат зерттеушінің жоғары кәсібилігін және 
тәжірибесін қажет тееді. Сұхбаттың мақсаты - зерттеу объектісінің педагогикалық 
жағдайға деген алынғандардың міндеттері мен мәселелері арқылы ішкі және сыртқы 
байланыстарының ерекшеліктерін зерттеу. Зерттеуші күрделі кәсіби - педагогикалық 
іс-әрекеттің жалпы заңдылықтарын түсіну сұрақ - жауап объектімімен терең қарым - 
қатынас жасай отырып, оның жекелік- мотивтік, когнетивтік және операционалды 
компоненттерін түсіну арқылы ғана мүмкін екенін ескеру қажет. Кӛптеген 
мамандарға сұрақ - жауап жүргізу арқылы тенденциялар мен құбылыстар дамуының 
заңдылықтарын қорытындылып түсіну мен анықтау мүмкіндігі туындайды. 
Хаттамаларда тіркелген мәліметтерге сапалық және сандық тұрғыдан талдау 
жасау қажет. Талдау барысында сұрақ - жауап алынған адамның іс- әрекеті 
объектісінің шынайы сипаттамасын, жұмысындағы білім беру міндеттерін шешуде 
пайда болған қиындықтарды, оларды жеңудің тісілдерін анықтау қажет. Сұхбат 
нәтижелерінің талдауы мен олардың түсіндірмесі зерттеудің нақты міндеттеріне 
байланысты әр түрлі жүргізілуі мүмкін. 
Анкета. Бұл арнайы іріктелген танымдық сұрақтар мен олардың мүмкін деген 
жауаптарының варианттарының қатал тогикалық құрылысы. Анкета құрастырушы 
ұсынған алдын - ала белгіленген бірнеше мүмкін деген жауаптары бар жабық 
сұрақтардан тұрады. Егер анкетадағы сұрақтардың жауаптары болмаса, онда ол 

Ф КазНПУ 0703-03-15 (1). Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Екінші басылым.
ашық сұрақтар деп аталады. Жабық сұрақтарға қарағанда ашық сұрақтарға 
статистикалық талдау жасау қиынырақ

жүктеу/скачать 0,64 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: