Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат жəне қоғамдық даму министрлігінің

3
Республиканский научно-педагогический, методический журнал 
№40 (апрель) 2022 год 
ТОКТЫҢ ЖҰМЫСЫ МЕН ҚУАТЫ
Бекбергенова Кадиша Арыстановна 
Қызылорда қызмет көрсету және сервис колледжінің физика пәнінің оқытушысы 
Сабақ жоспары 
Пәні: Физика 
 Тобы: №11-21 
Курсы: 1-курс
Сабақтың мақсаты 
Білімділік: Токтың жұмысы және 
қуаты жайлы айтып қандай бірлікпен 
өрнектелетіні туралы оқушыларға толық 
мағлұмат беру 
Дамытушылық: 
Оқушыларды 
өз 
бетімен еңбектенуге үйрету, ой-өрісін 
дамыта отырып кеңейту, пәнге деген 
қызығушылықтарын арттыру 
Тәрбиелік: 
Оқушыларды 
шапшандыққа, алғырлыққа баулу 
Сабақтың түрі: аралас 
Сабақтың әдісі: топтық сабақ 
Сабақтың көрнекілігі: Интербелсенді, 
такта, 
электронды 
оқулық 
кеспелі 
таратпа 
Сабақ барысы 
I.
Ұйымдастыру кезеңі
II.
Үй тапсырмасын сұрау
а)Сұрақ-жауап:
1) Электр тогы дегеніміз не?
Анықтама: Зарядталған бөлшектердің
реттелген қозғалысын электр тогы деп 
айтамыз.
2)
Ток күші деп қандай физикалық
шаманы айтады? 
Анықтама :Ток күші деп өткізгіштің 
көлденең қимасы арқылы бірлік уақыт 
ішінде қандай заряд өтетінін көрсететін 
физикалық шаманы айтады. I = q\t 
Ток 
күшін 
өлшейтін 
құрал 
(Амперметр)
3 
)Ток 
көзінің 
электрқозғаушы 
күшінің физикалық мағынасы қандай? 
Анықтама : Зарядтың ток көзінен 
алған электр энергиясының ток көзінің 
ішкі 
құрылысына 
тәуелділігін 
сипаттайтын 
шама 
ток 
көзінің 
электрқозғаушы күші деп аталады. және 
ЭҚК болып белгіленеді.
Ток көзінің электр қозғаушы күшін 
бірлік оң зарядты тасымалдау кезінде 
тосын күштердің атқаратын жұмысымен 
өлшейді. E=A \ q ЭҚК-інің өлшем 
бірлігі 1В(вольт) 1В= 1Дж\Кл 
4 )Тізбек бөлігіне арналған Ом заңы? 
Ток күшін кернеу мен кедергіге 
тәуелділік заңын ашқан ғалым? (Ом) 
Анықтама:Тізбек 
бөлігі 
арқылы 
өтетін ток күші тізбек ұштарындағы 
кернеуге 
тура 
пропорцианал 
және 
кедергісіне кері пропорцианал. I = U\R 
5 ) Қандай тізбек тұйық немесе толық 
деп аталады?Тұйық немесе толық тізбек 
үшін Ом заңының математикалық өрнегі. 
I = E \R+z 
Анықтамасы: Тұйық тізбектегі ток 
күші ток көзінің электрқозғаушы күшінің 
шамасына 
кері 
пропорцианал 
және 
тізбектің 
ішкі,сыртқы 
кедергілерінің 
қосындысымен 
анықталатын 
толық 
кедергісіне кері пропорцианал 
III.
Жаңа сабақ
1)
Электр 
тоғының 
жұмысын 
анықтау 
үшін 
тізбектің 
бөлігінің 
ұштарындағы кернеудің бойымен өткен 
электр зарядына көбейту керек. А=u*q 
Жұмыс-А(Дж) Кернеу- U(В) 
Заряд-q(Кл) 
Осы тізбек бөлігі бойымен электр 
зарядын анықтау үшін ток кушін және 
оның өту уақытын айтамыз q= I*t
Электр тогы жұмысының формуласын 
жазамыз А=U*I*t 
Анықтама: Электр тогының тізбек 
бөлігіндегі 
жұмысы 
осы 
бөліктің 
ұштарындағы кернеуді ток күшіне және 
сол 
жұмысты 
орындауға 
кеткен 
уақыттың көбейтіндісін айтамыз. 
1 джоуль=1 вольт*1 ампер *1 секунд 
Электр тогының жұмысын өлшеу үшін 
үш прибор: вольтметр,амперметр және 
сағат керек. Іс жүзінде электр тогын 
өлшеу 
үшін 
арнаулы 
приборлар-ол 
есептегіштер 
қолданылады. 
Осы 
есептегіштерді 
қазіргі 
кезде 
әрбір 
пәтерден көруге болады. 
2)
Біз қуат деген шаманың сан
жағынан алғанда уақыт бірлігі ішінде 
істелген жұмысқа тең екенін білеміз. 

4
Respýblıkalyq 
ǵylymı-pedagogıkalyq, 
ádistemelik 
jýrnaly
№40 (
säuır
) 2022 
jyl
 
Демек электр тогының орташа қуатын 
табу үшін 
істеген жұмыс 
уақытқа 
бөлеміз. Р=A\ t Р – токтың қуаты(Вт) 
A=U*I*t электр тоғының жұмысы 
кернеу 
ток 
күші 
және 
уақыт 
көбейтіндісіне 
тең. 
Осыдан 
электр 
тоғының қуаты мен токтың көбейтіндісін 
жазамыз P=U*I 
1 Ватт= 1 Вольт *1 Ампер 1 Вт =1В 
*А
P – қуат Ватт, гектоватт, киловатт, 
мегаватт өлшем бірліктер пайдаланамыз. 
1гВт =100Вт 1кВт =1000Вт 
1мВт =1000000Вт
IV.
Жаңа сабақты пысықтау
а) Эстафеталық білім картасы
б) Интерактивті тактаны пайдаланып
есептер 
шығару 
Физикалық 
шама 
Белгіленуі 
Формуласы 
Өлшем бірлігі 
Өлшейтін 
құрал 
Ток күші 
Кернеу 
Кедергі 
Жұмыс 
Қуат 
Есептер шығару 
Тапсырма №1 Әрқайсысы 6 В 
кернеуге 0,6 А ток күшіне есептелінген 
екі шам 2 минут жанды. Осы уақыт 
аралығында әр 
шамдағы 
және 
екі 
шамдағы электр тогының атқаратын 
жұмысын анықтаңдар? 
Тапсырма №2 Мұнай мен су 
қоспасының кедергісі 1200 Ом. Сорғыту 
қондырғысы 3 с жұмыс істегенде,ондағы 
5,5 А токтың атқаратын жұмысын 
анықтаңдар? 
Тапсырма №3 120 В кернеуге 
есептелген 25 ваттың электр шамын 
кернеуі 
220 
В 
электр 
жүйесіне 
қосқанда,ол 
шамның 
қуаты 
қандай 
болады? 
Тапсырма №4 Кедергісі 10 Ом 
өткізгіштің екі ұшына 12 В кернеу 
берілген. Осы өткізгішпен 20 с ішінде 
қанша электр мөлшері өтеді? Осы кезде 
қандай жұмыс істеледі? 

жүктеу/скачать 11,5 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: