поэтикалық троптар
фигуралар
Дәл осындай талаптар араб тіліне белсенді түрде аударылған ұлттық әдебиеттерге де
қойылды, сонымен қатар араб канонының негізгі ережелеріне бағынуға тура келді.
Бұл VIII ғасырдан X ғасырдың аяғына дейін әкелді. Мұсылман мәдениеті шын
мәнінде біртілді болып келеді, басқа тілдердегі (ең алдымен парсы тілінде)
әдебиеттердің дамуы кейінірек басталады.
Лбу Нувас (747-762) тамаша пішінде көңілді және өмірге деген сүйіспеншілікті
жырлайды.
Әбу әл-Атахия (ХІІ ғ.), керісінше, поэзияның негізін аскетизмде және
дүниеден алшақтауда көріп, өмірдің бос әурешілігін жазды.
Әл-Мутанабби (XII ғ.) өлеңдерін Сирия, Египет, Парсы билеушілеріне
арнаған. Оның көптеген өлеңдері ақырында афоризмге айналды.
Араб поэзиясының шыңы – соқыр сириялық Әбу әл-Алаал Мааридің (973-
1057) шығармасы. Шығармашылығының негізгі тақырыптары – өмір мен
өлім сыры, адам мен қоғамның азғындығы, дүниедегі зұлымдық пен
қасірет.
X ғасырда көптеген
поэтикалық хрестоматиялар
пайда болды, олардың ең
танымалдары әл-
Исфаханидің «Әндер кітабы»,
Ибн Хазмның «Көгершін
алқасы» және т.б. Бұл
жинақтардағы өлеңдер тек
табиғат пен махаббатқа
арналған емес, олар сол
кездегі қоғамдық тарихтан
дерек көзі қызметін
атқарады.
8 ғасырда Исламда жаңа
бағыт – сопылық пайда
болды. Сопылар өздерінің
ілімдерін тек арнайы
трактаттарда ғана емес,
поэтикалық түрде де
түсіндірді.
|
