Қазақ ӘдебиеТІ
жүктеу/скачать 2,89 Mb. Pdf көрінісі
|
811-002-002к-20 КазЛитра 11 каз УЧЕБНИК ЕМН
| IIІБӨЛІМ
ҒАСЫРЛЫҚ ТУЫНДЫ «Абай жо лы» эпо пея сы ар қы лы қа зір гі қа зақ про за- сы күл лі дү ниежү зі әде би клас си ка ның шыр қау шы ңы на шық ты. Бұл да аз, әлем нің бас қа ел де рін де де оған тең ке- ле тін шы ғар ма та бу қи ын. Бұл, ме нің ой ым ша, ХХ ға сыр- да ғы ең үз дік шы ғар ма лар дың бі рі. Луи Ара гон Бұл та ма ша эпо пея біз ге тұ тас бір әлем ді сый ға тарт ты, та би ғат тың, тұр мыс тың не бір ға жай ып кар ти на ла ры мен, адам құш тар лық та рын си пат тауы мен біз ді ің кәр ет ті. Ни ко лай Ти хо нов 58 Мұхтар Әуезов – сарқылмайтын, бітпейтін, жасарып, жаң ғыратын,өмірдіңөзіндей,жапырағымәңгіжапжасыл,жалғаса беретінқұбылыс. Рым ға ли Нұр ға лиев МҰХТАРӘУЕЗОВ Жа зу шы қай өңір де ту ып-өс кен? Қан дай от ба- сы нан шық қан? Мұх тар Әуе зов Шы ғыс Қа зақ стан об лы сы (бұ- рын ғы Се мей об лы сы) Абай ау да ны ның Қас қа бұ лақ- Бө рі лі ау лын да 1897 жы лы ту ған. Мұх тар дың ата сының есімі – Әуез хан. Аға - йын да ры Әуез деп атап кет іпті. Әуез ден Мұх тар- дың әке сі Омар хан туа ды. Ал жа зу шы ның әже сі – Ді нә сіл бес ұл дың ішін де жал ғыз қыз бо лып ер ке- леп өс кен – Ақ тай лақ би дің не ме ре сі. Най ман ның қа ра ке рей те гі нен та рай тын бір тай па дан «он же ті ақын шық қан» сы бан ру ынан шыққан. «Абай жо- лы» ро ма нын да Бар лас де ген ат пен берілген ақын Ду лат Ба ба тай ұлы Абай ау ыр ған да кө ңі лін ау лап, қа сын да бір ай жай дан-жай қо нақ боп жат па ған. Ол – Құнан бай ауылына сыйлы Ді нә сіл дің ту ысы. Әуез дің екін ші әй елі Са қыш тан ту ған – Ах мет Әуе зов «Ба ла Мұх- тар» (1967 ж.), «Жас Мұх тар» (1977 ж.) ат ты ес те лік-кі тап ша ла ры ар қы лы жұрт шы лық қа жақ сы та ныс. Мұх тар қай жер де бі лім ал ды? Мұх тар атасы Әуезден арабша хат таныды. Бұл ту ра лы жа зу шы «Ме нің өмір бая ным да»: «Ата мыз біз ді өзін ше оқы та тын. Бұл оның өзі не оңай ырақ соқ қан шы ғар… Ал аз дап қа ра та ны ған соң өлең нің бі рі нен соң бі рін жат та дым. Өлең дер бір түр лі ұзақ, тү сі нік сіз. Ара-ара сын да Фош кин, Лер мон тып, Кры лоп, Татьян мен Ане гин тә різ ді бұ рын құ лақ ес ті ме ген, оқ шау өз ге ше есім дер ес ті ліп қа ла ды. Мол да ға ұқ сап, ата мыз біз ге таң ат қан нан күн бат қан ға дей ін кі тап тан бас ал ғыз бай тын», – деп жа за ды. Осы кел ті ріл ген мы сал дардан Әуез ата сы ның хат та ны ған нан кей ін оқу шы ла ры на тек қа на Абай шы ғар ма ла рын жат тат- қа нын бай қау ға бо ла ды. Абай дың бү кіл қа ра сөз де рі мен өлең де рін ға на емес, Пуш кин, Лер мон тов, Кры лов тан ау дар ған тәр жі ме ле рі не дей ін бес жа сы нан жат тап өс кен М.Әуе зов тің абай та ну шы бо луы на бір ден-бір ық пал жа са ған адам – ең ал ды мен Әуез ата сы еке- нін де дау жоқ. Ауы лы ара лас, қойы қо ра лас құ дан да лы адам дар бол ған дық тан, жүктеу/скачать 2,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|