Энергожелілердің сенімділігін наноматериалдар
мен нанотех-
нологияларды пайдалану арқылы жоғарылатуға болады. «Ақылды»
энергожелінің құндылығы олардың әрбір элементінің белсенді рөл
атқаруында болып отыр.
1 1
.
2
-кестеде заманауи энергожелілер мен болашақтың «ақылды»
энергожелісінің салыстырмалы сипаттамалары көрсетілген.
1 1 . 2
-кесте. Заманауи энергожелілердің «ақылды» энергожелілермен
салыстырғанда өзгерістерге қабілеттілігі төмен
ХХ ғ. энергожелісі
«Ақылды» энергожелі
Электромеханикалық
Цифрлы
Бірбағыттағы
Екібағытты
Орталық өндірілетін
Таратылған өндіру
Радикалды топография
Желілік топография
Бірнеше сенсорлар
Жалғанған мониторлар мен сенсор-
лар
«Соқыр» (өзін басқарусыз)
Өздігінен бақыланатын
Қолмен қалпына келтіру
Өздігінен қалпына келетін
«Қараңғылану» мен ақауларға әлсіз
Үйретілген қорғану мен оқшаулану
Құрылғыны қолмен тексеру
Құрылғыны алыстан басқару
Аварияға телефонмен жауап беру
мен ұжымдық шешім қабылдау
Автоматты шешім қабылдау
жүйелері мен болжамдардың
сенімділігі
Энергияны тасымалдаудың әлсіз
бақылануы
Жалпыкөлемдік энергия тасымал-
дауды бақылау
Ағымдағы шығындарды әлсіз
бақылау
Жалпыкөлемдік ағымдағы
шығындарды бақылау
Тұтынушылардың шектеулі
таңдауы
Тұтынушыға арналған кең
таңдаулар
САҚТАУ
Адамзат баласы электр тоғын
тиімді сақтау жолдарын да
қамтамасыз ету керек. Егер үй иелері тек қана Күн энергиясын
тұтынамыз деп ойласа, онда оларға Күн сәулесін жоқ дегенде бір апта
сақтай алатын сенімді қойма жасауға тура келеді. Бұлтты күндері
мұндай жүйелер үйдің қалыпты жұмыс
істеуіне қажетті мөлшердегі
энергиямен қамтамасыз етуі керек. Бүгінгі таңда ол үшін литийлі
батареялар
пайдаланылады, алайда, олар өте үлкен орын (шамамен,
үй сияқты) алады және шамамен, 50-60 мың доллар тұрады.
Мұндай
батареялар үй шаруашылығында кеңінен пайдаланылу үшін олардың
мөлшерлері кір жуғыш машинадан үлкен, ал бағасы
1 0 0 0
доллардан
қымбат болмауы тиіс.
Энергияны сақтау жолдарын қалайша жетілдіруге болады? Оның
жауабы тағы да «ақылды» энергожеліге келіп тіреледі.
АҚШ Ұлттық
энергетикалық технология зертханасы мамандарының ойы бойынша
сәйкес «ақылды» энергожелі 11.3-кестеде
көрсетілген негізгі жеті
қасиетке ие болуы қажет.
11.3 -кесте. «Ақылды» энергожелінің негізгі сипаттамалары
№
Сипаттамасы
Сапасын сипаттау
1
Өздігінен қалпына
келуі
Істен шығуды жылдам анықтау, талдау
және оларға жылдам жауап беру, істен
шығу мен авариядан кейін қалпына келтіру.
2
Тұтынушының
қатысуы
Энергожелінің құрылысы мен
жұмысында тұтынушының іс әрекеті мен
құрылғыларды пайдалану
3
Шабуылға тұрақтылық
Физикалық және компьютерлік шабуыл-
дарды әлсірету және оларға қарсы тұру
қабілеті
4
Энергияның көтерілген
сапасы
Энергия сапасына тұтынушылар қоятын
талаптарды қанағаттандыру
5
Энергияны өндіру
жолдары
Энергияның әртүрлі локальді көздерін
пайдалану қабілеттілігі (мысалы, қайтадан
қалпына келтірілетін)
6
Бәсекеге қабілеттілік
Нарықтық бәсекелестікке төтеп беру
қабілеттілігі
7
Оптимизация
Негізгі құралдарды оптимизациялау мен
шығындарды азайту үшін энергожелілерді
басқаруды жүзеге асыру қабілеті