Есет Көкiұлы
(1667–1749) – Кiшi жүзден шыққан батыр, әскербасы. Қал мақ тарға
қарсы азаттық күрестi ұйым дас ты рушылардың бiрi.
«Баянауыл тауындағы Жасыбай және Торайғыр көлдерi жатқан екi үлкен
шатқалды сай ең көркем таңдаулы жерлер деп саналады... Бiр таудың
басындағы көлдiң жанына Жасыбай батыр жерленген екен. Әлгi көл соның аты-
мен аталып кетiптi... Қазақтар қалмақтарды Баянауыл аймағынан ығыстырған
сол бiр алыс жылдарда Жасыбай сонда тұрыпты. Ол жағалас қан жауына есесiн
жiбермеген, кегiн алмай қой ма ған белгiлi батыр болып ты. Бiр күнi Жасыбайға
қазақ жасақ тарының қолбасшысы Олжабай батыр шағын ғана жасақ алып,
мыңдаған қалың қалмақты қарсы алдынан тосқауыл қойып, тау iшiнен шығармай,
қамап ұстау туралы бұйрық берiп тi. Сұрапыл соғыс басталып кетiптi. Онда Жа-
сыбай ғажайып ерлiктiң үл гi сiн көрсетiптi. Қалмақ ханы оны өлiмшi етiп
жаралағанға дейiн қайт пай соғысыпты... Қазақтардың азғана тобы ендi қайтемiз
деп сескене бас тағанда Олжабайдың қалың қолы келiп жетiптi де тау iшi
қалмақтардың жандарына сауға сұрап, күңiренген даусының жаңғырығына толып
кетiптi...»
Коншин Н
. Қазақ этнографиясы бойынша еңбектер (қайта басылымы). – Пав-
лодар. «ЭКО» ҒӨФ. 2005, 42–43, 310-беттер.
1. Бұл құжатта Қазақстанның қай аймағының батырлары туралы сөз болады?
2. Қазақтар мен жоңғарлардың Баянауыл тауының iшiндегi шайқасы немен
аяқталды?
*
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Кни а
е
ста ена
иск
чите н
б аз ате н х
е
х
с
асн
иказа
инист а
б аз ани
и
науки
ес уб ики
Казахстан
т
17
а
2019
а
217
25
БІрІНШІ БөлІМдІ ҚАйТАлАу ЖиНАҚТАу ТАПСырМАлАры
1. Не артық? (әр тізбектен артық есім мен оқиғаны алып таста, қалғандарын не
біріктіретінін анықта).
А. Болат, Сәмеке, Абылай, Жолбарыс.
Ә. Төле би, Әйтеке би, Майқы би, Қазыбек би.
Б. Еділ қалмақтары, жоңғарлар, башқұрттар, қырғыздар.
В. «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама», «Бұланты шайқасы»,
«Аңырақай шайқасы», «Аягөз шайқасы».
2. Берілген сөзжұмбақтағы сөздерге сұрақтар құрастыр.
3. ХVІІІ ғасырдағы Қазақ хандығының жағдайы қандай болды? (қиын, дамыған,
артта қалған). 5 дәйек келтіріңдер.
1.
2.
3.
4.
5.
4. Әңгіме кім туралы екенін табыңдар.
1) Жоңғар басқыншыларына тойтарыс беруді ұйымдастырған тұлға.
2) Қазақтардың «Ақтабан шұбырынды» кезінде қырғынға ұшырағаны туралы
жазды.
3) Оның билігі кезінде қазақ қоғамында сепаратизм күшейе түсті.
1. ____________
2. ____________
3. ____________
4. ____________
5. ____________
6. ____________
7. ____________
8. ____________
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
С Ә М Е К Е
Ц Е В А Н – Р А Б Т А Н
П
А М А Н А Т
Ж О Ң Ғ А Р
Қ А Б А Н Б А Й
Ж
Ұ Т
И М П Е Р И Я
Н А З А Р О В
М
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Кни а
е
ста ена
иск
чите н
б аз ате н х
е
х
с
асн
иказа
инист а
б аз ани
и
науки
ес уб ики
Казахстан
т
17
а
2019
а
217
26
XVI–XVII ғасырларда қазақтардың орыс тұрғындармен қандай
елшілік және сауда қатынастары болғанын естеріңе түсіріңдер.
Достарыңызбен бөлісу: |