6.2 Кинетикалық энергияның өзгеру теоремасы Қатты дененің кинетикалық энергиясы Дененің ілгерілемелі, қозғалмайтын өсь төңрегінде айналмалы және жазық-параллель
қозғалыстарындағы кинетикалық энергияларын есептеу формулаларын анықтаймыз.
1.
Ілгерілемелі қозғалыстағы дененің кинетикалық энергиясы. Ілгерілемелі
қозғалыстағы дене нүктелерінің жылдамдықтары бірдей болғандығы үшін
Осыған сәйкес, (3.116) төмендегідей жазылады:
(16.119)
Демек,
ілгерілемелі қозғалыстағы дененің кинетикалық энергиясы осы дене массасымен оның инерция центрі жылдамдығының квадратының көбейтіндісінің жартысына тең. 2. Қозғалмайтын өсь төңірегінде айналатын дененің кинетикалық энергиясы. Дене қандай да бір
Oz өсь төңірегінде
бұрыштық жылдамдықпен айналса, оның әрбір
нүктесінің жылдамдығын
(16.120)
формуламен анықтау мүмкін. (16.120)-теңдеудегі арқылы әрбір нүктеден айналу өсіне
дейінгі ең қысқа арақашықтық белгіленген.
(16.120)-ді (16.116)-ға қоямыз:
(16.121)
(16.121) тен көретініміз,
дене қозғалмайтын өсь төңірегінде айналған кезде оның кинетикалық энергиясы айналу өсіне қатысты инерция моменті мен бұрыштық жыдамдығының квадратының көбейтіндісінің жартысына тең. 3. Жазық-параллель қозғалыстағы дененің кинетикалық энергиясы. Жазық-параллель қозғалыстағы қатты дененің кинетикалық энергиясын Кёниг
теоремасына негізделіп есептеу мумкін. Бұл жағдайда дененің салыстырмалы қозғалысы
оның инерция орталығының төңірегінде айлану қозғалысынан тұрғандығы үшін
Мұндағы:
- қозғалыс жазықтығына перпендикуляр болатын және S инерция центрінен
өтетін
z өске қатысты инерция моменті. Нәтижеде (16.118)- формуладан
(16.122)
табылады.
Демек,
жазық-параллель қозғалыстағы дененің кинетикалық энергиясы массасы инерция центрінде деп алынған дененің ілгерілмелі қозғалысындағы кинетикалық энергиясы мен инерция центрінен өтетін өсь төңірегінде айналу қозғалысындағы кинетикалық энергияның қосындысына тең.