18
Сілтілік және сілтілік жер металдар
Сілтілік металдар ІА топшада орналасқан : литий Li, натрий Na, калий K, рубидий
Rb,
цезий Cs, франций Fr. Франций – радио белсенді элемент. Олардың
валенттілік электрондарының
жалпы формуласы ns
1
(n=2-7). Олардың топтық
атауы – сілтілік металдар – сумен әрекеттескенде күшті негіз – сілті түзілуіне
байланысты қойылған. Судың кермектігі екіге бөлінеді. Уақытша кермектік –
карбонатты,
құрамында
кальций
мен
магний карбонаттары
мен
гидрокарбонаттары болады. Тұрақты кермектіктігі
бар суда сульфаттар,
нитарттар, хлоридтер кездеседі. Кермек суды тазалау әдістері: уақытша
кермектікті қайнату арқылы жоюға болады: Ca(HCO
3
)
2
→ CaCO
3
↓ + CO
2
↑+H
2
O
Тұрақты кермектікті сода қосу, әк суымен өңдеу, фосфаттау арқылы кетіреді.Сода
қосу: CaSO
4
+ Na
2
СO
3
→ CaCO
3
↓+ Na
2
SO
4
5.
Реакция өнімінің шығымы 85% болса, 42 г магний карбонаты ыдырағанда қанша
магний оксиді түзіледі(г)
А) 12
В) 18
С) 21
D)
19
E)
17
6.
Тұрақты кермек суды тазартатын зат
А) Na
2
SiO
3
В) AI
2
(SO
4
)
3
С) Ca
3
(PO
4
)
2
D)
CaCO
3
E)
Na
2
CO
3
7.
Уақытша кермектікті жою әдісінің химиялық теңдеуін көрсетіңіз:
А) CaSO
4
+ Na
2
CO
3
→ CaCO
3
↓+ Na
2
SO
4
В)СаО + Н
2
О = Ca(OH)
2
С)CaCO
3
= CaO + CO
2
↑
D)
CaCO
3
↓ + CO
2
↑+H
2
O →Ca(HCO
3
)
2
E)
Ca(HCO
3
)
2
→ CaCO
3
↓ + CO
2
↑+H
2
O
8.
Сілтілік және сілтілік жер металдардың ұқсас қасиеті
А) тотығу дәрежелері мен валенттіліктері ауыспалы
В)тотығу дәрежелері мен валенттіліктері электрон қиын береді,
С)тотығу дәрежелері мен валенттіліктері
тұрақты электрон оңай береді,
тотықсыздандырғыш
D)
тотығу дәрежелері мен валенттіліктері ауыспалы электрон қиын береді,
тотықсыздандырғыш
E)
тотығу дәрежелері мен валенттіліктері тұрақты электрон оңай береді,
тотықсыздандырғыш та, тотықтырғышта бола алады.