№1 Жұмыс. Активтік кедергіні амперметр



Pdf көрінісі
бет2/2
Дата20.09.2023
өлшемі199,45 Kb.
#181696
1   2
Байланысты:
1эл

Тəж
i
рибел
i
к
 
қондырғының
 
сипаттамасы
ПРМ
-01 (
ПНР

аспабы
хром
-
никель
(Cr-Ni) 
қортпа
сымның
кедергісін
ток
пен
кернеуді
дəл
өлшеу
арқылы
анықтауға
арналған

Қондырғының
бұрандалы
аяқтары
оны
түзетіп
дұрыс
орналастыруға
мүмкіншілік
береді

Қондырғыға
бекітілген

өлшем
бірлігі
бар
бағанғанда
екі
қозғалмайтын
жəне
бір
қозғалмалы
кронштейн
орналастырылған

бұларды
баған
бойымен
жылжытып

кезкелген
орынға
бекітуге
болады

Жоғарғы
жəне
төменгі
кронштейн
арасына
резистор
сым
тартылып
бекітілген

Қозғалмалы
кронштейндегі
қысатын
контакт
арқылы
резистор
сыммен
берік
жалғануы
қамтамасыз
етіледі

Ұзындық
шкаласында
өлшенетін
сым
кесіндісін
өлшеуді
оңайлату
үшін
қозғалмалы
кронштейнде
сызықша
жүргізілген

Резистор
сымның
жоғарғы

төменгі
жəне
орталық
қозғалмалы
контактылары
кедергісі
өте
аз
сымдар
арқылы
қондырғының
өлшеуіш
бөліктеріне
қосылған

Өлшеуіш


4
блоктың
беткі
қақпақшасының
түрі
3-
суретте
көрсетілген
. W
3
клавишы
ток
көзін
қосады

Сонда
беткі
қақпақшада
неон
лампасы
жанады
. W
1
клавишы
жұмыс
түрін
анықтайды

Ол
үнемі
басылып
тұруы
қажет

Токтың
 
дəл
 
өлшенуі
 
W
2
 
басылмаған
 
жағдайда
 
жүргізіледі
 (1-
сурет
). 
Кернеудің
 
дəл
 
өлшенуі
W
2
 
басылған
 
жағдайында
 
іске
 
асады
 (2-
сурет
). 
Аспаптың
 
техникалық
 
параметрлері

Резистор
сымның


толық
ұзындығы
м
l
5
.
0
=
Резистор
сымның
диаметрі
мм
d
35
.
0
=
Резистор
сымның
толық
кедергісі
Ом
R
)
5
.
0
6
.
5
(
±
=
Резистор
сымның
ұзындығын
анықтаудың
дəлдігі
мм
l
1
=

Резистор
сымның
меншікті
кедергісі
м
мм
Ом
/
05
.
1
2

=
ρ
Резистор
сымның
меншікті
кедергісін
өлшеу
қателігі
%
8
/
=

ρ
ρ
-
дан
 
көп
 
емес
Миллиамперметрдің
ішкі
кедергісі
Ом
R
А
15
.
0
=
Вольтметрдің
ішкі
кедергісі
кОм
R
В
5
.
2
=
 
Жұмысты
 
орындау
 
тəртібі
 

Жылжымалы
кронштейнді
сызықшаның
40 - 48 
см
аралығына
жылжытып
апарып
орналастыру
керек

2. 
Аспапты
токқа
қосу
керек
. W
2
-
ні
(3-
сурет

токты
дəл
өлшеу
жағдайына
қою
керек
(1-
суреттегі
схеманы
қараңыздар
); W
2
-
нің
басылмаған
жағдайы

Токты
реттейтін
P
1
арқылы
ток
мəнін
вольтметрдің
стрелкасы
соңғы
ширекте
болатындай
етіп
қою
керек

3. 
Қозғалмалы
кронштейнді
төмен
түсіріп

алдымен

см
-
ден

см
-
ге
дейін
қадамы

см

одан
əрі
қадамын

см
етіп
алып
соңына
дейін
жылжыту
керек

амперметр
мен
вольтметрдің
көрсетулерін
4.1 
кестеге
енгізіңіздер

4. W
2
-
ні
кернеуді
дəл
өлшейтін
жағдайына
(2-
суреттегі
схеманы
қараңыздар

қойып
, 4.3 
пунктіне
сəйкес
өлшеу
жүргізіңіздер

5. 
I
U
l
d
4
2
π
ρ
=
(7) 
формула
арқылы
4.3 
жəне
4.4 
пункттердегі
алынған
өлшеу
нəтижелері
бойынша

сымның
барлық
ұзындықтары
үшін
оның
меншікті
кедергісін
анықтаңыздар

)
(
l
f
=
ρ
тəуелділігінің
графигін
тұрғызыңыз

Абсцисса
осіне
сымның
l
ұзындығын

ал
ордината
осіне
оның
меншікті
ρ
кедергісінің
мəндерін
салыңыздар

Алынған
 
нəтижелерді
 
талдаңыздар

Шындығында
меншікті
кедергі
сымның
ұзындығына
тəуелсіз
болу
керек

Алынған
нəтижелердің
қайшылығы
жалғаушы
сымдардың
кедергілерінің


5
əсерінен

ал
1-
суреттегі
схема
бойынша
жұмыс
істегенде
амперметрдің
ішкі
кедергісінің
болуы
салдарынан
келіп
шығады
(1-
сурет
). 
6. 
Меншікті
кедергінің
алынған
мəніне
жалғау
сымдары
мен
амперметр
кедергілерінің
еткен
əсерін
шығаратын
түзетуді
табу
үшін
вольтметрдің
U
көрсетуінің
резисторлық
сым
ұзындығына
тəуелділігінің
)
(
l
f
U
=
графигін
тұрғызыңыз
(
ең
кіші
квадраттар
əдісін
қолданған
жөн
). 
Графиктерден
жалғау
сымдарына
түсетін
кернеудің
1
U
δ
жəне
2
U
δ
түзетулерін
анықтау
керек
(1-
суреттегі
схема
бойынша
жұмыс
істегенде
– 
амперметр
үшін
). 
Бұлар
)
(
l
f
U
=
түзулерінің
0
=
l
болғандағы
ордината
осімен
қиылысу
нүктелеріне
сəйкес
келетін
U
мəндері
ретінде
анықталады

7. 
Осыдан
кейін
4.3 
жəне
4.4 
пункттерінде
жүргізілген
барлық
өлшеулер
үшін
меншікті
кедергілердің
меншікті
шын
мəндерін
төменгі
формулалар
арқылы
анықтаңыз

(1-c
уреттегі
схема
бойынша
жұмыс
істегенде
)
I
U
U
l
d
точ
1
2
.
4
δ
π
ρ

=
(8)
(2-
суреттегі
схема
бойынша
жұмыс
істегенде
)
v
точ
R
U
I
U
U
l
d
/
4
2
2


=
δ
π
ρ
(9) 
1-
сурет

Амперметр
жəне
вольтметр
əдісі
бойынша
үлкен
электр
кедергілерін
өлшеу
схемасы
2-
сурет

Амперметр
жəне
вольметр
əдісі
бойынша
кіші
электр
кедергілерін
өлшеу
схемасы


6
3-
сурет

Өлшейтін
блоктың
алдыңғы
бетінен
көрінісі
8. (8) 
жəне
(9) 
формулалар
арқылы
есептелініп
алынған
нəтижелер
бойынша
)
(
l
f
=
ρ
тəуелділік
графиктерін
тұрғызу
керек

Өлшеудің
нəтижелеріне
талдау
жасаңыз

Эксперименталдық
нүктелердің
шашырауы
l
мəнін
кішірейткенде
неліктен
үлкейетіндігін
түсіндіріңіз

9. 
см
l
)
50
20
(
÷
=
мəндерінің
интервалы
үшін
меншікті
кедергінің
орташа
мəнін
жəне
оның
сенімді
интервалын
есептеңіз

Соңғы
шаманы
(7) 
формуладан
анықталатын
I
I
U
U
l
l
d
d

+

+

+

=

2
ρ
ρ
(10) 
∆ρ
орташа
мəнімен
салыстырыңыз

Мұндағы
мм
d
005
/
0
=


U

жəне
I


приборлардың
дəлдік
класынан
анықталады
(
U
-
вольтметрдің
см
l
35
=
болғандағы
көрсеткен
мəні
). 
10. 
Резисторлық
сымның
табылған
меншікті
кедергісінің
мəні
бойынша
оның
толық
кедергісін
см
l
50
=
толық
ұзындығы
үшін
анықтаңыз

1
U
δ
жəне
2
U
δ
мəндері
бойынша
жалғаушы
сымдардың
1
R
δ
жəне
2
R
δ
кедергілерін
,
ал
1-
суреттегі
схема
бойынша
жұмыс
істегенде
амперметрдің
А
R
кедергісін
де
қоса
табу
керек

Бұл
мəндерді
резисторлық
сымның
кедергісімен
салыстырыңыз

11. 
Жасалынған
жұмыстың
нəтижелері
бойынша
жалпы
қорытындылар
жасаңыздар

4.1– 
кесте
м
l
,
В
U
,
А
I
,
м
Ом


10
,
6
ρ
м
Ом
точ


10
,
6
ρ
Жұмысты
орындау
үшін
келесі
мəліметтер
белгілі
болуы
керек


резистивті
сымның
диаметрі
жəне
оны
өлшеудің
қателігі

- c
ымның
ұзындығын
өлшеудегі
қателік


амперметрдің
дəлдік
класы
жəне
оның
өлшеу
шегі


вольтметрдің
дəлдік
класы
жəне
оның
өлшеу
шегі


вольтметрдің
ішкі
кедергісі


Стьюдент
коэффициенті

 


7
Өзін
 
өзі
 
тексеру
 
сұрақтары
 
1. 
Тізбек
бөлігі
үшін
Ом
заңының
мағынасы

ол
қалай
өрнектеледі

2. 
Ток
күші

кернеу

кедергі
қандай
бірліктерде
өлшенеді

3. 
Меншікті
кедергінің
физикалық
мағынасы
неде

Өлшем
бірлігін
көрсетіңіз

Меншікті
кедергінің
температураға
тəуелділігі
қандай
?
4. 
Неліктен
1-
ші
суреттегі
схема
аз
кедергілерді
өлшеуге
жарамайды

5. 
Джоуль

Ленц
заңын
тұжырамдаңыз

6. 
Неліктен
вольтметрдің
ішк
кедергісін
өте
үлкен
етіп
жасайды

7. 
Амперметр
мен
вольтметрдің
жұмыс
істеу
принципін
түсіндіріңіз

Не
үшін
жəне
қалай
амперметр
мен
вольтметрлерге
қосымша
кедергі
(
шунт

қосады

8. 
Амперметр
жəне
вольтметр
өлшеу
тізбегіне
қандай
бөгеулер
енгізеді

Бөгеулер
нелерге
тəуелді

Бұларды
қалай
жоюға
болады

9. 
Сізге
жүйелі
өлшеудің
қателігін
қалайша
жоюға
тура
келді

10. 
Стрелкалық
өлшеу
аспаптарының
өлшеу
дəлдігін
арттыру
үшін
шкаланың
қай
аймағында
өлшеуді
жүргізу
керек

 
Əдебиеттер
 
1. 
Методы
физических
измерений
(
лабораторный
практикум
по
физике
). / 
Под
ред

Р
.
И
.
Солоухина
. - 
Новосибирск

Наука
, 1975.
2. 
Соловьев
В
.
А
., 
Яхонтова
В
.
Е
.
Основы
измерительной
техники
.- 
Л
.: 
Изд
.
ЛГУ
, 1980.
3. 
Кушнир
Ф
.
В

Электрорадиоизмерения
. - 
Л
.: 
Энергоатомиздат
, 1983.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет