Қостанай, 017 ОӘЖ 005 (075) кбж 65. 292-93 (5Қаз)я73 у-12



Pdf көрінісі
бет34/82
Дата04.10.2023
өлшемі1,98 Mb.
#183667
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   82
Байланысты:
uakpaeva m kajyrbaeva g korporativtik karzhy

 
(32) 
 
мұнда,
VC
Ф
– ауыспалы шығындардың есепті кезеңдегі нақты сомасы
Q
Ф
– есептік кезеңде шығарылғын өнімнің заттай көріністегі нақты
көлемі. 
Тұрақты шығындарды жоспарлау үшін өндірістік тапсырыстар және 
өндірістік мүмкіндіктердің алдағы уақытта шығарылу туралы максималды 
ақпараты және олардың құрылымынан күтілетін егжей-тегжейлі талдауы 
қажет. Тұрақты шығындар сыртқы жағдайлардың әсерінен өзгеруі мүмкін: 
бағалар мен тарифтердің өсуінен, негізгі қорлардың нормаларын қайта 
бағалаудан, амортизациялық аударымдар нормаларының өзгеруінен және т. б. 
Корпорацияның қаржысын басқару кезінде левериджа (leverage), 
немесе тетік ұғымын қолданады, ол аталған релеванттық кезеңде қосымша 
пайда алу мақсатында оның көлемі тұрақты болып қалатын пайдалану 
шығындарын білдіреді. 
Операциялық леверидж
(operating 
leverage) 
корпорацияның тұрақты шығындары(Fixed Costs, FC) бар жағдайларда, өндіріс 
көлеміне (сату) әсерінсіз байқалады Қысқа мерзімді кезеңде ауыспалы 
шығындардың (Variable Costs, VC) тұрақтыдан айырмашылығы өндіріс 
көлемінің түзетулерінің әсерінен өзгеруі мүмкін.Операциялық тетіктің әсері кез 
келген өндіріс көлемінің өзгеруі ол операциялық пайданың, яғни пайданың 
пайыздар мен салықтарға дейін шегеруінен бұрын (Earnings before Interest and 
Taxes, EBIT) барабар үлкен өзгерістеріне әкеледі.Қазақстандық тәжірибеде " 
EBIT" ұғымы " (P
r
) сату пайдасы(шығыны) " терминіне сәйкес 
Практикалық есептеулерде операциялық тетіктің күшінің әсерін анықтау 
үшін ауыспалы шығындарды өтеуден кейін өнімді өткізудің нәтижесін 
қолданады ,ол маржиналды табысы (пайдасы)деп жиі аталады: 
(33) 
ÏË
Í
ÏË
Q
AVC
VC
*

Ô
ÏË
Ô
ÏË
Q
Q
VC
VC
*

VC
Q
MD




61 
мұнда, MD – маржиналды кіріс; 
Q – өнім өндіру көлемі құндық көріністе. 
 
(34) 
Мүмкіндігінше маржиналдық кіріс тұрақты шығындарды жаппауы керек, 
бірақ 
бұл 
операциялық 
пайданы 
қалыптастыру 
көзі 
қызметін
атқарады.Маржиналдық кірісті анықтаудан кейін операциялық тетік күшінің 
әсерін (СВОР) мынадай формула бойынша есептелеуге болады: 
(35) 
 
Өндірістік тетік күштерінің әсерінің көрсеткіші сатудан түскен 
түсімнің1% - дық өзгеруінде пайданың қанша есе өзгергенін айқындайды.
Сатудан түскен түсім төмендеген кезде, СВОР артады. Түсімнің әрбір 
процентке төмендеуі, пайданы төмендеуінің үлкен және одан да үлкен пайызын 
көрсетеді. 
СВОР аталған фирмамен байланысты кәсіпкерлік қауіптің деңгейін 
көрсетеді: СВОР көп болса, кәсіпкерлік қауіп соғұрлым көп. Сондықтан 
тұрақты шығындарды шамадан тыс ұлғайтуға болмайды,өйткені өндіріс 
көлемінің төмендеуімен пайданы жоғалту бірнеше есе жоғары болуы мүмкін. 
Керісінше, егер корпорация болашақта өзінің өнімінің сұранысына сенімді 
болса, онда тұрақты шығындарды қатаң үнемдеу режимінен бас тартуға 
болады. Корпорация олардың жоғары үлесінен пайданың қомақты өсуін алуына 
болады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   82




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет