ҚАБЫНУ ЦИТОКИНДЕРІ
Туа біткен иммунитеттің жасушалары бөлетін қабыну ңитокиндеріне
ТЬК мен ІЧОО-рецепторлары аркылы стимулданған
ИЛ-1, ИЛ-6,
ТИҒ-а, ИЛ-12, ІҒ№у жэне хемокиндер
жатады. ИЛ-1, ИЛ-6 мен ТН Ғ-а
кабыну цитокиндерінің негізгі сипаттамалары 7.1-кестеде көрсетілген.
7 Л - к е с т е .
Негізгі кабыну цитокиндерінін кейбір сипаттамалары
Б елсенд ілік түрі
И Л -1
И Л -6
ТЧ Ғ-а
Кантамырлардың өткізгіштігін
жоғарылату
+
+
+
Кантамырлардың эндотелийінің жа-
сушаларында жасушалык адгезия
молекулаларының экспрессиясын
жоғарылату
+
+
Фагоциттерді белсендіру
+
+
+
Пирогенді эффект
+
+
+
Бауырдағы жедел фазасы
нәруыздарының бөлінуін тудыру
+
+
+
N К-жасушалардың
цитотоксикалылығын жоғарылату
—
—
+
Фибробласттар бөлінуін стимулдау
+
-
+
Тромбоциттер көбеюін стимулдау
+
+
Хемокиндер синтезін болдыру
+
+
+
Т-лимфоциттерді белсендіру
+
+
+
В-лимфоииттерді белсендіру
+
+
+
7-Тарау. Туа біткен иммунитеттің гуморалды факторлары
97
7.
1 -к е с т е н ің соң ы
Белсенділік түрі
И Л -1
И Л -6
ТМҒ-ос
Иммуноглобулиндер синтезін
жоғарылату
+
—
Негізгі өндіруші — жасушалар
МФ, мес жа-
сушалар, ке-
ратиноциттер,
эндотелий
жасушалары
МФ, мес
жасу-
шалар,
фибро-
бласттар
МФ,
мес
жасу-
шалар
7.1-кестеде көрсетілгендей, барлык үш цитокиндер туа біткен
иммундык жүйе калыптастыратын кабыну жауабынын жергілікті
және жүйелі көріністерінде катысады. Одан баска, олар Т- және
В-лимфоциттер белсенуін тудырып,
адаптивті иммунды жауап дамуы-
на қатысады,
Ен алғашында, интерлейкиндердін универсалды жіктеуі
жасалғанға дейін, ИЛ-1 мен ИЛ-6 «лимфоцит-белсендіруші факторлар
1 және 2» деп аталатын. Бүдан баска, кестеде адаптивті иммунды жау-
апта өзгеше манызды рөлді В-лимфоциттермен антидене синтезін сти-
мулдайтын
ИЛ-6 атқаратыны көрініп тур.
Кабыну цитокиндері тобына тағы негізі МФ-тармен бөлінетін
ИЛ-12
және туа біткен иммундыкжүйеге жататын КК-жасушалармен
және Т-лимфоциттердің кейбір субпопуляцияларымен, біріншіден,
Тхі-мен
бөлінетін
Т хі
тағы Т-кабыну жасушалары деп аталады,
олар тіндерде МФ-мен бөлінетін цитокиндер аркылы, біріншіден,
ІҒі
Ү-ү, пролиферативті кабыну тудырады. ІҒИ-ү -мен белсенген
МФ кабыну цитокиндерді (ИЛ-1,6,8, ТЫ Ғ-а) бөледі. ИЛ-12 ІЧК-
жасушалардың ІҒК-ү өндіруін және олардың цитотоксикалылығын
жоғарылатады.
Сонымен,
ІҒі
Ү-ү
туа біткен иммунитеттің жасушаларымен
қалыптасқан қабынудың соңғы кезеңдерінде және Тхі қатысуымен
өтетін иммунды жауаптың адаптивті фазасында әсер көрсетеді.
Бұл
интерферон, созылмалы пролиферативті кабыну дамуына МФ белсенуі
және жиналуы аркылы маңызды ыкпал көрсетеді.
Кабыну үдерісін калыптастыратын стимулдаушы кабыну цитокин-
дермен бірге,
МФ пен Т-лимфоңиттер қабыну цитокиндерін өндіреді,
біріншіден
ИЛ-10
мен өсуді трансформациялаушы фактор
ТСҒ-
(3.
Бұл цитокиндер
қабыну реттелуінде маңызды рөл атқарады,
өйткені
олар тіндердің аса бұзылуын азайтып, қабынудың интенсивтілігін
шектейді.
98
II Бөлім. Туа біткен иммунитет
ИЛ-10
МФ-дын ТЫҒ-а мен ИЛ-12 өндіруін азайтады және олардын
МНС молекулалары мен В7 костимулдаушы молекулаларынын экс-
прессиясын азайтады («Антигендер таныстыруы» және «Адаптивті
иммунитеттін жасушалык механизмдері» деген тараулардын III бөлімін
караңыз).
ТСҒ-/3
кабыну дамуында манызды рөл аткаратын туа біткен
имммунитет жасушаларынын — нейтрофилдердін және эндоте-
лий жасушаларының белсенуін тежейді. Сонымен катар, ол Тхі-дін
адаптивті иммунитеттін кабыну жасушасынын белсенуін тежейді.
Достарыңызбен бөлісу: |