Электр өрісінің күш сызықтары. Электр өрiсiнiң
күш сызықтары тұйықталмаған , олар оң зарядтардан басталып терiс зарядтардан
аяқталады (1,2 – суреттер).
Күш сызықтары үздiксiз және
қиылыспайды . Олар зарядталған
денелерден басталады немесе аяқталады, содан кейiн жан-жаққа шашырайды. Сондықтан
күш сызықтарының тығыздығы зарядталған дене маңайында жоғары, яғни өрiс кернеулiгi жоғары
болған жерде
.
Бiртектi электр өрiсiнiң күш сызықтары параллель және олардың тығыздығы
тұрақты (2 – сурет).
бағытталған, таңбамен зарядталған үлкен
металл пластинкалар біртекті өріс тудыратын. Бұл
өріс q зарядқа F = q · E тұрақты күштен әсер етеді.
А пластмасса оң зарядталған, В пластмасса теріс
зарядталған. q зарядының В d
1
қашықтықта
орналасқан d А нүктесін d
2
қашықтықта орын
ауыстырғанда істелетін жұмысты табайық. 1,2
нүктелер бір күш сызықтың бойынша жатыр.
Электр өрісі жолдың Δd = d
1
– d
2
бөлігінде оң таңбамен жұмыс
істейді.
A = qE (d
1
– d
2
) = - (qEd
2
– qEd
1
)
(5)
Потенциалдық энергия. Егер жұмыс дененің траекториясының пішініне тәуелсіз болса, онда жұмыс
теріс таңбамен алынған дененің потенциалдық энергиясының өзгерісіне тең болады:
A = - (Wp
2
– Wp
1
) = - ΔWp
(6)
Осыдан
A = qEd
Wp = qEd
(7)
Егер өріс оң жұмыс жасаса, онда зарядтардан дененің өрістегі потенциалдық энергиясы ΔWp<0.
Егер өріс теріс жұмыс жасаса ΔWp>0.
Бақылау сұрақтары 1.
Электростатикалық деп қандай өріс аталады?
1-сурет 2-сурет
34
2.
Электр өрісінің күш сызықтары деген не?
3.
Қандай өрістер электр өрісі деп аталады?
