Мазмұны Кіріспе. Халықаралық бірліктер жүйесі Бөлім Молекула кинетикалық теория және термодинамика негіздері

8 
Сабақ № 3 
Тақырыбы:1.1.2 МКТ-дағы идеал газ. Газ қысымы. 
Сабақ жоспары 
1. МКТ-даңы идеал газ 
2. Идеал газ күйінің теңдеуі 
3. Концентрация 
4. Универсал газ тұрақтысы 
 
МКТ бойынша газдың молекуласы ретсіз хаосты қозғалады. Осы қозғалыс нәтижесінде олар бір-
бірімен соқтығысады және қабырғаға соқтығысады. Газ 1 молекуланың емес миллион молекуладан 
тұрады. Миллион молекулаланың қабырғаға соқтығысу күштің қосындысы газдың қысымы болып 
табылады. 
Газдың ыдыс қабырғасына түсіретін қисыны мынаған тең: 
2
3
1
mnv
S
F
P


(1) 
m – молекула массасы 
n – молекула саны 





 
A
N
м
m
n
v – молекула жылдамдығы 
S – қабырға бетінің ауданы 
Осыдан кинетикалық энергия арқылы жазсақ: 
nEk
mnv
P
3
1
2
3
1
2
2



(2)
nEk
P
3
2

(3) 
Идеал газ қысымы v бірлігіндегі молекулалар шоғырын молекулалық ілгерлемелі қозғалысының 
орташа кинетикалық энергиясына көбінесе теңеу (3) (теңдік айтылуы). 
Идеал газ күйінің теңдеуі.
Газдың қандай күйде тұрганын білу ушін онын термодинамикалық 
параметрлерін, ягни қысымды, температураны, келемді білу қажет. Термопараметрлердің 6ipeyiнің 
өзгерісі оның баска параметрлерінің өзгеруне әкеп соғады. Термодинамикалык параметрлерді 
байланыстыратын тендеу 
газ күйінің теңдеуі
деп аталады. Осы тендеуді молекулалы-кинетикалык 
теориянын 
негізгі
теңдеуін пайдалана отырып, шығарып керейік. 
Бізге 
р = nкТ
екені белгілі. Газ молекулаларыньщ концентрациясын n=
ескерип, P= 
kT 
аламыз. 
Осыдан PV= N
kT 
шығады. Газ молекулаларының санын газдың зат молшері арқылы табамыз: N= 
N
A
=
N
A
. Осыны ескерсек PV=
N
A
kT.Екі тұрақты санның – Авогадро санының және Больцман 
тұрақтысының көбейтіндісіне тең шаманың өзі де тұрақты шама.оны универсал газ тұрақтысы деп 
атайды:
R=kN
A
(4) 
R=1.38*10
-23
Дж/К* 6.02*10
23
1/моль= 8,31 Дж/К*моль
Универсал газ тұрақтысы дегеніміз-заттың 1 молінің температурасын 1К арттыру үшін оған қанша 
жылу мөлшерін беру қажет екенін көрсететін физикалық шама. (4) 
PV=
RT (5) 
(5) идеал газ күйінің теңдеуі деп аталады. Бұл теңдеуді орыс ғалымы Д.И.Менделеев пен француз 
ғалымы Б.П.Клайперон алғандықтан Менделеев- Клайперон теңдеу деп аталады. 

жүктеу/скачать 3,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: