Заттың мольдік массасы деп-бір мольдің мөлшерінде алынған заттың массасын айтамыз. Осы анықтамаға орай, мольдік масса малекула массасын Авогадро тұрақтысына көбейткенге тең:
A o N m M
(4)
Заттың кез келген мөлшерінің массасы
m денедегі малекулалар санын бір малекуланың массас ына
көбейткенге тең:
(1) - формуладағы
A N мен
N -ді олардың (3) және (4) өрнектерімен алмастырып мынаны (5) аламыз:
ν
M m
(5)
Заттың мөлшері сол зат массасының оның мольдік массасы қатынасына тең. IX класс химия
оқулығында зат мөлшеріне дәл осындай анықтама беріледі.
Мольдік массасы М болатын массасы
m кез келген мөлшердегі заттың малекулалар саны (3) және (4)
– формулаларыға сәйкес мнаған тең:
M m N N N A A
(6)
Авогадро тұрақтысын есте сақтаңдар: ол үшін бірінші 6 цифры мен
23
10
шамасы ретінде білу
жеткілікті. 2г сутегінде, 18г суда т.б. сонша малекулалар бар. (2), (3) және (4) -формулалары
салыстырмалы малекулалық масса, зат мөлшері және мольдік масса сияқты жаңа физикалық
шамаларға анықтама береді. Оларды қортып шығарудың қажеті жоқ, тек оларды есте сақтаса
болғаны. Ал қалған, мысалы (5) мен (6) – формулаларды қортып шығаруға болады.
Бақылау сұрақтары 1.
Молекулалардың өлшемі жайлы не білесіңдер? Молекуланың диаметрін қалай есептеп
шыгаруға болады?
2.
Денедегі молекулалардың санын қалай есептеп шығаруға болады
3.
Молекуланың массасы қалай анықталған
4.
Авогадро саны нені білдіреді?
