Г и сал­ға­раева к а ка­лы­мо­ва ж а орын­таева информатика

39
Құ­рыл­ғы­ла­р
Іш­кі­сақ­тау­­
құ­рыл­ғы­сы­
Сырт­қы­сақ­тау­
құ­рыл­ғы­сы­
DVD дис к
Қат қыл диск
Тұ рақ ты жа ды 
3-тап сыр ма. 
«Ку бизм» әді сі пайдаланылады.
Қарапайым қағаздан жасалған текшені алып, оның 
қырларына мына тапсырмаларды жазыңдар.
1. Ком пью тер кон фи гу ра ция сын анықтауды 
үйреніңдер
.
2. Ар тур Беркс, Гер ман Голд cтайн, Джон фон Ней ман ның 
ма қа ла ларын
 сипаттаңдар
.
3. Екілік принцип және жадтың біртектілік принципін 
салыстырыңдар.
4. Ең қолайлы принципті 
қолданыңдар.
5. Дәлелдемелер келтіріп, 
түсіндіріңдер.
6. 
Ұсыныңдар: 
Бо ла шақ та дер бес ком пью тер ге та ғы қан дай 
қо сым ша құ рыл ғы қо сар еді ңдер?
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

40
§ 7. Прог рам ма лық жасақтама ны таң дау
Өздеріңіз білетіндей, дербес компьютердегі мәселелерді 
шешуге арналған программалардың жиынтығы программалық 
жасақтама деп аталады.
Программалық жасақтама 
(software) –
 
компьютерді басқа-
ру ға ар нал ған программа немесе программалар жиынтығы.
Программаларды құқықтық мәртебесі бойынша үш топқа 
бөлеміз: 
жү
йе
лік
(жалпы пайдалану прог раммалары), 
қол
дан
ба
лы
(арнайы), 
инструменталдық
(программалау жүйелері) (
6-сыз ба
).
Программалық жасақтама
Жүйелік
программалық 
жасақтама
Инструменталдық 
программалық
жасақтама
Сервистік
программалық 
құралдар 
Операциялық 
жүйелер
Программалар- 
қабықшалар
Жобалау
құралдары
Тілдер және 
жүйелік про-
граммалау
Интеграция-
ланған програм-
малау орталары
Қолданбалы
программалық 
жасақтама
Қолданбалы 
программалар 
(жалпы
мақсаттағы)
Қолданбалы про-
граммалар паке-
ті (арнайы мақ-
сатта)
6-сыз ба. 
Прог рам ма лық жасақтама түрлері
Ес­те­рі­ңе­тү­сі­рің­дер:
• кон фи гу ра ция де ге ні міз не?
• ком пью тер дің мін де ті не қа рай кон фи-
гу ра ция сын қа лай таң дау ға бо ла ды?
Мең­ге­рі­ле­тін­бі­лім:
• прог рам ма лық жасақтама;
• прог рам ма лық жасақта ма ның 
түрлері;
• прог рам ма лық жасақта ма ның са па
кри те рий ле рі.
Прог­рам­ма­лық­жасақтама
–
Прог­рамм­ное­обес­пе­ е­ние­–­
Software
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

41
Жүй елік прог рам ма лық жасақтама
– ком пью тер лік 
жүйе нің жұ мыс іс теуін жал пы бас қа ру ды жә не оның тех ни-
ка лық қыз мет көр се ту функ ция ла рын орын дау ды қам та ма сыз 
ете тін прог рам ма лар жи ын ты ғы.
Қол дан ба лы прог рам ма лық жасақтама
– ком пью тер ді 
пай да ла ну шы ларға арналған белгілі бір мәселелерді шешуге 
көмектесетін прог рам ма лар жи ын ты ғы.
Инструменталдық прог рам ма лық жасақтама 
про грам-
ма лау тілінде компьютерге арналған жаңа про грам ма лар ды 
құ руға ықпал етеді.
Инструменталдық прог рам ма лар дың түрлері: 
Borland 
Delphi, Borland C ++ Builder, Microsoft Visual Basic, Microsoft 
Visual C ++.
Прог рам ма лар ды 
құ қық тық мәр те бе сі бой ын ша
үш топ қа 
бө леміз: 
ли цен зия лан ған, шарт ты те гін 
жә не
ер кін та ра ты-
ла тын.
1. Ли цен зия лан ған прог рам ма лар.
 
Пайдаланушы лицен-
зия лау ту ра лы ережелерді орындаған жағдайда оған 
про грам ма лық 
өнім ді 
пайдалану 
құқығын 
беретін 
лицензия мен бір ге прог раммалық жасақтама ұсынылады. 
Әдетте бұл шарт тар қол да ну шының программалық өнімді 
басқа пайда ланушыға бе ру, код ты өзгерту мүмкіндігін 
шектейді.
2. Шартты тегін программалар
. Бұл жағдайда тұтынушы 
белгілі бір сынақ мерзіміне дейін бірнеше мүмкіндігі 
шектеулі программалық өнімнің демонстрациялық нұс-
қа сын тегін алады, ал ол аяқталғаннан кейін өнімді сатып 
алуға міндетті.
3. Ер кін та ра ты ла тын прог рам ма лар. 
Көп те ген прог рам ма лық 
жасақтаманы жә не ком пью тер лік тех ни ка ны өн ді ру ші лер 
ер кін прог рам ма лық жасақтама ның кең ау қы мы на қы зы ғу-
шы лық та ны та ды.
Қа зір гі уа қыт та ғы прог рам ма лық жасақтаманың са па 
кри те рий ле рі:
• функ цио нал дық;
• се нім ді лік;
• тиімділік;
• эргономикалық;
• мобильділік.
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

42
Функ цио нал ды қ
 
– прог рам ма лық жасақтаманың нақ ты
не ме се бол жал ды пай да ла ну шы қа жет ті лік те рін қа на ғат тан-
ды ра тын функ ция лар жи ын ты ғын орын дау мүм кін ді гі. Бел гі-
лен ген функ ция лар жи ын ты ғы прог рам ма лық жасақтаманың 
сырт қы си пат та ма сын да анық тала ды.
Се нім ді лі к 
– берілген шарттарда және нақты уақыт 
кезеңінде белгілі бір функцияларды қалтқысыз орындау мүм-
кін ді гі. Мы са лы, прог рам ма лық жасақтамадан бас тар ту қа те-
лік тің кө рі ні сі ре тін де қабылданады.
Тиімділік 
– берілген шарттарда пайдаланушыға ұсы ны-
ла тын программалық жасақтама қызметтерінің дең гейі нің 
және осы үшін пайдаланылатын ресурстар көлемінің ара қаты-
насы. Мұндай ресурстардың қатарына қажетті ап па раттық 
құ рал дар, программалардың орындалу уақыты, дерек тер ді 
да йын дауға және нәтижелерді түсіндіруге арналған шы ғын-
дар жатады.
Эргономикалық
–
 
бастапқы деректерді дайындау, про-
грам ма лық жасақтаманы қолдану және алынған нәтижелерді 
бағалау бойынша жұмсалатын күшті азайтуға, сондай-ақ бел-
гі лі бір пайдаланушының оң эмо ция ла рын ту ғы зу ға мүм кін дік 
бе ретін программалық жасақтаманың сипаттамалары.
Мобильділік
 
– программалық жасақтама қа бі ле ті бір ор та-
дан (қоршаған ортадан) екіншісіне, яғни бір аппа рат тық плат-
формалардан басқасына ауыстырылу мүмкіндігі.
Серверлік программалық жасақтама
 
– ақпараттық техно-
логияларда белгілі бір ресурстарға немесе қызметтерге қол жет-
кізе отырып, тапсырыс берушінің сұрауы бойынша сервистік 
функцияларды орындайтын есептеу жүйесінің программалық 
компоненті.
Бір компьютерде бірнеше операциялық жүйелерді іске қосу 
үшін виртуалды мәшинелер жиі қолданылады.

жүктеу/скачать 4,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: