Студенттер мен жас ғалымдардың «фараби әлемі» атты халықаралық ғылыми конференциясы

«Фараби Әлемі» атты студенттер мен жас ғалымдардың халықаралық конференциясы
89 
ДӘРІЛІК ТҮЙЕЖОҢЫШҚА 
(MELILOTUS OFFICINALIS)
 ӨСІМДІГІ НЕГІЗІНДЕ 
ҚҰРҒАҚ СЫҒЫНДЫ АЛУ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ЖАСАУ 
 
Сапарәлі Б.М. 
Ғылыми жетекші: PhD, доцент Сейтимова Г.А. 
әл
-
Фараби
 
атындағы
 
Қазақ
 
ұлттық
 
университеті
 
balgyn1401@mail.ru
 
Соңғы бірнеше онжылдықта өсімдіктермен емделу, яғни дәстүрлі медицина саласы кең 
дамуда. Бұл саланың шығу тегі табиғи және қосымша әсерлері аз болуына байланысты 
дамыған және дамушы елдерде кең ауқымда таралған. Қазіргі уақытта өсімдіктер екінші 
метаболиттерді өндірушілер және де бай химиялық құрамға ие көз ретінде дәрілік 
препараттарды жасауда, ауыл шаруашылығында, бояғыштар өндіруде, тағамдық қоспалар 
ретінде қолданылады. Дәстүрлі медицинада ерте заманнан бері қолданылып келе жатқан 
өсімдік түрі – 
Melilotus officinalis. M. officinalis 
құрамында кумариндерінің болуына 
байланысты өзіне тән иіске ие дәрілік өсімдік. Өсімдік дәстүрлі түрде қабынуға, бактерияға, 
жүйке жүйе ауруларына қарсы, кей жағдайларда қатерлі ісікке қарсы қолданылды. 
M. 
officinalis 
өсімдігі 
Fabáceae 
тұқымдасының өкілі және Солтүстік Азия, Еуропа және 
Кавказда кеңінен таралған. 
Жұмыстың мақсаты –
 
дәрілік түйежоңышқа 
(M. officinalis) 
өсімдігі негізінде құрғақ 
сығынды алу технологиясын жасау. 
M. officinalis 
өсімдігінің шынайылығы және биологиялық белсенді заттардың негізгі 
топтарының сандық мөлшері зерттеулері ҚР Мемлекеттік Фармакопеядағы І әдістемелік 
нұсқаулар бойынша жүргізілді. Зерттеу нәтижесінде жиналған мәліметтерге сәйкес, 
M. 
officinalis 
өсімдігінің жер үсті бөлігінде фенолды қосылыстар, тритерпенді қосылыстар, 
аминқышқылдары, тері илегіш заттар, көмірсу туындылары, сапониндер анықталды. 
Өсімдіктің тамыры мен жапырақтары кумаринге бай, ал тұқымдарында майлар, ақуыздар, 
крахмал кездеседі. 
M. officinalis 
өсімдігінен кумариндер және флавоноидтар негізіндегі құрғақ сығынды 
алудың технологиялық параметрлерінің тиімді жағдайлары қарастырылды (экстрагент 
табиғаты, шикізат-экстрагент қатынасы, экстракция уақыты және температуралық режим). 
Сонымен қатар, экстракциялаудың екі әдісі – мацерация және ультрадыбыстық экстракция 
салыстырылды, тәжірибе нәтижесінде ультрадыбыстық мацерация әдісі оңтайлы екені 
анықталды. Осылайша, құрғақ сығынды алу технологиясының тәжірибелі оңтайлы шарттары 
келесідей болды: шикізат-экстрагент қатынасы 1:10, экстрагент – 50 % этил спирті, 
ультрадыбыс жиілігі – 35 кГц, процестің температурасы – 45 °С, экстракция уақыты – 30 
минут. 
Өсімдіктің 
биологиялық 
белсенді 
қосылыстарға 
бай 
болуы, 
болашақта 
фармакологиялық зерттеулердің әрі қарай жалғасуына және оның негізінде заманауи дәрілік 
препараттарды алуға мүмкіндік береді. 

жүктеу/скачать 2,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: