Кейінді,  жоғарылы, қысаң еріндік

177
А
– тілдің тік қалпына қарай 
төменді,
ерін қатысына қарай 
ашық 
езулік
, тілдің көлденең қалпына қарай 
кейінді
дыбыс. 
Үйлесім жасалым белгілері: 
төменді, ашық езулік, кейінді
дауысты дыбыс.
Үшінші (дауыссыз) құрақ
Н
а 
– тілдің тік қалпына қарай 
төменді,
ерін қалпына қарай
ашық 
езулік
, тілдің көлденең қалпына қарай 
кейінді
дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: 
төменді, ашық езулік, кейінді
дауыссыз дыбыс.
8.14-
сурет. 
[
Үшін
]
сөзінің құрама желісі
7.14-сурет. 
[Үшін]
сөзінің құрама желісі
Сөз құрамындағы құрақтардың үйлесім әуезі біркелкі 
кейінді
болғандықтан, сөздің өне бойына тән үйлесім әуез де 
 кейінді 
болып 
шығады.

178
Ілгерінді, жоғарылы, доғал еріндік үйлесім әуезді сөздердің жа-
салым желісі
Ілгерінді, жоғарылы, доғал еріндік 
[үшүн]
сөзінің құрамындағы 
құрақтардың жасалым сипаты (7.14-сурет).
Бірінші (дауысты) құрақ
Ү
– тілдің тік қалпына қарай 
жоғарылы
, ерін қатысына қарай 
доғал 
еріндік
, тілдің көлденең қалпына қарай 
ілгерінді
дыбыс. 
Үйлесім жасалым белгілері: 
жоғарылы, доғал еріндік, ілгерінді
дауысты дыбыс.
Екінші (буын) құрақ
Ш
ү
– тілдің тік қалпына қарай 
жоғарылы,
ерін қалпына қарай 
доғал 
еріндік
, тілдің көлденең қалпына қарай 
ілгерінді
дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: 
жоғарылы, доғал еріндік, ілгерінді
дауыссыз дыбыс.
Ү
– тілдің тік қалпына қарай 
жоғарылы
, ерін қатысына қарай 
доғал 
еріндік
, тілдің көлденең қалпына қарай 
ілгерінді
дыбыс. 
Үйлесім жасалым белгілері: 
жоғарылы, доғал еріндік, ілгерінді
дауысты дыбыс.
Үшінші (дауыссыз) құрақ
Н
ү
– тілдің тік қалпына қарай 
жоғарылы,
ерін қалпына қарай 
доғал 
еріндік
, тілдің көлденең қалпына қарай 
ілгерінді
дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: 
жоғарылы, доғал еріндік, ілгерінді
дауыссыз дыбыс.
Сөз құрамындағы құрақтардың үйлесім әуезі біркелкі 
жоғарылы, 
доғал еріндік, ілгерінді
болғандықтан, сөздің өне бойына тән үйлесім 
әуез де 
жоғарылы, доғал еріндік, ілгерінді 
болып шығады.

жүктеу/скачать 10,2 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: