Алимхан Жунисбек verstka 19 06 18 indd indd



Pdf көрінісі
бет127/225
Дата17.11.2023
өлшемі10,2 Mb.
#191772
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   225
Байланысты:
Жүнісбеков

ы
дауысты 
у
-мен алмасады» 
деп түсіндіретін ереженің барын қайтерсің! Ал 
оқы
етістігі дауысты 
ұ
-ға (жарайды, тіптен, көз елес 
ы
дауыстысы бола қойсын) аяқталып 
тұрғаны, оған келіп дауыссыз 
у
тіркесіп, тұйық рай 
оқұу
жасалатыны 
қаперімізге кірмей-ақ қойды. 
Қазақтың 
ұу
дыбыс тіркесінің естілімі орыстың 
у
дауыстысының, 
қазақтың 
ый(-ій)
дыбыс тіркесінің естілімі орыстың 
ы(-и)
дауыстысы-
ның естілімімен жалған ұқсас екеніне сеніп қалғанбыз.
Буын талданым:
- миы
сөзінің буын құрамы 
ми-ы
болып, алғашқы буын дауыс- 
ты 
и
дыбысына аяқталып, келесі буын дауысты
 ы
дыбысынан баста-
лып тұр ма? Онда қазақ сөзінің ішінде 
«буын дауысты дыбыстан 
басталмайды»
деген ережені қайда қоямыз? Оның үстіне сөз соңында
«дауысты буын тұрған деген не?» деп аң-таң боламыз.
- суы
сөзінің буын құрамы 
су-ы
болып, алғашқы буын
дауысты 
у
дыбысына аяқталып, келесі буын дауысты
ы
дыбысынан 
басталып тұр ма? Ендеше, қазақ сөзінің ішінде 
«буын дауысты дыбыс-
тан басталмайды»
деген ережені тағы еске сала кетеміз. Оның үстіне 
«сөз соңында дауысты буын неге тұр?» деп, тағы аң-таң боламыз.


197
Тасымал талданым:

жиын
сөзі 
жи-ын
болып тасымалданып, тасымал жігі екі да-
уыстының арасынан өтіп тұрады ма? Онда 
«қазақ сөзінің ішінде екі 
дауысты қатар тұрмайды»
деген ережені қайда қоямыз? Оның үстіне 
«сөз соңында тұйық буын тұрған деген не?» деп әрі-сәрі боламыз.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   225




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет