Наркотикалық - Бейнаркотикалық (наркотикалық емес) Наркотикалықаналыетиктер - кез-келген ауырсынуды басатын морфин
және морфин тәріздес (синтетикалық) препараттар тобы. Наркотикалық
анальгетиктер эйфория (өзін жақсы сезіну), үйренгіштікжәне дәріге тәуелділік
(психикалық және физикалық), қүмартушылық және нашақорлық тудырады.
Препаратты доғарғанда абстиненциялық синдром байқалады (теріс эмоция,
қорқыныш, үйқысыздық, елестеулер), вегетативті жүйенің бүзылуы (тахикардия,
артериялық қан қысымыныңөзгеруі, қүсу, диарея, гипертермия) соңындаөлімге
алып келуі де мүмкін.
Әсер ету механизмі: наркотикалық анальгетиктер
энкефалиндер мен эндофинді эндогендердің нейропептидтерінің белсенділігін
(нейрогуморальды антиноцицепциялық жүйенің белсенділігін арттырады)
күшейтеді. Содан анальгетикалық әсер байқалады. Наркотикалық анальгетиктер
ағзадағы пептидтердің (эндофиндер және энкефалиндер) қүрылысына ұқсас
болғандықтан, апиынды рецепторлармен байланысады. ОЖЖ-сі мен шеткерлік
ұлпалардағы ОЖЖ-ң барлық деңгейіндегі нейрон аралық ауырсынудың өту
импульстарын шеткерлік афференпі жүйе арқылы жоғарғы орталықтарға торлы
құрылым (ретикулярлы фармация), гипоталамус, таламус, ганглияларға,
лимбиялық жүйелерге, үлкен ми қабықтарының ауырсыну импульстарына
тежегіш әсер көрсетеді.
Наркотикалық аналыетиктердің жіктелуі: 1, Апшн ажалоидтары: морфин,
морфилонг, омнопон. 2. Морфиннің синтетикалық алкалоидтары: промедол, фентанил, суфентанил, пентазоцин (фортрал, лексир), буторфанол (бефорал, морадол, стадол), бупренорфин (норфин, темгезик), нальбуфин (нубаин), трамадол (трамал), пиритрамид (дипидолор), эстоцин, тилидин, 141
