396
(15.4)
15.6-
сурет
—
и
нх
және
и
вх
синусоидалық кернеулерінің әсерлік мәндерінің
қатынасына тең кернеудің (10
-
100) күшею коэффициенті.
(15.3) өрнектеріне ОЭ
-
лі күшейткіш каскадтың (15.6
-
сурет) кіріс
және шығыс тізбектерін орналастырудың
жалпылама схемасына
сәйкес келеді, оны да энергия көзін орналастырудың екі
схемасының эквиваленттілігімен (2.11
-
суретті қараңыз) алуға
болады.
Каскадты жүктеме тізбегіне қосқан кезде сигнал көзі кернеуінің
күшею коэффициенті мынаған тең болады:
мұндағы
U
c
= (h
n
+
R
ВТ
)
І
Б
,
U
Ж
=
h
n
І
Б
R
Ж
R
К
/(
R
Ж
+
R
К
)
және
І
Б
–
и
с
,
и
ж
сисуноидалық кернеулері мен
і
Б
тогының әсерлік мәндері.
Бұл күшею коэффициенті күшейткіштің негізгі параметрі болып
табылмайды, себебі сигнал мен жүктеме көзі тізбектерінің
кедергісіне тәуелді болады.
ОЭ
-
лі күшейткіш каскадтың негізгі кемшілігі
–
кіріс кедергісінің
төмен мәні. Бұл сигнал көзінің тогы мен шығын
қуатын, сондай
-
ақ
оның ішкі кедергісіндегі кернеудің төмендеуін ұлғайтады.
15.4-
суреттегі алмастыру
схемасына айнымалы құраушы
бойынша ОЭ
-
лі күшейткіш каскадтың шығыс тізбегінің сыртқы
сипаттамасы сәйкес келеді (15.5.
а
суретін қараңыз,
2
-
түзу):
(15.5)
Бұл ретте жүктеме тізбегіндегі ток мынаған тең.
397
Тыныштық режимінің жұмыс нүктесінің орналасуы бойынша
А
,
В
және
АВ
класттарындағы күшейткіштер болады.
А класында
эмиттер мен базаның арасындағы
p-n
-
өткел тура
бағытта (тыныштық
режимінің
А
жұмыс нүктесі 15.5,
а, б
суреттерінде) жылжыған және төмен сигнал режимінде күшейткіш
барлық кернеулер мен токтар синусоидалық түрде өзгеретін
сызықтық тізбек болып есептеледі.
В класында
эмиттер мен базаның арасындағы
p-n
-
өткел
(тыныштық режимінің
В
жұмыс нүктесі 15.5,
б
суретінде) оның
шектік өткізгіштік кернеуінің аймағына жылжыған, сондықтан
и
вх
=
и
БЭ
синусоидалық сигналының күшеюі
оның оң жарты период
уақыт моментінде ғана болады.
АВ класында
тыныштық режимінің «
АВ
» жұмыс нүктесі А және
В кластарындағы күшейткіштердің
І
Б
(U
БЭ
)
сипаттамасындағы оның
орындарының арасындағы аралық орынды алады (15.5
-
сурет,
б
),
сондықтан синусоидалық сигналдың оң (теріс) жарты периодының
күшеюі осы сипаттаманың сызықтық
АВ – А
(сызықтық емес
АВ –
В
) бөлігінде болады.
А
класының күшейткіштерінде токтың тұрақты құрауышы
жоғары,
В
және
АВ
кластарының күшейткіштерінде төмен болады.
Сондықтан біріншісі көбінесе кернеу күшейткіштері ретінде, ал
екіншісі ПӘК мәні біршама қуат күшейткіштері ретінде
пайдаланылады (15.8
-
бөлімшені қараңыз). Бұл ретте синусоидалық
сигналды күшейту үшін оны оң және теріс жарты периодтар
уақыт
моментінде күшейтеді де, нәтижелерін қосады.
(15.4) өрнектен
K
u
кернеуінің күшею
коэффициентін ұлғайтуға
және оның жүктеме тізбегінің кедергісіне тәуелділігін азайтуға
арналған жағдайлардың қарама
-
қайшы екенін көруге болады.
Күшейткіш каскадтың
R
шығ
= R
K
шығыс кедергісі неғұрлым жоғары
болған сайын, кернеудің күшею коэффициентінің мәні де, оның
жүктеме тізбегіне тәуелділігі де соғұрлым жоғары болады.
Кернеудің күшею
коэффициентін ұлғайтып, оның
R
K
кедергісіне
тәуелділігін азайту үшін, ОЭ
-
лі күшейткіш каскад шығысы мен
қабылдағыштың арасына кіріс және шығыс кедергілері жоғары
келістіруші құрылғы қосу қажет. Мұндай құрылғының рөлін ОК
-
лы
күшейткіш каскад атқара алады, ол
сонымен қоса
эмиттерлік
қайталағыш
деп аталады.
Достарыңызбен бөлісу: