Педагогикасы казакстан республикасы

де дамытады. Сурет сала алмайтын жэне ермексазбен жумыс ютей 
алмайтын баланьщ жазуга икем1 болмайды. Ocipece сурет салудьщ 
мэш зор. Ce6e6i ол жазумен тыгыз байланысты. Сурет салу жэне 
жазу удер1сшде баланьщ оку калпы калыптасады. Ол графикалык 
бшктерд1 мецгередй кол кимылдарын реттеуге уйренедг
Жаттыгу барысында бала карындаш каламды еркш устап, 
саусактарын эр турл1 багытта 
epK in 
кимылдатуды уйренулер1 кажет.
Ол ушш балага тж, келбеу, кисык сызыктарды сыздырып уйрету 
керек. Бул жаттыгулардьщ мазмуны, формасы жагынан кызыкты 
болганы жон. Мысалы, декоративт1 суреттерд1, ою-ернектерд1 салу.
Ою-ернектерд1 салу барысында жазыктыкта элементтерд1 орна- 
ластыруды (астында, устшде, жанында, арасында, шетшде жэне т.б.) 
уйренедк узындык, бипспк, еш сиякты угымдарды мецгередк сызык 
багыттарын (сол жактан, он жактан, тузу т.б.) аныктауды, козбен 
елшеущ 
(Kimi, 
улкен, б1рдей, 
T e r i c ,
жартысы жэне т.б.) уйренедк 
Сонымен ернектерд1 салу барысында баланьщ саусак, буын, кол 
кимылдары, козбен олшеу кабшет1 жаксы дамиды. Бул фигурапар 
эршке уксамайды. Алайда мундай жаттыгулардьщ мшдет1 балага 
жазу белгшерш уйрету емес, жазу аппараты ретшде баланыц колын 
дамыту.
5-6 жастагы бала 3 минуттан артык жаза алмайды жэне тез шар- 
шап, коп кате ж1бередг Сондыктан 2-3 минут сайын баланыц колын 
демалдырып отыру кажет. Сонымен катар баланыц жазу дагдыла- 
рын мецгерудеп эрб1р жетютнш мактап «Сенщ колыцнан келедк 
6i3 кемектесем1з», «Сен ютей аласыц» деген сешмдипк сездерд1 жш 
айту баланыц табыска жетуше ез эсерш типзедг
Кешещц окуга даярлык тек акыл-ой дамуын гана емес, эмо- 
ционалдык-турмыстык сферасыныц дамуын, сонымен 6ipre дене 
жет1лушщ белгип 6ip децгейде болуын карастырады. Б1рак та элеу­
метпк, эмоционалды-тулгалык жэне дене дамуы саласында кыска 
мерз1мд1 жэне каркынды ыкпал етумен табыска жету мумкш емес.
Баланыц элеуметпк жэне эмоциональдык жетшу1 оныц баска 
адамдармен (балалармен жэне улкендермен) карым-катынас жасай 
бшушен, ережес1 бершген ойындарды ойнай алуынан, ойын талап­
тарын ездер1 орындай отырып, оны баскапардыц да орындауын 
кадагалай бшушен кершедг
Олеуметпк кузырлы бала адамдармен карым-катынас орната
175

алуга, олармен дау-дамайсыз келюе бшуге, ешк1мд1 жэб1рлемей ез 
кезкарасын дэлелдей алуга, белгип 6ip сурак мацайында сернш щ
niKipiMeH келюе бшуге кабшеттг
Эмоционалды жетшген бала жш ретюмещ ц, баска адамдардын 
сез1мдерш тусшед1 жэне оларды ез тэрт!бшде ескеруге кабшетп. Ол 
ез сез1мдерш жэне онын себеитерш тусше сипаттай бшед1 (мысалы, 
«Мен муцайып турмын, ойткеш бэр1 кетш калды, ал мен жалгыз 
болганды унатпаймын»), Мундай бала мерекеде умытылып, езь 
не жалауша бершмей калса, enipen жыламай, жай гана тэрбиеппге 
келш, сурап алады.
Мектепке тускенде ез эмоцияларын баскара алмайтын балалар 
киын жагдайда болады. Кез келген решш оларды куйзелтедг Bip 
ютершдеп cэтciздiк копке дешн оларды езш кемсггу, ал канагаттану 
улкен куаныш сез1мше экеледг Бул жагдайда айналаны (онын 
i u i i H -
де оку материалын) кабылдау кабшет1 курт темендейдг Оз уайым- 
дарынан шыга алмаган балалар айналадагы окигаларды багдарлай 
алуга мумкшдпЧ жок, олардыц зешш темендейдк ой корытуга, логи­
калык ойлауга кабшет1 жойылады.
Кейде балалар кабш етаз болып 
K e p i n y i
мумюн, 
3 c i p e c e
стресс 
жагдайында: мектепке кабылдау эцпмелесушде, тестшеуде, одан 
кешн такта алдында жауап беруде. Сондыктан 6-6,5 жаска карай 
балага ез сез1мш жэне уайымын бакылауды уйрету, оны «езш-ез1 
жубату» тэсшдер1мен таныстыру кажет (мысалы, «езш-ез1 кещцру, 
иландыру», «Бэрще жаксы болады, бэр1 етед1, мен сабырлымын, мен 
ютей аламын...»). Бул жерде болымсыз етют1ктщ буйрык райын кол- 
данбауга тырысу кажет. «Жылама», «корыкпа», т.с.с.
Балага карапайым дем алу жаттыгуларын (10 терец дем алу-дем 
шыгару), «шеттету» техникасын (барлык жагысыз жагдайлар калыц 
шынымен, агынды сумен жэне т.с.с. белек коршалган деп елестету) 
уйрету кажет.
Жалпы алганда, баланыц акыл-ой, дене жэне эмоционалдык 
дамуыныц децгешне карамай, олардыц езше сешмдшнш колдап, 
унем1 эмоциональдык жайлылыгын камтамасыз ету кажет. Кецш- 
куш жаксы, бакытты балалар жаксы окиды, жаца жагдайларга тез 
уйренед1 жэне улкендерге мундай балалармен жумыс 
i c T e y
ете 
кызыкты да, жецш болады. Баланы адамзат мэдениетшщ эртурл1 
саласына бешмдеу, оны мектепке баруга кажетп бипм, бипк, даг-
176

дылармен камтамасыз етш, кажетп касиеттерд] калыптастыруга 
мумющцк бередг
1. М. М. Мукановтыц «Жас жэне педагогикалык психология» 
атты ецбепн окып, талдау жасаныз. Одан баланыц даму ерекшелж- 
T e p i 
туралы ата-аналарга кецес ретшде усынатын акпараттарды да- 
йындацыз.
2. А. А. Люблинскаяныц «Бастауыш мектеп окушысыныц пси- 
хологиясы женшде» атты ецбегш окып, талдау жасацыз. Одан 
K i m i
мектеп жасындагы балалардыц даму ерекшел1ктер1 туралы ата-ана­
ларга кецес ретшде усынатын акпараттарды дайындацыз.
1. Кравцова Е. Е. Психологические проблемы готовности детей 
к обучению в школе. - М., 1991. - С. 152.
2. Божович Л. И. Избранные психологические труды. - М., 
1995.- С . 6-51.
3. Мухина В. С. Детская психология. - СПб., 1992.
4. Эльконин Д. Б. Психологические аспекты проблемы готов­
ности к обучению в школе. - М., 1971., ч. 1. С. 9-61.234.
5. Пиаже Ж. Экспериментальная психология. Вып. 5. - М.: 
Прогресс, 1975.
6. Гуткина Н. И. Психологическая готовность к школе Спб.: 
Питер, 2004. - 208 с: ил. 4-е изд., перераб. и дополн. - Серия 
«Учебное пособие».
7. Венгер JI. А. Психологическая готовность ребенка к школе. // 
Вопросы психологии, - 1984. №4
8. Непомнящая Н. И. Становление личности ребенка 6-7 лет/ 
Науч.-исслед. ин-т общей и педаго-гической психологии Акад. пед. 
наук СССР.-М., 1992. - 160 с.
9. 
Выготский Л. С. Педагогическая психология.—М.:Педагогика, 
1991.- С . 412.

жүктеу/скачать 8,02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: