Пікіржазған химия ғылымдарының докторы, профессор С. М. Тәжібаева
Карбоксиметилцеллюлозаныалу
жүктеу/скачать 3,1 Mb. Pdf көрінісі
|
| 5.6.Карбоксиметилцеллюлозаныалу
Карб окси ме тил цел лю ло за ны (КМЦ) алу жо лы – сіл ті лі цел - лю ло за ны (мақ та не ме се ағаш) мо нох лор сір ке қыш қы лы мен не- ме се оның нат рийлі тұ зы мен өң деу. КМЦ тал шық ты ма те ри ал не- ме се гра ну ла лық ұн тақ тү рін де шы ға ры ла ды. КМЦ-ны алу дың тех но ло гиялық про це сін де цел лю ло за ның орын ал мас ты ру мен по ли мер ле ну дің қа жет ті дә ре же ле рі не же ту ке рек. Орын ал ма су дә ре же сі 70-ке жуық ша ма да КМЦ өзі нің оп- ти мал ды ан ти ре со рб ция лық қа бі лет ті лі гі не ие бо ла ды. По ли мер ле ну дә ре же сі – цел лю ло за мак ро мо ле ку ла сын да ғы глю ко за топ та ры ның са ны; ол 200÷100 ара лы ғын да өз ге ре ді. По- ли мер ле ну дә ре же сі нің ар туымен КМЦ ері тін ді сі нің тұт қыр лы ғы өсе ді. СЖҚ үшін шы ға ры ла тын КМЦ-ның тех ни ка лық көр сет кіш те рі: – сырт қы тү рі – тү сі ақ не ме се ақ са ры ұсақ түйір шек тел ген не ме се ұн тақ тә різ ді ма те ри ал; – ыл ғыл ды лық мөл ше рі 10 % (масс.); – орын ба су дә ре же сі 65-75; – по ли мер ле ну дә ре же сі 250-350; 5.Синтетикалықжуғышқұралдардыңнегізгібелсендікомпоненттеріналу 112 – то лық құр ғақ өнім де гі не гіз гі зат тың мөл ше рі кем де ген де 50 % (мас.). КМЦ қор ша ған ор та үшін қауіп сіз. 5.7.Энзимдердіалу Эн зим дер дің өнер кә сіп те кең өн ді рі луі олар дың жу ғыш құ рал- дар да ғы қол да ны лу ына бай ла ныс ты. Эн зим дер то тық пайт ын бо лат тан жа сал ған жә не фер мен та- тор деп ата ла тын ар найы ап па рат тар да өсі рі ле ді. Фер ман тор лар- ды қо рек тік ор та мен тол ты рып, оған биоағ за лар дың тір ші лі гі не қа жет ар найы зат тар қо сып, ке рек тем пе ра ту ра мен рН-ты ор- на та ды. Егіс ма те ри ал ды, яғ ни сәй кес мик роағ за лар дың та за да қыл- да рын, ал дын ала кі ші реак тор лар да өсі ріп алып фер мен та тор ға са ла ды. Сырт тан лас тан ған ауа кір меу үшін фер мен та тор да бір- ша ма ар тық қы сым да ұс тап оты ра ды. Ап па рат та ғы зат ты үне мі ара лас ты рып, ері тін ді ден ауа жі бе ре ді, се бе бі ауа құ ра мын да ғы от те гі мик роағ за лар дың қо рек те ніп өсуіне қа жет жә не ері тін ді- ден өт кен ауа биохи миялық про цес те бө лін ген ам ми ак пен кө мір қыш қы лын ап па рат тан шы ға рып оты ра ды. 2-3 күн нен кейін реак цияның қар қын ды лы ғы на қа рай про цес- ті тоқ та та ды (реак тор ды суыту ар қы лы) жә не реак тор дың ішін- де гі зат ты сү зіп ала ды. Эн зим дер ден тұ ра тын фильт рат ты бу лан- ды рып, тұн ба ны абай лап кеп ті ре ді жә не ұн тақ тайды. Эн зим дер ұн тақ, ұсақ гра ну ла не ме се таб лет ка тү рін де бо ла ды. СЖҚ құ ра мы на ен гі зу үшін ал ды мен 1:1 мас са лық қа ты нас та фер мент тің ок сиэти лен ген ал ка нол да ғы сус пен зиясын дай ын дап, пен та нат рий фос фат қа қон ды ра ды. Ара лас ты рып кеп тір ген нен кейін го мо ген ді қос па ны СЖҚ ұн та ғы на ен гі зе ді. СЖҚ үшін қол- да ны ла тын фер мент тер дің түр ле рі: пер ла за, П-300 фер мен ті, про- то ме зен те рин, про то суб ти лин, Г-10Х жә не т.б. Май лы си пат та ғы лас тар ды ке ті ру үшін тұ рақ ты фер мент тер қа та ры на жа та тын ли- па за лар қол да ны ла ды. Бас қа эн зим дер дің, мы са лы, про те аза лар- дың бел сен ді лі гі тем пе ра ту ра, ор та рН-ы жә не т.б. фак тор лар мен анық та ла ды. Эн зим дер ді қол да ну ар қы лы ыс тық жә не сіл ті лі ор та ға тө зім- сіз ма та лар ды жууға ар нал ған СЖҚ ре цеп ту ра ла рын құ рас ты ру- 5.8.Иістендіргіштердіалу 113 ға мүм кін дік пай да бо ла ды. Бі рақ СЖҚ-ның бас қа ком по не нт те- рі дай ын өнім ді сақ тау ке зін де жә не жуу про це сін де фер мент тің бел сен ді лі гін тө мен дет пеу ке рек еке нін мұн дай ре цеп ту ра лар да ес ке ру қа жет. Фер мент тер дің тер мия лық тұ рақ ты лы ғы тө мен бол - ған дық тан олар ды қол да ну дың оң тай лы тем пе ра ту ра сы 40-50 о С ша ма сын құ рай ды; оң тай лы тем пе ра ту ра да эн зим мо ле ку ла сы ми ну ты на бір не ше млн опе ра ция жа сай ды. Эн зим дер өзен дер мен ағын су лар жағ дайла рын да жақ сы биоыды ра ғыш тық қа ие бол ған дық тан, олар қор ша ған ор та үшін қауіп сіз. жүктеу/скачать 3,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|