9.3.Кесектісинтетикалықжуғышқұралдардыалу
149
9.3.Кесектісинтетикалықжуғышқұралдардыалу
Ке сек ті син те ти ка лық жу ғыш құ рал дар дың
бел сен ді не гі зін
мөл ше рі 10-90 % (мас.) бо ла тын анион ды бет тік-ак тив ті за тар құ-
рай ды. Олар дың ішін де кең қол да ны ла тын да ры – нат рий дің ал-
кил бен зол сульфо нат та ры, ал кил- жә не ал кен сульфо нат та ры, ал-
кил суль фат та ры. Со ны мен қа тар ке сек ті СЖҚ құ ра мы на (мас.):
пен та нат рий фос фат – 10-75 %, нат рий кар бо на ты мен гид ро кар-
бо на ты – 8-55 %, нат рий си ли ка ты – 7 %-ға дейін, нат рий суль фа ты
30 -ға дейін кі ре ді. Ке сек тер дің бе ті те гіс те жыл тыр бо луы үшін
ре цеп ту ра лар ға 20 % крах мал, по ли ви нил пир ро ли дон не ме се бас-
қа да ком по не нт тер ен гі зі ле ді; ыл ғал дық мөл ше рі 5-25 % құ рай ды.
Ке сек ті СЖҚ-лар дың бе рік ті гі жо ға ры, қол дан ған да бір қа лып-
ты ісі не ді жә не жұм са ла ды. Кей бір ком по не нт тер дің ті тір кен дір-
гіш әсе рін май лан дыр ғыш деп ата ла тын зат тар ды ен гі зу ар қы лы
жояды. Олар дың қа та ры на ла но лин, ле ци тин, гли це рин, өсім дік
май ла ры жә не ал кил кар бон қыш қыл да ры ның кей бір амид те рі жа-
та ды.
Ке сек ті СЖҚ алу дың бір не ше тә сіл де рі бар, олар дың ішін де
кең қол да ны ла ты ны ком по зи цияны фор ма лау
мен ұн тақ тар ды
прес теу әдіс те рі.
Ке сек ті син те ти ка лық жу ғыш құ рал дар ды ком по зи цияны фор-
ма лау жо лы мен өн ді ру ке ле сі са ты лар дан тұ ра ды:
– сұй ық жә не құр ғақ ши кі зат ты
қос па лауыш та ара лас ты ру;
– бес бі лік ті ка ла нд рда
ком по зи цияны илеу;
– алын ған мас са ны шнек тік қос па лауыш та – қыз дыр ғыш ба-
сы
бар экс тру дер де фор ма лау;
– ке сек тер ді бел гі лі өл шем де гі
ті лім дер ге ке су;
– ке сек тер ді сал қын ауа бе ру ар қы лы үз дік сіз жұ мыс іс тейт ін
кеп тір гіш те
же тіл ді ру;
– же тіл ді ріл ген
ке сек тер ді қа лып тау;
– дай ын ке сек тер ді бө ліп қап тау.
Құр ғақ ши кі зат (21-су рет) шы ғын дауыш бун кер лер ден (2) тас-
па лы до за тор лар ға (3) тү сіп, тас па лы транс пор тер дің (4) кө ме гі-
мен пе ри од тық жұ мыс іс тейт ін қос па лауыш қа (5) бе рі ле ді; мұн да
шы ғын дауыш ыдыс тар дан (1) бе рі ле тін сұй ық ши кі зат фор сун ка-
лар ар қы лы ша шы ра ты ла ды.
Құр ғақ жә не сұй ық ши кі зат ты қос па лауыш қа ре цеп ту ра да көр-
се тіл ген қа ты нас та до за лап са ла ды.