Қазақ тілі лексика, фонетика, морфология мен синтаксис


жылға   оқуға ке тті.  «Жұлдыз» журналы  айына



Pdf көрінісі
бет135/406
Дата24.06.2024
өлшемі3,22 Mb.
#203464
түріОқулық
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   406
Байланысты:
Абуханов-лексика

жылға 
 оқуға ке
тті.
 «Жұлдыз» журналы 
айына
 бір рет 
шығады.
Барыс септіктегі зат есім сөздері к і м г е ? н е г е ? қ а й д а ? деген 
сұрақтардың біріне жауап береді. 
Барыс септік қосымшалары мыналар: 
-
қа, -ке, -ға, -ге, -а, -е, -на, -не.
 
Бұл қосымшалар буын үндестігі бойынша жуан буыннан кейін 
–қа, -ға, -а, -на 
түрінде жалғанады да, жіңішке буыннан кейін 
-ке, -ге, -е, -не
 
болып 
жалғанады. 
Барыс септік қосымшасы дыбыс үндестігі бойынша, сөздің соңғы 
дыбысының әуеніне қарай мына сияқты түрде құбылынып жалғанады: 
а) Сөздің соңы катаң дауыссыз дыбыстардың біріне аяқталса, барыс септік
қосымшасы
-қа, -ке
түрінде жалғанады:
(ат + қа, тас + қа, пеш + ке, есік + 
ке)
ә) сөздің соңы дауысты не ұяң
з, ж 
 
дыбыстар мен үнді дыбыстардың біріне 
аяқталса, қосымша 
–ға,
 
-ге
түрінде жалтанады
(шана+ға, тере-зе+ге, ел + 
ге,_ үй + ге, жаз + ға,- біз + ге).
б) Тәуелдік жалғауының I, II жағынан кейін барыс септік жалғау ы
-а, -е
 
түрінде жалғанады 
(кітабым + а, кітабың + а, үйім + е, үйің + е).
в) Тәуелдік жалғауының III жағынан кейін 
-на, -не
 
түрінде жалғанады 
(баласы + на, үйі + не).


Барыс септік жалғаулы сөз к і м г е, н е г е деген сұрақтарға жауап беріп 
тұрса, толықтауыш мүшенің қызметін атқарады. Мысалы: 
Содан кейін өзіңе не
Жанатқа
 
еріп барармын. (Ғ. М.) 2) Біз 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   406




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет