Т†лен …бдiк?Лы парасат майданы таЎдамалы Алматы «Раритет» 2012

– 15 –
Ајыры †з iнiнен †зi шошыЈан тышјандай мен де
†зiмнiЎ жан сарайымнан сыртјы „лемге јашып шыЈамын.
Аныј тiршiлiк јанша јатыгез болса да, јарасыны к†п,
алданышы бар: јаптаЈан адам, кҐннiЎ нґры, тојтаусыз
јимыл, толассыз Ґн. Сыртјы ортамен †зiЎдi байланыс-
тырып тґрЈан бiр тамырды †з бойыЎнан сезген кезде „у
бастаЈы табиЈи тҐйсiк-таным јайта оралып, онымен бiрге
Ґмiтшiл тiлек, мајсат та јайта ґялайды. Мендегi јазiргi
бiрiншi мајсат – †зiме хат жазЈан јґпия кiсiнi тауып алып,
жасырынбај ойынын тојтаттыру. Жау тылында жҐрген
барлаушыдай аяЈымды аЎдап басып, ауладаЈы адамдар-
дыЎ „рјайсысыныЎ жҐзiне зер сала јараймын. Бетiме бiр
јараса-ај болды, жазбай танитын секiлдiмiн.
Бейтаныс јґрбымды iздеп жҐрiп, бiр байјаЈаным – бiз
шын м„нiнде †мiрге тым атҐстi јарайды екенбiз. АтҐстi
јарайтынымыз сонша, тiптi јасымызда жҐрген адамдар-
дыЎ кiм екенiн бiле бермеймiз. Мен м„н бермей жҐрген
кезде аулада жҐрген адамдардыЎ бiр-бiрiнен айырмашы-
лыЈы шамалы болып к†рiнетiн. С†йтсем, олар бiр-бiрiне
мҐлде ґјсамайтын жандар екен.
Сыртынан јараЈанда с†зге сараЎ, сабырлы к†рiнетiн
сирек шашты ајсары кiсi наЈыз мылжыЎныЎ †зi болып
шыјты – †зiн таныстыру Ґшiн алыстан ата-бабаларын
таратып, „рјайсысыныЎ ерлiгiн баяндап, бiр атасыныЎ
патшаЈа барЈанын, бiр атасыныЎ Јґлама Јалым болЈа-
нын айтып, жеЎiмнен ґстап жiбермей, „бден зыјымды
шыЈарды.
Ѕасја басын самай шашымен жапјан толыјша жiгiт:
«…й, бауырым, јазајта менi бiлмейтiн жан жој, †зiЎ јайда
жҐрген адамсыЎ?» – деп †зiме дҐрсе јоя бердi.
Ендi бiреуi тiптi наујас екен: «Мен Айса пайЈамбар-
мын, к†ктен тҐстiм, менен јорјып б„рi жабылып, осын-
да тыЈып јойды. Оны ґйымдастырып жҐрген – Бiрiккен
?лттар ?йымы», – деп ајылЈа сыймайтын бiрдеЎенi ай-
тады.
КҐн к†зi жылына бастады. Бiрај к†леЎкенiЎ ызЈары
„лi басылмаЈан. ЫлЈалды к†ктем лебi наујас адамныЎ
демiндей сезiлiп, „лдејайдан сыздыјтаЈан шаншу жел
анда-санда ґйтјып †ткенде, т„нiЎ тҐгiлi жаныЎ да
тҐршiккендей болады.

– 16 –
ТҐске тајаЈанда аулада т†белес болды. ЕЎгезердей са-
јалды бiреу шашы жалбыраЈан жас жiгiттi сабап, жґрт
„реЎ дегенде айырып алды. Т†белестiЎ себебiн „ркiм
„ртҐрлi айтады. МедбикенiЎ айтуынша, „лдебiр себеп-
пен аулаЈа шыјјан бас д„рiгер жас жiгiтпен амандасјан
екен, соЈан ыза болЈан сајалды д„у «менiмен с„лемдес-
пей, сенiмен неге с„лемдеседi» деп бас салып сабаЈан
секiлдi.
Ѕарап отырсаЎ, аурухананыЎ ауласындаЈы тiршiлiк пен
сыртјы тiршiлiктiЎ арасында Ґлкен айырма жојтыЎ јасы.
ТҐстен кейiн менi д„рiгер јабылдады. Орындыјја шан-
шылып тiк отыратын шаЈын Јана к†зiлдiрiктi жiгiт. Бiр
жерi ауырып отырЈандай адамЈа „лдебiр јиналысты жҐз-
бен јарайды. С†йлеген с†зiнен т„жiрибелi, бiлiмдi маман
екенi байјалып тґр. МенiЎ јан јысымымды †лшеп,
жҐрегiмдi, †кпемдi тыЎдаЈаннан кейiн, к†Ўiл кҐйiмдi,
жалпы жаЈдайымды, †ткен †мiрiмдi сґрап „Ўгiмеге тарту-
мен болды. ЖабырјаЈан к†Ўiлiн к†теру Ґшiн с†йлесетiн
адам iздеп отырЈан секiлдi. Ајыры ауа райы, †ткен тҐнде
тојтап јалЈан ыстыј су, таЈы сол сияјты ґсај-тҐйектi
с†з јылып, артынан медицина туралы „Ўгiмеге к†штi. Пси-
хика патологиясы туралы ґзај лекция ојыды. …сiресе,
тґлЈаныЎ екiге жарылуы... ЯЈни бiр адам бойында екiншi
тґлЈаныЎ пайда болуы. М„селен, бiреу – жајсы отаЈасы,
ґјыпты јызметкер, ал тҐнгi саЈат 12-ден „рi јауiптi јыл-
мыскер: „йел зорлап, кiсi †лтiруi мҐмкiн. Жајында бiр
ґшјыш жас јыздарды зорлап, јайсыбiрiн мерт јылЈаны
Ґшiн ґсталЈан. Ж„не мґндай јылмыспен бiрнеше жыл-
дар бойы шґЈылданЈан екен. Жґртја сыйлы, зиялы
јызметкердiЎ јылмысја толы таЈы бiр жасырын †мiр
кешiп жҐргенiн ешкiм де бiлмеген. Мґндай мысалдар аз
емес. ЯЈни адам iшiнде мiнезi б†лек, дҐниеге к†зјарасы
б†лек екiншi тґлЈаныЎ пайда болуы – бґл адам психика-
сындаЈы патология.
Ал мен ойлаймын: мына заманда, јалыпты жаЈдай мен
шектен тыс јґбылыстыЎ мидай араласып кеткен тґсын-
да, дерт пен денсаулыјтыЎ ортасына шекара јою мҐмкiн
емес. Айталыј, бiр тiсiЎ аузыЎа сыймай кетсе – патоло-
гия, ал кеше Јана кҐйiп-жанЈан Јашыјтар мен јанды
к†йлек достар аяј астынан бiр-бiрiне опасыздыј жасап

– 17 –
жатса – патология емес, бґл – тiршiлiкке т„н јалыпты
жаЈдай. Ж„не осындай ґЈымЈа да, јаЈидаЈа да етiмiз Ґйрен-
ген. …йтпесе, адамгершiлiк мґратыЎды сатудан артыј јан-
дай патология болуы мҐмкiн?
БҐгiнгi „леуметтiк мiнез-јґлыј: †зiнен басјаныЎ б„рiн
иттiЎ етiнен жек к†ретiн †лермен †зiмшiлдiк, жексґрын
мајтаншајтыј, жаны ашымас јатыгездiк, мейiрiмсiздiк,
iштарлыј – патология емес пе?
БойдаЈы мiнi шашынан к†п болса да, †зiмен кҐресiп
жҐрген бiр адамды к†рмейсiЎ. К†шеден жҐз адамды ґстап
алып, сырлассаЎ, жҐзi де „лдекiмнен јиянат к†рушiлер
болып шыЈады. Сонда јиянат жасаушылар јай жајта
жҐр?
6

жүктеу/скачать 1,3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: