ғұмырнама, мемуар, естелікнама
Орысша
мемуар
Ағылшынша
memoirs
Түрікше
bir anı(бир аны)
Қытайша
备忘录 (bèiwànglù)
Термин
ғылым (пед.) (2015)
Анықтамасы
функциясы табиғат, қоғам мен ойлау заңдарын, зерттеу,
табиғи байлықтарды тиімді пайдалану және қоғамды әсерлі
басқару мақсатында шынайылық туралы объективтік
білімдерді өндіру және теориялық жүйелеу болып
табылатын адам қызметінің саласы
Қолданыстағы
баламалары
ғылым, ілім
Орысша
наука
Ағылшынша
science
Түрікше
bilim (билим)
Қытайша
种子科学 (zhǒngzǐ kēxué)
Термин
ғылым докторы (пед.) (2015)
Анықтамасы
докторлық диссертация қорғау негізінде берілетін ғылыми
дәреже
Қолданыстағы
ғылым докторы
334
баламалары
Орысша
доктор наук
Ағылшынша
ph.d
Түрікше
bilim doktoru (билим доктору)
Қытайша
博士学位 (bóshì xuéwèi)
Термин
ғылыми басылым (пед.) (2003)
Анықтамасы
ғылыми жұмысқа арналған теориялық және (немесе)
экспериментальды зерттеулері бар еңбек
Қолданыстағы
баламалары
ғылыми басылым
Орысша
научное издание
Ағылшынша
scientific edition
Түрікше
bilimsel yayın(билимсел иаиын)
Қытайша
科学版 (kēxué bǎn)
Термин
ғылыми зерттеу (пед.) (2015)
Анықтамасы
ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет
субъектілері ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық
қызмет нәтижелеріне жету мақсатында тиісті ғылыми
әдістер және құралдар арқылы ғылыми-техникалық,
тәжірибелі-конструкторлық және технологиялық жұмыстар
аясында жүзеге асыратын қолданбалы, іргелі, стратегиялық
ғылыми зерттеулер
Қолданыстағы
баламалары
ғылыми зерттеу
Орысша
научное исследование
Ағылшынша
scientific research
Түрікше
bilimsel araştırma (билимсел араштырма)
Қытайша
科学研究(kēxué yánjiū)
Термин
ғылыми инфрақұрылым (пед.) (2015)
Анықтамасы
ғылыми ұйым балансында тұрған ғылыми зертханалық
және
инженерлік
жабдық,
тәжірибелік-өнеркәсіптік
өндіріс, сондай-ақ басқа да жылжитын және жылжымайтын
мүлік
Қолданыстағы
баламалары
ғылыми инфрақұрылым, ғылым инфрақұрылымы,
ғылыми инфраструктура
Орысша
научная инфраструктура
Ағылшынша
scientific infrastructure
Түрікше
bilimsel altyapı (билимсел алтйапы)
Қытайша
科学基础设施(kēxuéjīchǔ shèshī)
Термин
ғылыми кеңес (пед.) (2016)
Анықтамасы
жоғары
оқу
орны
мен ғылыми-зерттеу
институттарындағы ғылыми-зерттеу
жұмыстарының,
әдістемелік
және оқу-тәрбие жұмыстарының
негізгі
бағыттарын қарастырып, басшылық жасайтын алқалық
орган
Қолданыстағы
ғылыми кеңес
335
баламалары
Орысша
ученый совет
Ағылшынша
academic council
Түрікше
akademik konsey (академик консей)
Қытайша
学术委员会 (xuéshù wěiyuánhuì)
Термин
ғылыми қамтымдық (пед.) (2014)
Анықтамасы
белгілі бір өнімді өндіруге жалпы шығындардағы ғылыми
зерттеу мен әзірленімдерге шығындар деңгейі
Қолданыстағы
баламалары
ғылыми қамтымдық, ғылыми қажеттілік, ғылымды
қажетсіну, ғылыми сыйымдылық
Орысша
наукоемкость
Ағылшынша
research intensity
Түрікше
bilgiye dayalı (билгие дайалы)
Қытайша
以知识为基础
(yǐzhīshì wèi jīchǔ)
Термин
ғылыми қызмет (пед.) (2015)
Анықтамасы
табиғат, адам қоғам туралы жаңа білімдер алуға және
ғылыми білімдерді пайдалануға әрі оларды ғылыми-
техникалық
прогресс,
экономикалық
байлық,
гуманитарлық
ынтымақтастық,
мәдениет
пен
адамгершілікті
дамыту,
адамдардың
денсаулығын
қамтамасыз ету, олардың өмір әрекетінің қауіпсіздігі мен
қоршаған ортаны қорғау мүдделерінде жаңа тәсілдерді
қолдануға бағытталған шығармашылық қызмет
Қолданыстағы
баламалары
ғылыми қызмет, ғылыми әрекет
Орысша
научная деятельность
Ағылшынша
scientific activity
Түрікше
bilimsel iş (билимсел иш)
Қытайша
学术工作(xuéshù gōngzuò)
Термин
ғылыми қызметкер ( ісқағаз.) (2016)
Анықтамасы
ғылыммен, ғылымның белгілі бір саласымен
айналысатын ғалымдардың жалпы атауы
Қолданыстағы
баламалары
ғылыми қызметкер
Орысша
сотрудник научный
Ағылшынша
researcher
Түрікше
araştırma görevlisi (араштырма гөревлиси)
Қытайша
研究
员 (yánjiùyuán)
Термин
ғылыми мақала (лингв.) (2003)
Анықтамасы
автордың (авторлардың) ғылыми-зерттеу жұмыстарының
нәтижелерін көрсететін жұмыс
Қолданыстағы
баламалары
ғылыми мақала
Орысша
научная статья
Ағылшынша
scientific article
336
Түрікше
bilimsel makale (билимсел макале)
Қытайша
科学文章 (kēxué wénzhāng)
Термин
ғылыми попшылық (филос.) (1971-1981)
Анықтамасы
ғылыми діни қызметкерлер
Қолданыстағы
баламалары
ғылыми попшылық, ғылыми попшылдық
Орысша
научная поповщина
Ағылшынша
scientific clergy
Түрікше
bilimselpapazlık (билимселпапазлык)
Қытайша
科学神职人员 (kēxué shénzhí rényuán)
Термин
ғылыми фантастика (әдеб.) (2003)
Анықтамасы
көркем әдебиетте, кинода, кескіндемеде және т.б. өнер
салаларында ғылым мен техниканы қиял-ғажайып негізде
дәріптейтін жанр
Қолданыстағы
баламалары
ғылыми фантастика, ғылыми қиял
Орысша
научная фантастика
Ағылшынша
scientific fiction
Түрікше
bilim kurgu(билим кургу)
Қытайша
科幻小说 (kēhuàn xiǎoshuō)
Термин
ғылымтану (пед.) (2016)
Анықтамасы
ғылымның дамуын, ғылыми білімнің жетілуін, ғылыми
қызметтің құрылымы мен ауқымын, олардың қоғамдағы
материалдық және рухани мәдениет салалармен, сондай-ақ
әлеуметтік институттармен өзара байланысын зерттейтін
пән
Қолданыстағы
баламалары
ғылымтану, ілімтану
Орысша
науковедение
Ағылшынша
science studies
Түрікше
bilim (билим)
Қытайша
科学研究(kēxué yánjiū)
337
Д
Термин
дабыл дана, жаршы дана ( журн.) (1971-1981)
Анықтамасы
көп тиражбен айналымға шығаруға рұқсат беру үшін,
басылымның баспаханадан баспаға жіберілген алғашқы
бақылау данасы
Қолданыстағы
баламалары
сүйінші дана, дабыл дана, жаршы дана
Орысша
сигнальный экземпляр
Ағылшынша
preliminary copy
Түрікше
avanskopya (аванскопйа)
Қытайша
信号 (xìnhào)
Термин
дағдарыс (экон.) (1971-1981)
Анықтамасы
дағдарыс, кризис
Қолданыстағы
баламалары
мақсаттарға қол жеткізудің қолда бар құралдары тиімсіз
болатын, соның нәтижесінде күтпеген жағдайлар орын
алатын төңкеріс, өтпелі жағдай кезеңі, бетбұрыс, жағдай
Орысша
кризис
Ағылшынша
crisis
Түрікше
kriz (криз)
Қытайша
危机 (wéijī)
Термин
дағдарыстан шығу (экон.) (2005)
Анықтамасы
дағдарыстан шығу
Қолданыстағы
баламалары
дағдарыстан шығу
Орысша
выход из кризиса
Ағылшынша
way out of crisis
Түрікше
krizden çıkış yolu (кризден чыкыш йолу)
Қытайша
摆脱危机的方式 (bǎituō wéijī de fāngshì)
Термин
дағды (*) (1971-1981; 2003)
Анықтамасы
орындауға мүмкіндік беретін жүйеленген білімдердің,
ісмерлік білік пен машық-дағдылардың жиынтығы
Қолданыстағы
баламалары
дағды, еп, машық,әдеп
Орысша
навык
Ағылшынша
skill
Түрікше
beceri(бежери)
Қытайша
技能 (jìnéng)
Термин
дағдылар (пед.) (2015)
Анықтамасы
игерудің жоғары дәрежесімен және элемент бойынша
338
саналы реттеу мен бақылаудың болмауымен сипатталатын,
қайталау арқылы қалыптасқан әрекет
Қолданыстағы
баламалары
дағдылар, машықтар, ептер
Орысша
навыки
Ағылшынша
skills
Түрікше
beceriler (беджерилер)
Қытайша
技能 (jìnéng)
Термин
дайындама (ісқағаз.) (2003)
Анықтамасы
өндірісбарысында әлі өңделетін, толық дайын емес өнім
немесе оның бір бөлігі (шала өнім)
Қолданыстағы
баламалары
дайындама, дайындау
Орысша
заготовка
Ағылшынша
storage
Түрікше
kütük (күтүк)
Қытайша
钢坯 (gāngpēi)
Термин
дайындау (ісқағаз)( 2010)
Анықтамасы
бір нәрсені жүзеге асыру, өткізу үшін алдын ала жұмыстар
жүргізу
Қолданыстағы
баламалары
дайындау, даярлау
Орысша
подготовка
Ағылшынша
preparation
Түрікше
hazirlama (хазырлама)
Қытайша
预备(yùbèi)
Термин
дайындаушы (ісқағаз.) (2003)
Анықтамасы
шаруашылықтың белгілі бір саласы бойынша керекті
өнімді, материалды, шикізатты жинау қызметін атқарушы
агент
Қолданыстағы
баламалары
дайындаушы, жинаушы
Орысша
заготовитель
Ағылшынша
government
Түрікше
toptancı(топтанжы)
Қытайша
放养代理 (fàngyǎng dàilǐ)
Термин
далалық зерттеулер (пед)( 2013)
Анықтамасы
зерттеу талдамасының мақсаттары үшін бастапқы
мәліметтерді жинау процесі
Қолданыстағы
баламалары
далалық зерттеулер
Орысша
полевые исследования
Ағылшынша
field studies
Түрікше
saha araştırması (саха араштырмасы)
Қытайша
野外考查(yěwài kǎochá)
339
Термин
дактилоскопия (заң) (2016)
Анықтамасы
тұлғаны криминалистикалық сәйкестендіру, қылмыстық
тіркеу
және
қылмыскерлерді
іздестіру
мақсаты
саусақтарының ұшындағы тері өрнектерінін құрылысын
зерттейтін криминалистиканың бөлімі
Қолданыстағы
баламалары
дактилоскопия
Орысша
дактилоскопия
Ағылшынша
fingerprinting
Түрікше
parmak izi (пармак изи)
Қытайша
指纹 (zhǐwén)
Термин
даму ( филос.) (2005)
Анықтамасы
бір күйден неғұрлым жетілген басқа күйге көшу үдерісі,
ескі сапалы жағдайдан жаңа сапалы жағдайға, оңайдан
қиынға, төменнен жоғарыға ауысу
Қолданыстағы
баламалары
даму, жетілу, өркендеу
Орысша
развитие
Ағылшынша
evelopment
Түрікше
gelişme (гелишме)
Қытайша
发展 (fāzhǎ)
Термин
даму банкілері (экон.) (2006)
Анықтамасы
мемлекеттік немесе аралас тұрпаттағы ұлттық немесе көп
ұлттық инвестициялық кредит-қаржы институттары
Қолданыстағы
баламалары
даму банктері, даму банкілері
Орысша
банки развития
Ағылшынша
development banks
Түрікше
kalkınma bankaları (калкынма банкалары)
Қытайша
开发银行 (kāifā yínháng)
Термин
даму жоспары (ісқағаз)(2016)
Анықтамасы
қызметкердің өз бойындағы қажетті шеберліктер мен
қасиеттерді жоспарлы әрі мақсатқа сай дамытуға
көмектесетін құжат
Қолданыстағы
баламалары
даму жоспары
Орысша
план развития
Ағылшынша
development plan
Түрікше
gelişme planı (гелишме планы)
Қытайша
发展计划(fāzhǎn jìhuà)
Термин
даму стратегиясы (экон.) (2005)
Анықтамасы
ұзақмерзімді мақсаттарға жету үшін қажет жоспарлар мен
тапсырмалар жиынтығы
Қолданыстағы
баламалары
дамыту стратегиясы
340
Орысша
стратегия развития
Ағылшынша
development strategy
Түрікше
geliştirme stratejisi (гелиштирме стратежиси)
Қытайша
发展战略 (fāzhǎn zhànlüè)
Термин
дамушы елдер ( экон.) (2005)
Анықтамасы
өмір сүру деңгейінің төменгі стандарттарындағы, еркін
нарық механизмдері жоқ, олигархиялық үкіметті және т.б.
Қолданыстағы
баламалары
дамушы елдер
Орысша
развивающие страны
Ағылшынша
developing countries
Түрікше
gelişmekte olan ülkeler (гелишмекте олан үлкелер)
Қытайша
发展中国家 (fāzhǎn zhōng guójiā)
Термин
дамыған мемлекеттер ( экон.) (2005)
Анықтамасы
жаһандық экономикада үстемдік құру жағдайымен
айналысатын елдер тобы
Қолданыстағы
баламалары
дамыған мемлекеттер
Орысша
развитые государства
Ағылшынша
developed countries
Түрікше
gelişmiş ülkeler (гелишмиш үлкелер)
Қытайша
发达国家 (fādá guójiā)
Термин
дамытпалы оқыту (пед.)(1971-1981)
Анықтамасы
ұйымдастыру мазмұны, әдістері және нысандарымен дене
шынықтыру, танымдық және адамгершілік қасиеттерді
дамытуға бағдарланғано қыту теориясы мен білім беру
практикасындағы бағыт
Қолданыстағы
баламалары
дамыта оқыту, дамытпалы оқыту
Орысша
обучение развивающее
Ағылшынша
developmental training
Түрікше
Gelişimsel eğitim(гелишимсел еитим)
Қытайша
发展培训(fāzhǎn péixùn)
Термин
дана (*) (1971-1981)
Анықтамасы
бір түрге жататын заттардың ішінен жекеленген
зат
Қолданыстағы
баламалары
дана, экземпляр
Орысша
экземпляр
Ағылшынша
exemplar
Түрікше
kopya (копиа)
Қытайша
明智 (míngzhì)
Термин
дандайсу (психол.) (1971-1981)
Анықтамасы
өзіне деген сыни көзқарасты жоғалтқан адамның мінез-
341
құлқын сипаттайтын жағымсыз моралдік қасиет
Қолданыстағы
баламалары
дандайсу, асылық, асып-тасығандық, дандайсушылық,
дандайсығандық, көкірегі өскендік, мастық, менмендік,
тасығандық
Орысша
зазнайство
Ағылшынша
conceit
Түрікше
kibir(кибир)
Қытайша
自高自大 (zìgāo-zìdà), 目中无人 (mù zhōng wú rén)
Термин
даңқ ( пед.) (2005)
Анықтамасы
қызмет, талантты жалпылай тану, жалпы қошеметтеу мен
тәнті болудың дәлелі ретіндегі құрметті танымалдылық
Қолданыстағы
баламалары
атақ, даңқ
Орысша
слава
Ағылшынша
glory
Түрікше
şan (шан)
Қытайша
荣耀 (róngyào)
Термин
даңқ мемориалы (тарих) (2005)
Анықтамасы
ҰОС уақытында қаза болған отан қорғаушыларына
ескерткіш
Қолданыстағы
баламалары
даңқ мемориалы,
даңқ ескерткіші
Орысша
мемориал славы
Ағылшынша
memorial of glory
Түрікше
zafer anıtı (зафер аныты)
Қытайша
荣耀的纪念 (róngyào de jìniàn)
Термин
дара (филос.) (2005)
Анықтамасы
жеке тұлғаға, индивидуумға тиесілі, тән, оны басқалардан
ажырататын
Қолданыстағы
баламалары
дара, жеке, жекеше
Орысша
индивидуальный
Ағылшынша
individual
Түрікше
bireysel (бирейсел)
Қытайша
个人(gèrén)
Термин
дара автор (кітапх.) (1971-1981)
Анықтамасы
шығармамен дербес жұмыс істеген адам
Қолданыстағы
баламалары
дара автор
Орысша
индивидуальный автор
Ағылшынша
individual author
Түрікше
bireysel yazar(биреисел иазар)
Қытайша
个人作者 (gèrén zuòzhě)
Термин
дара басшылық (заң) (2016)
342
Анықтамасы
кәсіпорынды, ұйымды басқару формасы
Қолданыстағы
баламалары
дара басшылық
Орысша
единоначалие
Ағылшынша
unity of command
Түрікше
tek kişilik yönetim (тек кишилик йөнетим)
Қытайша
统一指挥 (tǒngyī zhǐhuī)
Термин
дара билік (тар.) (2005)
Анықтамасы
барлық күш бір адамның қолында шоғырланған кездегі
басқару
Қолданыстағы
баламалары
дара билік, бір қолдан басқарушылық, дара өкімет, тұтас
өкімділік
Орысша
единовластие
Ағылшынша
one-man management
Түрікше
monokrasi (монокраси)
Қытайша
独裁政治 (dúcái zhèngzhì)
Термин
дара меншік (заң) (1971-1981)
Анықтамасы
меншік бір адамға тиесілі екенін білдіреді
Қолданыстағы
баламалары
жеке меншік, жеке адамның меншігі, дара меншік, жеке-
дара меншік
Орысша
индивидуальная собственность
Ағылшынша
individual property
Түрікше
Ferdimülkiyet(фердимүлкиет)
Қытайша
个人 (gèrén)
Термин
дара сипаттама(кітапх.) (1971-1981)
Анықтамасы
бұл адам даралығының сипаттамасы
Қолданыстағы
баламалары
дара сипаттама
Орысша
индивидуальное описание
Ағылшынша
individual description
Түрікше
bireysel açıklama(биреисел ачыклама)
Қытайша
个人描述 (gèrén miáoshù)
Термин
даралай түсіріс (өнер)( 1971-1981)
Анықтамасы
кинематогафияда секундына 24 кадрды құрайтын
жиілікпен кино түсіру
Қолданыстағы
баламалары
даралай түсіріс, кадрлап кино түсіру, кадрлы кинотүсірілім
Орысша
покадровая киносъемка
Ағылшынша
frame by frame
Түрікше
Tek kare filme (тек каре фильме)
Қытайша
逐帧(zhú zhèng)
Термин
дараландырылған (ісқағаз)( 2010)
Анықтамасы
жекелендірілген, нақты адамға қатысты етілген
Қолданыстағы
дараландырылған, дербестендірілген
343
баламалары
Орысша
Персонифицированный
Ағылшынша
Personalized
Түрікше
kişiselleştirilmiş (кишиллештирилмиш)
Қытайша
个性化(gèxìng huà)
Термин
даралық (психол.) (2000)
Анықтамасы
бір
индивидті
екіншісінен
ерекшелейтін
өзіндік
ерекшеліктері мен қасиеттерінің жиынтығы
Қолданыстағы
баламалары
даралық, жекелік
Орысша
индивидуальность
Ағылшынша
individuality
Түрікше
bireysellik(бирейселлик)
Қытайша
个性 (gèxìng)
Термин
дарашылдық (психол.) (2000)
Анықтамасы
адамның жеке басының бостандығын, жеке тәуелсіздігін
баса көрсететін моральдік, саяси және әлеуметтік
дүниетаным
Қолданыстағы
баламалары
дарашылдық, жекешілдік
Орысша
индивидуализм
Ағылшынша
individualism
Түрікше
bireycilik(бирейжилик)
Қытайша
个人主义 (gèrénzhǔyì)
Термин
дастан (әдеб.) (2003)
Анықтамасы
әдебиеттегі эпикалық жанр; сюжетті ұзақ жыр, қисса
Қолданыстағы
баламалары
Достарыңызбен бөлісу: |