Каз Мектеп-10-2015. indd
жүктеу/скачать 1,6 Mb. Pdf көрінісі
|
Каз-Мектеп-10-2015
| 1. Симметриялы режим
2. Қабырғасы бойымен 3. Диагональ бойынша Енді 1-ші әдіс, яғни симметриялы режимді қарастырайық. Бұл әдісте (1,7) нүктелер арасындағы кедергілерді табайық (1-сурет). Бірінші нүктеден кірген ток сызба бойынша 3-ке бөлінеді, сол сияқты әрбір I/3 ток 2-ге бөлінеді. Енді осы I/6 токтары 3, 6, 8 нүктелерінде бірігіп, бұл нүктелерден олардың қосындысы шығады + = . Бұл токтар қайтадан 7 нүктесінде бірігіп, I ток сыртқа шығады. Осы кубтың толық кедергісін кез- келген жолмен есептеуге болады. Оның бір жолы 1, 4, 8, 7 нүктелері аралығы, екіншісі 1, 4, 3, 7 және 1 6
6 1 6 т.с.с. Біз 1, 4, 8, 7 нүктелері арасындағы жолды таңдайық. Резистор бойымен I/3, I/6, I/3 ток жүріп тұр. Осы тізбектің кернеуі U = R ( + + ). Осы өрнектен I токты жақшаның сыртына шығарып жазайық U = I ( + + ). Біз кубтың толық кедергісін Р әрпімен белгілейік, сонда кернеу U=IP. Ал жоғарыда айтқандай U=I ( + + ). Бұл екі теңдікті теңестіру арқылы P = Сонымен, кубтың толық кедергісі 5R/6. 1 3
6 1 3 R 3
6
3
3
6
3
6 Келесі әдісте (1, 4) нүктелер арасындағы кубтың толық кедергісін анықтаймыз. Ол үшін кубтың бір қабырғасын созайық, одан кейін кубтың жоғары және артқы қабырғаларын жазықтыққа проекциялайық. Кейін созылған қабырға мен резисторды проекциялауға кедергі келтірмес үшін параллель жоғары көшірейік (2-сурет). Схемада көрсетілген нүктелердің потен- 82 www
.kazmektep.kz циалдары бірдей, сондықтан бұл нүктелерді сәйкесінше біріктіріп, өзімізге жеңілдетілген түрдегі схеманы аламыз. Сол кезде кубымыз 3-суреттегідей оңай түрге келеді. Пайда болған резистордың кедергілері R емес, R/2-ге тең, себебі схеманы біріктірген кезде бір-бірімен параллель жалғадық, сондықтан әрқайсысының кедергілері R-дің орнына R/2 болады. 5-суретте көрсетілген резисторлар өзара тізбектей жалғанған және олардың кедергілерін қосып, бір резисторға біріктіруге болады. 4-суретте параллель жалғанған екі резистордың кедергілері 2R және R/2 кедергілерді біріктіру арқылы пайда болған резистордың кедергісі 2R/5 тең болады (5-сурет). Енді тізбектей жалғанған үш резисторды қоссақ , онда + + = . Бұдан параллель жалғанған екі резистор аламыз (6-сурет), бұларды біріктірсек кубтың толық кедергісі 7R/12 тең болады. Үшінші әдіс бойынша (1,3) нүктелер арасындағы кубтың толық кедергісін табуымыз керек. Ол үшін кубтың төменгі табанын созайық және кубтың жоғарғы бөлігін табанына проекциялайық (7-сурет). Суретте көрсетілген нүктелердің потенциалдары бірдей болғандықтан, біз бұл нүктелерді қорықпастан біріктіруімізге болады. Потенциалы бірдей нүктелерді біріктіру арқылы өзімізге жеңілдетілген түрдегі электрлік схеманы аламыз (8-сурет). Бұл резисторларды параллель жалғағандықтан, пайда болған резис- торлардың кедергілері R емес, R/2-ге тең, себебі біріктіру кезінде параллель жалғадық. Енді кедергілері R және R/2-ге тең тізбектей жалғанған екі рези- сторды біріктірейік (9-сурет).
жүктеу/скачать 1,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|