Қазақстан республикасының денсаулық сақтау министрлігі
АҚШ-та 2003 жылдан бастап ҚХЖ
жүктеу/скачать 1,25 Mb. Pdf көрінісі
|
Әлиханова Мүгедектерді медициналық-әлеуметтік
| АҚШ-та 2003 жылдан бастап ҚХЖ пайдалану қажеттілігін растайтын
және оны оңалту медицинасында қолдануы жөнінде көптеген жұмыстар жарияланды. ҚХЖ оларға денсаулық жағдайының салдары мен күнделікті өмірге әсер етуі жайында нақты баяндауға мумкіндік беретіні, маңызды әрбір нақты жағдайдағы қоршаған орта факторларының әсерін толығырақ сипаттауға (кедергі ретінде де және жеңілдетуде де), бұлар оңалтулық жеке бағдарлама жоспарлауда табысты қолданылуы мүмкіндігі белгіленді. Олардың ойынша, қызмет ету мәртебесі жөніндегі ақпараты тұрақты түрде жинау, әр түрлі жағдайдағы медициналық-санитарлық көмекті одан әрі тиімді бағалауға мүмкіндік беріп, потенциалдық түрде оңалту медициналық қоғамдастықтын шеңбері үшін тиімді ұстанымдарға әкеледі, осылайша көптеген кәсіби байланыстар кеңейіп, онымен қатар науқас пен кәсіби оңалту арасындағы қарым-қатынасты жақсартады. Сингапурда көбінде мүгедектердің әлеуметтік жағдайына жауап беретін мемлекеттік орган, отбасы мен әлеуметті дамыту министрлігі, жалпы мемлекеттегі мүгедектер саны шамамен 3-4 % болып табылады. Сингапур үкіметі мүгідектілігі бар жеке тұлғаға критерилері келесідей тәсілдермен анықтайды: «жеке тұлғаларға, болашақта орынды сақтау мен білім алу саласында іргерілеу, білім беру орындарында еңбек дағдыларын алу, тең құқықты қоғам мүшелері ретінде жұмыспен қамту мен демалыс уақыттары физикалық, сенсорлық, интеллектуалдық бұзулылар мен дамудың ауытқуына байланысты айтарлықтай қысқартылды». Солай бола тұра, мүгедектер арасында, медециналық көрсеткіштерге байланысты адамдарды қоспағанда, сонымен қатар әлеуметтік қызмет етуі төмен адамдарды есепке ала отырып, дамуында ауытқулары бар балалар санының өсуіне байланысты, осымен қоса халықаралық стандарттарға сәйкес бұл саланы дамыту мақсатында есептеледі. Сингапур үкіметі мүгедектілікті келесідей санаттарға бөледі: көру қабілеті нашар адамдар (медициналық тест қорытындысы бойынша көру қабілеті кемінде 3/60, ол соқырлық немесе 6/18- көру қабілеті нашар дегенді білдіреді); есту қабілеті төмен, оны сипаттайтын өлшемі дыбыстарды есту қабілеті 12 децибелден аз болады; интеллектуалдық қабілеті шектеулі, ол IQ 70-тен төмен болғанда анықталады; аяқ-қол ампутациялау салдарынан физикалық мүмкіндіктері шектеулі немесе полиомиелит тектес және т.б ауруының салдарынан; аутистикалық спект салдарынан дамуындағы ауытқулар мен тапшылығы-назар синдромы және гипербелсенділік себептерінен оқуға қабілеті төмен. Жүре біте дамыған мүгедектілік болған жағдайда, мүгедектілік тағайындалғанда сақтандыру компаниясы негізгі күнделікті жұмыстарды дербес орындауға қабілетті деген критерилерді қолданады. Атап айтқанда, мұндай жағдайларға біреудің көмегінсіз жуынатын бөлме мен душта жуына алуы және де одан кіре, шыға алуы, киіне, тамақтана алуы, дәретханаға баруы, жылжуы (мысалға бір бөлмеден екінші бөлмеге) мен орын ауыстыруы (төсектен орындыққа немесе мүгедек арбасына) қабілеттері жатады. |