ӘЛЕУМЕТТІК-ЭМОЦИОНАЛДЫҚ ДАМУ
Баланың әлеуметтік-эмоционалдық дамуы өзара тығыз
байланысты екі негізгі үдерісті қамтиды:
ересектермен және құрдастарымен әртүрлі байла-
ныс орнату қабілетін дамыту;
баланың ересек адамның көмегі қажет толық тәуел-
діліктен бірте-бірте дербестікке көшуі.
Жаңа туылған нәрестенің алғашқы әлеуметтік әрекет-
тері физиологиялық қажеттіліктерімен байланысты
(тамақ, сусын, температура жайлылығы, қозғалыс, еш
жерінің ауырмауы, жатыс-тұрысының жайлылығы).
Бастапқыда ересекпен эмоционалдық қарым-қатына-
сының арқасында баланың тілдесуге деген қажеттілігі
туындайды, физиологиялық эмоционалдық әрекеттер
бірте-бірте әлеуметтік маңызды әрекеттерге айналады
(мысалы, сәби ересек адам қолына алғанда, оның жылы
терісімен жанасудың арқасында тынышталады).
Бір айлық сәби көзін адамның бет-жүзіне бірер сәтке
тоқтата алады, тек аяқ-қолының ғана емес, сондай-ақ,
аузы мен көзінің қимыл-қозғалысын қысқа уақытқа
тоқтата алады.
Екі айлық сәби қозғалыстағы адамның бет-жүзін бақы-
лай алады, әрі ересек адамның жылы даусына күлімсіреу
түрінде алғашқы жауабы пайда болады.
Үш айлық сәбидің әртүрлі ұнамды тысқары әрекеттерге
әркелкі жағымды эмоционалдық сезімдерінің құрамдас
бөліктері жиі-жиі пайда бола бастайды, олардың
барлығы «жандану кешеніне» бірігеді, яғни, баланың
қимыл-әрекеттері үдей түседі, жиі күлімсірейді,
әуенді дыбыстар шығарады. Бұл жаста
баланы кез-келген адам күлімсірете
алады. Шешуші мәнге қозғалыстағы
адам жүзінің сұлбасы ие.
21
Достарыңызбен бөлісу: