Ііі халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары


Пайдаланылған әдебиеттер тізімі



Pdf көрінісі
бет185/330
Дата07.02.2022
өлшемі7,21 Mb.
#84247
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   330
Байланысты:
3 том (1)

 
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 
 
1.
Аймұхамбетова Ж. Лирикалық бейне жасаудағы көркемдік ізденістер. // Көкейкесті 
әдебиеттану. Сегізінші кітап. - Астана: ЕҰУ, 2008. - 412 б 
2.
Шапай Т. Шын жүрек – бір жүрек. – Алматы: Жазушы, 1999. – 10 б 
3.
Нұрғалиев Ө. Таңдамалы. – Алматы: Жазушы,1977. – 236б. 
4.
Нұрғалиев Ө. Ақ нөсер. Өлеңдер. –А., «Жазушы», 1968.-87 б 
5.
Жүсіп Қ.М. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік. – Алматы: 2000.- 63 б. 
Ғылыми жетекшінің аты-жөні:
магистр, оқытушы Наменова Г.Ж. 
КОГНИТИВТІ ЛИНГВИСТИКА ЖӘНЕ «УАҚЫТ» КОНЦЕПТІСІ 
 
Серікбаева Ы.Т 
Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе Мемлекеттік Университеті 
 
Аннотация: 
Тіл білімін философиямен, психологиямен, мәдениеттанумен, әлеуметтанумен 
байланыстыра қарау когнитивтік тіл білімін дүниеге әкелді.
 
Когнитивтік тіл білімі – ХХ 
ғасырда философия, психология және тіл білімінің тоғысуынан пайда болған, таным мен 
білімді қолдау мәселелерін зерттеу бағытының кешені.
 
Тілдегі концептілер ұлттың, халықтың мәдениетіне, әдебиетіне, ғылымына, тарихына, 
тәжірибесіне, дініне тікелей тәуелді болып келеді. Ол қатып қалған семиотикалық жүйе емес, 
керісінше, белгілі бір ұлттың мәдениеті негізінде уақыт пен кеңістікте өзгеріп отырады. 
Концептілер адамға берілген ақпараттың концептуалдану процесінде жаңа мағынаға ие 
болуы арқылы құрылады. Ал концептуалдану – адамның танымдық әрекетінің маңызды 
процестерінің бірі. Ол адамға берілген ақпаратты өңдеп, адам санасында жаңа 
концептілердің, концептілік құрылымдар мен концептуалдық жүйенің жасалуына әкеледі. 
Ал біз, «уақыт» концептісін әмбебаптық түсінікте қарап, философиялық көзқараста 
талдайтын боламыз.
Халықтың өлшемінің бір түрі – уақыт өлшемі. Уақыт – мәдениеттің маңызды 
категориясы. Мұнсыз рухани құндылықтарға назар аудару қиын. Адам баласына уақыт 


206 
бағалы, қымбат дүние. Ата-бабаларымыз «уақыт алтыннан да қымбат»-деп тегін ой 
түймеген. Уақыттан ұтылған өмірде де көп нәрседен ұтылады. Уақытты қадірлемеу, 
бағаламау өмірді бос өткізгенмен бірдей.
Тірек сөздер: 
Когнитивті лингвистика, концепт, уақыт, тіл білімі, ұлттық дүниетаным, 
құндылық, халық, түсінік, болмыс, тілдік бейне, таным, ойлау. 
Аннотация:
Когнитивное языкознание возникло на стыке языкознания, философии, 
психологии, культурологии, социологии. 
Зародившаяся в результате сплетения философии, психологии и языкознания, когнитивная 
лингвистика является направлением в языке, которое исследует проблемы соотношения 
языка и познания. В языке концепты тесно связаны с культурой, литературой, наукой, 
историей, опытом, религией народа. Они представляют собой не просто застывшую 
семиотическую систему, а наоборот, определяют изменения во времени и пространстве на 
основе определенной национальной культуры. Появление нового значения в процессе 
концептуализации – это важный процесс познавательной деятельности человека. 
Информация, предложенная человеку, перерабатывается, и в сознании человека появляются 
новые концепты, концептные структуры и концептуальная система. Мы предлагаем концепт 
«время» рассмотреть с философской точки зрения. У любого народа одним из измерений
считается время, что является важной категорией культуры. Без данной категории трудно 
обратиться к духовным ценностям народа. Наши предки не зря говорили о том, что «время 
дороже золота». Тот, кто не дорожит временем, теряет многое в своей жизни. 
Ключевые слова:
когнитивная лингвистика, концепт, время, языкознание, национальное 
мировоззрение, ценность, народ, понятие, бытие, познание, мышление.
The cognitive linguistics started at the intersection of linguistics, philosophy, psychology, 
culturology, sociology. Originated as a result of the intertwining of phylosophy, psychology and 
linguistics, the cognitive linguistics is the direction of language that explores the problems of the 
relationship between language and cognition.
In language, the concepts are closely related to culture, literature, science, history, experience, 
and the religion of the people. They are not just a frozen semiotic system, but on the contrary 
determine changes in time and space based on a certain national culture of the people. The 
emergence of a ''new meaning'' in the process of conceptualization is an important process of a 
human cognitive activity. The information offered to the person is processed and new 
concepts, conceptual structures and conceptual system appear in the human mind.
We suggest the concept of "time" from the philosophical with point of view.
 
For any people, one of the dimensions is time, which is an important category of culture. 
Without this category it is difficult to turn to the spiritual values of the people. Our ancestors did not 
for a reason say that "time is more precious than gold." One of the who does not value time, loses 
much in his life.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   330




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет