325
қабілеттің бірнеше түрі болатынын негізге ала отырып, баланың жетекші қабілетін анықтап,
арнаулы жаттығу жұмыстарын жүргізу
3) әр баланың қабілетін танып білу үшін әр түрлі тапсырма беріп, не нәрсеге икемді екендігін
анықтауға болады.
Ел президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына арналған Жолдауында “Біздің
болашақтағы жоғары технологиялық және ғылыми қарымды өндірістері үшін кадрлар қорын
жасақтауымыз қажет” деген сөздері бар. Демек, студенттеріміздің ғылыми зерттеу
жұмыстарына қызығуын қалыптастыру, шығармашылық қабілетін дамыту, қазіргі техниканы
тиімді пайдалану мәдениетіне тәрбиелеу – колледжіміздің басты бағыттарының бірі. Бұл
салада атқарылатын жұмыстар жетерлік.
Баланың шығармашылық қабілетін ашу, оны алға қарай дамыту үшін ең бастысы
жағдайлар жасау қажет.
Оқушының
дарындылығының дамуы, қабілетінің ашылуы көбінесе мұғалімнің кәсіби
біліктілігіне, және оның тұлғалық қасиетіне байланысты екені айдан анық.
Елбасымыз биылғы «Нұрлы жол, болашаққа бастар жол» атты Халыққа Жолдауында
былай деген болатын: Өткен тарихымызға тағзым да, бүгінгі бақытымызға мақтаныш та,
гүлденген келешекке сенім де «Мәңгілік Ел» деген құдіретті ұғымға сыйып тұр. Отанды сүю
- бабалардан мирас болған ұлы мұраны қадірлеу, оны көздің қарашығындай сақтау, өз
үлесіңді қосып, дамыту және кейінгі ұрпаққа аманат етіп, табыстау деген сөз. Барша
қазақстандықтардың жұмысының түпкі мәні - осы!» Яғни елбасымыздың айтпағы қазіргі
кезде еліміздің дамуы ғылым мен техниканың дамуымен
тікелей байланысты болса, ал
болашақта ғылым мен техниканы, өндірісті дамытатын бүгінгі білім алушылар. Сондықтан,
өскелең ұрпақ жауапкершілігі мол, білімдар болу қажет. Оқушылардың өз-өзіне сенімін
арттыру, олардың шығармашылығын дамыту, өтілетін сабақтың оқу-материалын терең
ұғына білуге баулу- мұғалімнің педагогикалық шеберлігіне де байланысты.
Осы талаптардың орынды атқарылуында ғана оқушыда шығармашылық қабілет дами
түсіп, оқушының оқуға, білімге деген құштарлығы дамып отырады.Оқушы құлшынысын
ұдайы дамытып әрбір өтетін сабағын жаңаша ұйымдастырып біліп, оқытудың озық әдіс-
тәсілдерін қолдана білгенде ғана оқушының шығармашылық қабілеті дами түседі.
Мұғалім өзінің сабағын
шығармашылықпен ұйымдастырып, өтілетін сабақтары
оқушыларды шығармашылыққа ұмтылуын тудыратындай сұрақтар қамтылып өтілуі тиіс.
Мұғалім өтілетін сабақтың тақырыбына сәйкес алдын ала жоспарланған сұрақтармен оқушы
ынтасын, зейінін,ой-қиялын дамытуға септігін тигізетіндей болуы керек. Олай болса өтілетін
сабақтарда тапсырмалардың жауабын табуда, орындауда қойылған сұрақтарға жауабын
беруде ой таласын жасау, танымдық ойындар ұйымдастыру т.б.
Ұстаз еңбегі, жеміс оқушы білімімен өлшенеді десек , ұстаз еңбегінің күрделігі әрбір
оқушы жүрегіне жол таба білуінде. Әрбір баланың бойындағы қабілетті дамыту арқылы өзін,
өмірді, әлемді танып білуге, қоғам алдындағы жауапкершілік қасиеттерін сезіндіре білуінде
жатыр.
Ол үшін ұстаз бойында мынадай қасиеттер болуы керек: мұғалім өз шәкіртінің басқаға
ұқсамайтын қасиеттерін аша білуі; мұғалім, ой-өрісі кең, жан-жақты білімдар, өз
мамандығының
шебер болуы керек; мұғалім үздіксіз өз білімін шыңдай түсуі қажет.
Ал ұстаз шәкіртінен мына төмендегідей қасиеттерді күте білуі керек: оқушы ой-жүйесі
өзінің біліміне берік болуы тиіс; оқушыда сабаққа деген құлшыныс тұрақты болғаны жөн;
оқушы білімі, талғамы, барлық пәнге дұрыс көзқараста болған жөн; оқушы білімінің
тереңдігі пән аралас байланысты болғаны тиімді.
Оқушының өз болмысын тануға көмектесіп, қабілетін ояту, жаңа рухани күш беру
білімнің ең маңызды мақсаты болып табылады. Оқушыларды шығармашылық жұмысқа
баулып, олардың белсенділіктерін, қызығушылығын арттыра түсу үшін, шығармашылық
қабілеттерін сабақта және сабақтан тыс уақытта дамытуда әр түрлі әдіс-тәсілдерді қолдануға
болады.
326
Ал сабақтан тыс уақытта оқушылардың шығармашылық
қабілетін дамытудың жұмыс
түрлері: мұражайға апару,әр түрлі кездесулер өткізу,әр түрлі тақырыптарда пікірталастар
өткізіп, алған әсерлері бойынша шығарма жазу, балаларға арналған журнал жаздырып оны
сабақ кезінде үнемі пайдалану, толық мағлұмат жинау, реферат жазу. Осындай жұмыстарды
үнемі жүргізу оқушыларды шығармашылыққа баулуға, шәкірт бойындағы қабілет көзін
ашып, тілін байыптауға,
қиялын ұштауға, өз бетінше ізденуге зор әсерін тигізеді.
Сонымен, бала бойындағы дарындылықты тану , оның шығармашылық қабілетін дамыту
біздің қазіргі таңдағы негізгі міндеттеріміздің бірі. Өйткені, егемен еліміздің дүние жүзі
елдерімен терезесі тең болуы үшін оның негізгі тұтқасын ұстайтын, дүние әлемін шарлайтын
біздің дарынды да қабілетті ұландарымыз. Халқымыз “Басында бұлағы бар өзен ұзақ ағады ”
Бүгінгі таңда жаңалыққа жаны құмар жас ұрпаққа заман талабына сай тәрбие мен білім
беру, оны ұлттық құндылықтар арқылы жүзеге асыру көкейкесті мәселелердің бірі болып
отыр. Әсіресе, бүгінгі жаһандануға бет бұрып, әлемдік бәсекелестікке, оның талаптарына
жауап беру жағдайында бұл мәселенің өзектілігі айшықталып тұрғандай.
Бүгінгі күні ХХІ ғасырдың ақпараттанған, жан-жақты мәдениетті, іскер,өмірге
икемделген, бәсекеге қабілетті дарынды, шығармашыл шәкірт тәрбиелеу барша ұстаздың
міндеті.
Достарыңызбен бөлісу: