|
§ 14. Ме ха ни ка да ғы күш тер§ 14. Ме ха ни ка да ғы күш тер
I Та би ғат та ғы күш тер
Бізді қоршаған денелердің өзара әрекетте
суін физикалық шама – күшпен сипаттаймыз.
Айналамызда қоршаған денелер көп болған
-
дықтан,күштердеаземесболуыкерексияқты.
Алайда табиғаттағы барлық күштерді пайда
болутабиғатынақарайтөрттүргебөлугебола
ды.Физикадатабиғатыәралуантөрттүрлікүш
қарастырылады:
гравитациялық, электромаг
ниттік,күшті,әлсіз.
Механикалыққұбылыстардатабиғатымоле
кулалық болатын гравитациялық және электро
магниттіккүштерғанабайқалады.
Гравитациялықкүштердіңпайдаболусебебі
дененің массасы болып табылады. Гравита
циялық күштерге бүкіләлемдік тартылыс күші
және ауырлық күші жатады. Ауырлық күші –
бүкіләлемдіктартылыскүшініңдербесжағдайы.
Электромагниттіккүштердіңпайдаболуының
себебізарядталғанбөлшектердіңөзараәрекеттесуі
болып табылады. Серпімділік күші мен үйкеліс
күші денелердің деформациялануы кезінде (сер
пімділік күші сығылу немесе созылу деформа
циясынәтижесінде,үйкеліскүшіығысудеформа
циясы нәтижесінде) пайда болады. Денелердің
деформациясы кезінде электрондық қабықшалар
менатомядроларыныңалыстауынемесежақын
дауыолардыңөзараәрекеттесуінеөзгерісәкеледі.
Дене салмағы, тіректің реакция күші, ілгіштің
керілукүші,Архимедкүші–серпімділіккүшінің
әртүрлі көріністері. Бұл күштер сығылу немесе
созылунәтижесіндепайдаболады.
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|