155
Циклдік жиіліктің периодпен байланысы
мына формула арқылы көрсетіледі:
ω
π
=
2
T
,
демек,
T
=
2
π
ω
.
(5)формуланыескерсек,серіппелімаятниктің
периодын есептеу формуласы мынадай түрге
келеді:
T
m
k
=
2
p
.
(6)
III Ма те ма ти ка лық маят ник тербелісінің
пе риоды жә не мен шік ті жиі лі гі
Алдыңғы пайымдауларды математикалық
маятник үшін жүргізейік. Тербеліс
F
mg
l
x
R
=
теңәсерлікүшәсеріненболатынынескерсек:
m x
mg
l
x
2
=
.
Циклдікжиіліктіөрнектейік:
=
g
l
.
(7)
Математикалықмаятниктербелісініңперио
дымынағантең:
T
l
g
=
2
p
.
(8)
3-эксперимент
Тәжірибеарқылықатаң
дықтарыәртүрлі,жүктерінің
массаларыбірдейсеріппелі
маятниктердіңпериодын
анықтаңдар.Серіппелердің
қатаңдықтарыныңарақаты
насынолардыңтербелістер
периодтарыныңарақаты
насыменсалыстырыңдар.
Есте сақтаңдар!
Гармониялықтербелістердененіңығысуынатурапро
порционалжәнеоғанқарамақарсыбағытталғанкүштің
әсеріненжасалады(1формула),(4формула).
Есте сақтаңдар!
Серіппелімаятниктің
тербеліспериодытекқана
жүктіңмассасынажәне
серіппеніңсерпімділік
коэффициентінетәуелді.
Олтербелісамплитуда
сынатәуелдіемес.
1-тапсырма
1эксперименттіңнәтиже
лерінтеориялыққорытын
дымен(8формуламен)
салыстырыңдар.2және
3экспериментнәтижелерін
6формуламенсалысты
рыңдар.
Сендердіңтәжірибелеріңнің
нәтижелеріқаншалықты
дұрыс?
Тәжірибеніңқайдеңгейінде
қателіктеркетуімүмкін?
Тәжірибенәтижелерін
жақсартужолдарын
ұсыныңдар.
Есте сақтаңдар!
Математикалықмаятниктің
периодытекқанамаят
никтіңұзындығынажәне
гравитациялықөрістің
кернеулігінетәуелді.
Маңызды ақпарат
Иррационалдықтанқұтылуүшінтеңдеудіңекіжағын
даквадраттаукерек.
2-тапсырма
(6)және(8)формулалардансеріппеліжәнематематика
лықмаятниктердіңменшіктітербелісжиіліктерінесептеу
формулаларынөрнектеңдер.Оны
v
0
әрпіменбелгілеңдер.
Серіппеліжәнематематикалықмаятниктіңтербеліс
жиілігіменпериодынөзгертуүшіннеістеуқажет?
Достарыңызбен бөлісу: