Ван-Дер-Ваальс
теңдеуі.
Жоспары:
1
2
Мо е у а ар
ң ө ара
ү
ері.
3
За ар
ң а әрі і әне
сұ
қ ү ерінің
қор
н
ар .
4
Ван- ер-Ваа с ең еуі
Мо е у ан ң ө емін есе еу.
Мо е у а ар
ң ө емін есе еу.
Молекулалар өздерінің көлемі болуы салдарынан газ тұрған
ыдыстың ішінде еркін қозғала алмайды. Молекуланың еркін
қозғалуына берілген көлем ыдыстың V геометриялық көлемінен
бір b шамадай кіші болады. Молекулалардың өз көлеміне
байланысты бұл шаманы тұрақты деп есептеуге болады.
Сондықтан газ күйінің теңдеуіндегі V көлемінің орнына (V-b)
шамасын алу керек, сонда
p(V-b)=RT
Мо е у а ар
ң ө ара ү
ері.
Бұл күштер молекулалар бірінен бірі белгілі аралықта өзара
таратылатындығына байланысты. Молекулалар жақындағанда
тартылу күштерінің орнына одан гөрі басымырақ тебілу
күштері пайда болады. Молекулалардың тартылу-күштерінің
әсерінен газдың көлемі Бойль-Мариотт заңы бойынша оған
ыдыстың қабырғалары тарапынан түскен сыртқы p
қысымынан гөрі үлкенірек қысым пайда боладыда, оны
газдың ішкі қысымы p' дейді.
p'=a/V2
Көмірқышқыл газ Бойль-Мариотт заңында айтылғандығында көбірек
сығылатын болса да, оның қасиеттері идеал газдың қасиеттеріне ұқсайды.
Ван-Дер-Ваальс формуласынан қысымның көлемге әр-түрлі
температурадағы суретке сәйкес кескіндейік сонда бірнеше изотермалар
шығады. Мұнда температура неғұрлым жоғары болса, изотермалар
соғұрлым оң жақта және жоғары жатады, ал төменгі температурада қысым
мен көлемнің белгілі бір аймағында изотермаларда өркештер пайда болады.
Сонымен Ван-Дер-Ваальс изотермалары идеал
газдың изотермаларына қарағанда газдың күйін
дәлірек көрсетумен қатар, олар газдың сығылу
процесінде қамтиды. Ван-Дер-Ваальс
изотермаларындағы өркештер аймағы заттың газ
тәрізді күйінен сұйық күйіне және керісінше өту
процесіне жататындығын көрсетеді.
Температура жоғарылаған
сайын Ван-Дер-Ваальс
изотермаларындағы
өркештердің аймағы тарылады,
яғни V көлемдерінің айырымы
азая береді. Суретте
штрихталмаған аудан заттың газ
тәрізді күйіне жатады. Тік
бағытта штрихталған аудан
заттың екі фазадағы күйін, газ
және сұйық күйін кескіндейді.
Заттардың газ тәрізді және сұйық күйлерін түсіндіргенде мынадай
қорытындыларды айтқан жөн:
Назарлары
ң
ыз
ғ
а рахмет.
Орындаған: Әбдірахманқызы Ақжүніс.
Достарыңызбен бөлісу: |