Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
Ӛспе дамуындағы физикалық ыкпалдардың маңызы
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
| Ӛспе дамуындағы физикалық ыкпалдардың маңызы.
Бҧларға әртҥрлі иондағыш сәулелердің тҥрлері және ультракҥлгін сәулелер жатады. Иондағыш сәулелердің барлық тҥрлері (рентген сәулелері, α-, β-, γ-сәулелері, нейтрондар мен протондар) канцерогендік әсер ете алады. 1895 жылы рентген сәулелері ашылғаннан кейін 1909 жылы ең алғаш радиацияның ӛспе туындату мҥмкіншіліктері туралы пікір айтылды. Рентгенологтарда тері обыры мен сҥйек саркомасы дамуының мҥмкіншіліктері байқалды. Рентген сәулелерімен жануарларды (тышқан, ит т. б.) сәулелендіргенде лейкоздар және әртҥрлі ӛспелер дамиды. Адамдарда рентген сәулелерімен жалпы сәулелендірудің нәтижесінде ӛспе мен лейкоздардың дамуы жиілейді. Хиросима, Нагасаки қалаларында 1945 жылы АҚШ атом бомбасын жарғаннан кейін, Семей полигонында 1949 жылдан бастап атом бомбасрн сынаулардан соң бҧл аймақтардың тҧрғындарының арасында лейкоз дерті мен ӛспелер жиі кездесетін болды.Ультракулгін сәулелердің канцерогендік әсері егеуқҧйрықтар мен ақ тышқандарда дәлелденді. Әртҥрлі радийбелсенді изотоптар организмге тҥскенде, олардың тҥсу жолдарына және жиналып тҧрақтануына қарай, әртҥрлі ағзаларда ӛспе дамуын шақырады. Олар ауыз арқылы тҥскенде ас қорыту ағзаларының ӛспесін, тері астына енгізгенде - саркома, тері обырын, тыныс жолдары арқылы тҥскенде ӛкпе ӛспелерін шақыруы мҥмкін. 90 Sr сҥйекте жиналатын болғандықтан остеосаркома, 131 J - қалқанша бездің 389 ӛспесін туындатады. Радийбелсенді сәулелер ӛспе дамуына: ● еркін радикалды тотығуды арттырып, пайда болған бос радикалдармен (О ‾ , ОН • т.б.) жасушалардың ДНҚ молекуласын бҥліндіру және оның репарациясын бҧзу; ● организмнің иммунитетін әлсіретіп, ӛспе туындататын вирустардың белсенділігін арттыру; ● гендердің мутациясын туындату; ● хромосомаларды ауытқуларын туындату – жолдарымен әкеледі. жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|