Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету

556
жолдармен: 
● 
ӛкпе 
ҧяшықтарының 
желдетілуі 
(вентиляциясы) 
бҧзылыстарынан; 
● ӛкпе ҧяшықтары мен қылтамырлардың қабырғалары арқылы 
газдардың диффузиясы бҧзылыстарынан; 
● ӛкпеде қан айналымының (перфузиясы) бҧзылыстарынан; 
● олардың біріккен бҧзылыстарынан - дамиды. 
Ӛкпе ҧяшықтарының желдетілуі немесе вентиляциясының 
бҧзылыстары. 
Олар 
гипервентиляция, 
гиповентиляция 
тҥрлерінде 
кӛрінеді. 
Ӛкпенің гипервентиляциясы – деп сыртқы дем алатын ауа 
мен ӛкпе ҧяшықтарындағы ауа алмасуының кӛбеюін айтады. 
Бҧл кезде тыныстық ауаның минӛттік кӛлемі (ТМК) мен 
ӛкпенің тіршіліктік сыйымдылығы (ӚТС) кӛбейеді. Ол 
физиологиялық 
және 
патологиялық 
(дерттік) 
болып 
ажыратылады. Физиологиялық гипервентиляция кезінде ол 
оттегіге деген организмнің кӛтеріңкі мҧқтаждығын аластауға 
бағытталады және оттегінің жеткіліксіздігін жоюмен бірге 
тоқталады. 
Дерттік 
(патологиялық) 
гипервентиляция 
оттегіге 
қосымша мҧқтаждықпен немесе СО
2
сыртқа шығару қажеттігіне 
байланысты болмайды. Ол ми және оның қабықтарының аурулары 
кездерінде, миға қан қҧйылғанда, гипоксемия (анемия, 
таулық немесе биіктік аурулары), артериялық қысымның 
тӛмендеуі кездеріндегі тыныс алу орталығының рефлекстік 
қозуынан дамиды. 
Бірақ ҧзақ гипервентиляция гипокапния мен алкалоз 
дамуына әкеледі, осының әсерінен тыныс алу орталығы 
тежеледі. Бҧл жағдайда гипервентиляция гиповентиляциямен 
ауысады. 
Ӛкпенің гиповентиляциясы - деп ӛкпеде ауа алмасуының 
азаюын айтады. Ол мына жағдайларда байқалады: 
● ӛкпенің және тыныс жолдарының дерттері (пневмония, 
пневмосклероз, эмфизема, бронхит т.с.с.) кездерінде; 
● тыныс алуды реттейтін жҥйкелердің жарақаттануы, 
қабынуы немесе бҧл жҥйкелерден серпіндердің (миастения, 
ботулизм, сіреспе т. с. с. дерттер кездерінде) тыныс алуға 
қатысатын бҧлшықеттерге берілмеуі немесе олардың қабынуы, 
дистрофиясы кездерінде; 
● қабырға аралық жҥйкелердің, ӛкпеқаптың қабынулары 
кездерінде қатты ауыру сезімінде; 
● жҧлында ӛспе дамығанда немесе полиомиелит ауруы 
кезінде оның мотонейрондарының бҥліністерінен тыныс алуға 
қатысатын еттердің жҥйкеленуі бҧзылыстарында; 
● мидағы тыныс алу орталығына дерт туындататын 

557
ықпалдардың тікелей тежегіш әсерлерінен немесе олардың қан 
тамырларындағы хемо-, барорецепторлардың қоздырылуынан 
рефлекстік тҥрде тежелгенінде. 
Гиповентиляция пайда болу себептеріне қарай:

жүктеу/скачать 6,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: