Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
| гемоглобинннің
оттегіге ҥйірлігі анықталады. - сурет. Гемоглобиннің оттегіден ажырасу сызығына әсер ететін ықпалдар. А- температураның әсері, Ә- рН деңгейінің әсері, Б- рСО 2 деңгейінің әсері. Оксигемоглобиннің диссоциациялық сызығы оң жаққа немесе сол жаққа қарай ауытқуы мҥмкін. Мәселен, келтірілген А-суретінде дене қызымы 30˚ мӛлшеріндегі оксигемоглобиннің диссоциациялық сызығы қалыпты –деп есептеледі. Дене қызымы тӛмендегенде (20˚ және 10˚ - қа дейін) бҧл сызық сол жаққа қарай жылжиды. Бҧл кезде гемоглобиннің оттегіге ҥйірлігі артып, дем алатын ауада оттегінің ҥлестік қысымы аз болғанның ӛзінде гемоглобин оттегіні жақсы байланыстырады. Бірақ оттегі онымен қатты байланысып, оксигемоглобиннің оттегіден ажырасуы нашарлайды. Осыдан оксигемоглобиннен оттегінің тіндерге берілуі бҧзылуы мҥмкін. Бірақ бҧл кезде эритроциттердің 575 іштерінде 2,3-дифосфоглицерат жиналып, оттегінің тіндерге берілуін жақсартады. Дене қызымы қатты кӛтерілгенде оксигемоглобиннің диссоциациялық сызығы оң жаққа қарай жылжиды. Осындай жағдай рН тӛмендеп, ацидоз дамығанда, қанда кӛмірқышқылы газының ҥлестік қысымы кӛтерілгенде байқалады. Ол дегеніміз гемоглобиннің оттегіге ҥйірлігі азаюын кӛрсетеді. Бҧл кездерде оксигемоглобиннің оттегіден ажырасуы артып, оны тіндерге беруі кӛбейеді. Дегенмен, гемоглобиннің оттегіге ҥйірлігі тым аз болса, онда ӛкпе ҧяшықтарында оттегі жеткілікті болуына қарамай, гемоглобиннің оттегіні байланыстыруы мен артериялық қанның оттегіге қанығуы нашарлайды. Сонымен қорыта келгенде, гипоксия кезінде сыртқы ауада оттегінің ҥлестік қысымы (рО 2 ) азайғанның ӛзінде гемоглобиннің оны байланыстыру қабілеті артады. Артериялық қанның оттегімен қанығуы әдеттегіден жоғары болады. Тіндерде рО 2 аз болғандықтан гемоглобинмен оттегінің байланысы әлсірейді. Осыдан тіндер қаннан оттегіні шамамен артық қабылдайды. Оксигемоглобиннің оттегіні тіндерге беру қабілеті эритроциттердің іштерінде АТФ молекуласы мен 2,3- дифосфоглицерат кӛбейгенде артады. Анемиялар кездерінде осындай ӛзгерістер болуының қорғаныстық-икемделістік маңызы бар. жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|