қан айналымының орталықтануы

141
деп атайды. Бҧл ҥрдіс сілейменің қызбаланыстық сатысында 
басталады. Артынан айналымдағы қан кӛлемінің ҥдемелі 
азаюы журекке келіп тҥсетін қан мӛлшерін азайтады, 
жҥректің минӛттік кӛлемі азаюдан артериялық қан қысымы 
тӛмендейді. 
Осындай 
шеткері 
тіндер 
мен 
ағзаларда 
микроциркуляция бҧзылыстарынан дамитын гипоксия зат 
алмасуларының 
бҧзылыстарына, 
метаболизмдік 
ацидоз 
дамуына, макроергиялық фосфорлық қосындылар тҥзілуінің 
азаюына әкеледі. 
Шоктың ӛту ауырлығы артериялық қысымның тӛмендеу 
дәрежесі мен жҥрек соғуының жиілігімен анықталады. Оның 
жеңіл дәрежесінде систолалық қысым с. б. 90—100 мм, тамыр 
соғу жиілігі минӛтіне 90—100 рет, орта дӛрежесінде 
систолалық қысым с. б. 70—80 мм, пульс минӛтіне 120—140 
рет, ауыр дәрежесінде — артериялық қысым с. б. 70 мм-ден 
тӛмен, 
пульс 
минӛтіне 
120—160 
рет 
болады. 
Бірақ 
артериялық қысымның тӛмендеу дәрежесі әрқашан шоктың 
ауырлығын кӛрсетпейді. Кейде артериялық қысым қатты 
тӛмендемей-ақ ауыр шок байқалуы мҥмкін. 
Ӛкпе 
жасушалары 
мембраналарымен 
байланысқан 
ҥрдістердің және ӛкпеде қан айналымының бҧзылуынан оның 
вентиляциясы, перфузиясы, газдардың диффузиясы бҧзылады. 
Бҧл 
ӛзгерістер 
қанайналымдық 
гипоксияға 
тыныстық 
гипоксияның қосылуын және оның барлық зардаптарын 
туындатады. 
Бҥйрек жасушаларының мембраналары бҧзылуы нәтижесінде 
және бҥйректе қан айналымы азаюдан оның несеп сҥзу және 
несепті қоюландыру, сҧйылту қызметтері бҧзылады. Бҧл 
кезде 
тәуліктік 
диурез 
азайып, 
олиго-анурия, 
гиперазотемия дамиды. Осыдан ацидоз кҥшейеді, ОЖЖ-не 
уытты әсерлер ҧлғаяды. 
Жасуша мембраналарының каналдық және насостық (натрий-
, 
калий-АТФаза, 
Са
2+
-АТФаза) 
т. 
б. 
қызметтері 
бҧзылыстарына байланысты жасушаларда электролиттердің 
алмасуы бҧзылады. 
Мембраналардың 
ӛткізгіштігі 
жоғарылайды. 
Натрий, 
кальций иондары жасуша ішіне кіріп, калий иондары сыртына 
шығып,
тін аралың сҧйыққа, артынан қанға тҥседі. 
Гиперкалиемия
 
жҥрек қызметі бҧзылуында маңызды орын 
алады. Кальций иондары ет жасушаларының саркоплазмасына 
артық тҥсуінен жҥрек сіресіп жиырылып қалады. Қанда 
адреналиннің, ацетилхолиннің және әртҥрлі биогендік 
аминдердің деңгейі кӛтеріледі. Тіндерде және қанда 
холинэстеразаның әсерлілігі тӛмендейді. 

жүктеу/скачать 6,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: