Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету



Pdf көрінісі
бет209/599
Дата12.10.2022
өлшемі6,76 Mb.
#152853
1   ...   205   206   207   208   209   210   211   212   ...   599
Байланысты:
Жалпы патфиз

АСҚА ЖАРЫМАУ
.
Асқа жарымау (жартылай ашығу) толық ашығуға қарағанда 
жиі кездеседі. 
♣ 
тағамдық 
заттардың 
ыдыратылуы 
мен 
ішектерде 
сіңірілуінің 
бҧзылыстары 
(мальабсорбция 
және 
мальдигестиялар); 
♣ 
жиі 
қайталанатын 
созылмалы 
(жҧқпалы 
аурулар, 
қызбалар, ӛспе ӛсуі, аутоиммундық аурулар) дерттер; 
♣ тәбеттің тӛмендеуі; 
♣ маскҥнемдік немесе дәрілермен улану; 
♣ әлеуметтік апаттар — соғыс, жҧмыссыздықта адамның 
асқа жарымауына әкеледі. 
Асқа 
жарымау 
адамның 
тіршілігіне 
пайдаланылған 
энергиясының орны тамақпен толығатын энергиямен ҧдайы 
толықтырылмауынан дамиды. Мәселен, ол 2500—3500 ккал 
энергия шығындап, оның орнына асқа жарымаудан тамақпен 
2000—1500 ккал-дан аз энергия қабылдайды. Бҧндай ашығу, 
тіршілікті тез ҥзбейтін болғандықтан, ҧзаққа созылады, 
оған организмнің бейімделу мҥмкіншіліктері қосылады. 
Организм ӛзінде бар қуатты ӛте ҥнемдеп пайдаланады. Дене 
массасы біртіндеп азаяды және ол организмде судың артық 


241
жиналып қалуынан (ісіну дамуынан) кӛпке дейін байқалмайды. 
Соған қарамай организм тіндерінде қҧрылымдық бҥліністер 
дамиды. Бҧл бҥліністер ҧзақ болатындықтан толық ашығу 
кезіндегіден де ауыр болады. Дене салмағының 40%-ға жуығы 
азайып, адам жарық дҥниеден қайтады. Қан плазмасында 
нәруыздардың деңгейі азаюдан онда онкотикалық қысым 
тӛмендеуі дененің ісінуіне әкеледі. 
Асқа жарымау кезінде тыныстық коэффициент мардымсыз 
тӛмендейді. Қан сҧйылып, жиі анемия дамиды. Бҧл кезде 
жҥрек соғуы сиреп, артериалық қан қысымы тӛмендейді, тыныс 
алу әлсірейді, адам мен жануарлардың жыныстық қабілеті 
азаяды. 
САПАСЫЗ ҚОРЕКТЕНУ
.
Сапасыз қоректену кезінде организмге тҥсетін тамақтың 
қуаттық, калориялық мӛлшері жеткілікті болуы мҥмкін. 
Бірақ, бҧл кезде ішетін тамақтың қҧрамында кейбір маңызды 
бӛлшектері болмайды. Ішетін тамақта кӛмірсуларының аз 
болуынан бауырда гликогеннің қоры азаяды. Осыдан оның 
уытсыздандыру қабілеті тӛмендейді, майлардың бауырға 
тасымалдануы 
кҥшейіп, 
онда 
олардың 
толық 
тотығуы 
болмауынан кетондық денелердің тҥзілуі артады. Бҧндай 
жағдай сирек кездеседі. 
Тамақпен майлардың жеткіліксіз тҥсуінен организмде 
алмастырылмайтын май (арахидон, линол және линолен) 
қышқылдарының 
тапшылығы 
болады. 
Содан 
жасуша 
мембраналарының қҧрылымы бҧзылады. Жасушалардың ӛсіп-ӛнуі, 
бӛлінуі тежеледі. Сонымен бірге тамақта май болмаса, майда 
еритін витаминдердің ішектерде сіңірілуі болмайды, олардың 
организмдегі тапшылығы арта тҥседі. 
Сапасыз қоректенудің ауыр тҥрінің біріне тамақта 
нәруыздардың 
тапшылығы 
жатады. 
Бҧл 
кезде 
тамақпен 
организмге енетін нәруыздың мӛлшері тым аз болуынан, ол 
организмнен шығарылатын азоттың орнын толтырмайды. Осыдан 
организмде теріс азоттық теңгерім (баланс) дамиды. 
Организмде ағзалар мен тіндердің жасушалары ӛсіп-ӛніп, 
жаңарып тҧруы ҥшін нәруыздардың тҥзулі ҧдайы болып тҧруы 
қажет. 
Тамақтың қҧрамында нәруыздардың жеткіліксіздігінен 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   205   206   207   208   209   210   211   212   ...   599




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет