Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
АШЫҒУ КЕЗІНДЕП ЗАТТАРДЫҢ АЛМАСУЫ
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
| АШЫҒУ КЕЗІНДЕП ЗАТТАРДЫҢ АЛМАСУЫ
. Ашығудың бірінші кезеңінде кӛмірсуларының ыдыратылуы басым болады. Сондықтан тыныстық кӛрсеткіш 1-ге жақындап, жоғарылайды. Қанда глюкозаның деңгейі 3 ммоль/л-ден астам тӛмендейді. Осыдан ҥйқы безінің жасушалары глюкагонды артық ӛндіреді, бета жасушаларымен инсулиннің ӛндірілуі азаяды. Бҧл кезде стресс дамып, глюкокортикоидтық гормондардың ӛндірілуі артады, глюконеогенез кҥшейеді. Бауырда гликогеннің қоры азаяды. Ашығудын бірінші кезеңінің басында негізгі алмасу біршама кӛтеріліп, артынан 10-20%-ға тӛмендейді. Ол осы тӛмендеген деңгейде ашығудың екінші кезеңінде сақталады, 238 ҥшінші кезеңінде одан ары біршама кӛтеріледі. Негізгі алмасудың тӛмендеуі организммен энергияны ҥнемдеп пайдалануды кӛрсетеді және ол қалқанша бездін қызметі әлсіреуіне байланысты дамиды. Бҧл кезде бауырда аминқышқылдарының дезаминденуі, трансаминденуі әлсірейді, олардың тҥзілуі баяулайды. Организмде нәруыздардың ыдырауы басым болуынан теріс азоттық тепе-теңдік байқалады. Ашығудың ең ҥзақ екінші кезеңінде тыныстық кӛрсеткіш 0,7-ге дейін тӛмендейді. Бҧл майлардың басым тотығуын кӛрсетеді. Организмге қажетті энергияның 80%-нан астамы майлардың тотығуынан, 13% нәруыздардың және бар-жоғы 3% ғана кӛмірсуларының тотығуынан алынады. Организмдегі гликогеннің барлық қоры 6 сағат ашығуға ғана жетеді. Артынан майлардың тотығуы артады. Бос май қышқылдары қанға т. б. ішкі ағзаларға тҥседі. Бауыр мен бҧлшықеттерде бос май қышқылдары кӛбейіп, олар митохондрийларға енеді. Бауырда майлар мен май қышқылдарының кӛптігіне қарамай, онда нәруыздардың тапшылығынан липопротеидтер аз ӛндіріледі. Сондықтан бауыр жасушаларында ҥшглицеридтер жиналып, майлық сіңбелер (инфильтрация) пайда болуы мҥмкін. Майлар аяғына дейін толық тотықпауынан ашыққан организмде кетондық денелер жиналып қалады. Қанда олардың кӛбеюі, кері байланыс бойьшша, денеде майлардың ыдырауын тежеуге әсер етеді. Ашығу кезінде организмде глюкозаның қоры азаюдан мида оны пайдалану 1/4-дейін тӛмендеп, оның орнына май қышқылдарының ӛнімдері (бета-оксибутират, ацетат) пайдаланыла бастайды. Бҥйректің сыртқы қыртысында глюконеогенез артып, тәулігіне 80 г. глюкоза ӛндіріледі. Бҧның белгілі мӛлшерде икемделістік маңызы бар. Ашығудың ақтық, ҥшінші кезеңінде тіршілікке маңызды ағзалардың нәруыздары ыдыратыла бастайды. Олар энергия ӛндіру ҥшін пайдаланылады. Бҧл кезде тыныстық кӛрсеткіш 0,8-ге теңеледі. Азот, калий, кҥкірт, фосфор кӛптеп несеппен шығарылады. Тіндерде хлоридтер жиналуынан осмостық қысым кӛтеріліп, қанда коллоидтық-осмостық қысым тӛмендеуінен дененің ісінуі дамиды. Бҧл ісінуді жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|