Қауіп-қатерлі факторлар



Дата08.11.2023
өлшемі20,09 Kb.
#190107
Байланысты:
ЖИА Атеросклероз


Атеросклероз – майлық массалардың жиналуы жəне күре тамыр қабырғасының қалыңдауымен жəне деформациясымен жүретін дəнекер тінінің дамуы (А.М.Вихерт); үлкен көлемдегі эластикалық типтегі күре тамыр ошақты (нодулярлы) зақымдануымен мінезделеді.
Қауіп-қатерлі факторлар:
1. Гиперлипедемия – қан плазмасындағы жалпы холестерин деңгейінің артуы (5 ммоль/л жоғары).
2. Дислипопротеинемия – төмен тығыздықтағы липопротеидтер (ТТЛ) холестерин деңгейінің артуы (3 ммоль/л жоғары), жоғары тығыздықтағы липопротеидтер (ЖТЛ) холестерин деңгейінің төмендеуі (ерлерде 1 ммоль/л төмен, əйелдерде 1.3 ммоль/л төмен), триглицеридтер деңгейі 1.7 ммоль/л жоғары.
3. Темекі тарту.
4. Артериалдық гипертензия.
5. Жас кезіндегі (ерлерде 55 жасқа дейін, əйелдерде 65 жасқа дейін) жүрек-қантамыр ауруларының жанұялық анамнезі.
6. Жасы – 45 жастан үлкен ерлер, 55 жастан үлкен əйелдер.
7. Көмірсі алмасуларының бұзылыстары.
8. Жалпы холестериннің немесе ЛНП холестеринінің қалыпты деңшейі кезіндегі СРБ, фибриноген, гомоцистеин, В аполипопротеин немесе Lp-жоғары деңгейі.
Қосымша қауіп-қатерлі факторлар:
1. Подагра.
2. Семіздік.
3. Гипотиреоз.

Жүректің ишемиялық ауруы (ЖИА) – бұл жүрекке қан мен оттегіні жеткізетін шағын қан тамырларының (коронар тамырлары) тарылуынан пайда болатын ауру.

ЖИА жіктемесі
1. Кенет коронарлық өлім.
2. Стенокардия:
- жүктеме стенокардиясы;
- алғаш рет туындаған жүктемелік стенокардия (1 айға дейін);
- тұрақты жүктемелік стенокардия (I ден IV дейін функционалды класты көрсетіп);
- үдемелі стенокардия;
- тез үдемелі стенокардия;
- кенеттен пайда болған (вазоспастикалық) стенокардия.
3. Миокард инфаркты:
- іріошақты (трансмуральді);
- ұсақошақты;
- біріншілік рецидив беретін, қайталамалы (3.1-3.2).
4. Миокард ошақты дистрофия.
5. Кардиосклероз:
- постинфарктты;
- ұсақошақты, диффузды.
6. Аритмиялық форма (жүрек ырғағының бұзылу типін көрсетумен).
7. Жүрек функциясының жеткіліксіздігі.
8. Ауырусыз форма.

Жүректің ишемиялық ауруының басты симптомы ретінде ауырсыну болып табылады. Аурудың пайда болу орыны, таралымы стенокардияға ұксас болып, көбіне төс немесе жүрек аймағында пайда болады. Төс немесе жүрек аймағы басып, сыздап, ашып аурады. Ауру әдетте сол қол, иық, мойын, жауырын кейде екі қолға да, жақ сүйегіне таралады. Әдетте ауырсыну шамадан артық физикалық немесе эмоционалды белсенділік фонында пайда болады. Ауырсыну демалған соң немесе нитроглицеринді қабылдағаннан кейін өтуі мүмкін. Жүректің ишемиялық ауруының басқа симптомдары: Демікпе; Шаршағандық; Жалпы әлсірегендік.

Стенокардия – кеуде клеткасындағы қысылу, басылу мінезде көрініс табатын, ығысу сезімімен клиникалық синдром, ол жиі жағдайда төс артында орналасып, сол қолға, мойынға, төменгі жақ сүйегіне, эпигастриге беріледі. Ауыру, физикалық жүктемемен, суыққы шығумен, тамақты көп мөлшерде қабылдаумен, тыныштықта басталып, нитроглицерин қабылдағаннан кейін бірнеше секунд немесе минуттан кейін жоғалатын эммоционалды қажумен туындалады.
Жүктемелік стенокардия
I ФК (жасырын стенокардия): стенокардия ұстамалары тек қана үлкен интенсивтілікпен физикалық жүктеме кезінде туындайды; игерілген жүктеме қуаты велоэргометриялық сынама бойынша (ВЭМ) 125 вт, екі рет жүргізу 278 шарт. бірл аз; метаболиялық бірлік саны 7 астам.

II ФК (жеңіл дəрежедегі стенокардия): стенокардия ұстамалары 500 метр қашықтыққа тегіс жермен жүру кезінде, əсіресе суық ауа райында, желге қарсы; бір қабаттан жоғары баспалдақпен көтерілгенде; эмоционалды қозу кезінде туындайды. Игерілген жүктеме қуаты велоэргометриялық сынама бойынша 75-100 вт, екі рет жүргізу 218-277 шарт.бірл. метаболиялық бірлік саны 4,9-6,9. Қарапайым физикалық белсенділік аздаған шектеулерді қажет етеді.

III ФК (орташа ауырлықтағы стенокардия): стенокардия ұстамалары қалыпты қарқынмен тегіс жерде 100-500 м қашықтықта жүру кезінде, бірінші қабатқа баспалдақпен көтерілу кезінде туындайды. Стенокардияның сирек ұстамалары тыныштықта пайда болуы мүмкін. Игерілген жүктеме қуаты велоэргометриялық сынама бойынша 25-50 Вт, екі рет жүргізу 151-217 шарт. бірл; метаболиялық бірлік саны 2,0-3,9. Қалыпты физикалық белсенділіктің айқын шектелуі болады.
IV ФК (ауыр форма): стенокардия ұстамалары аздаған физикалық жүктемелер кезінде туындайды, 100 м аз қашықтықта тегіс жерде жүруде, тыныштықта, науқастың горизонталды жағдайға ауысуында. Игерілген жүктеме қуаты велоэргометриялық сынама бойынша 25 Вт аз, екі рет жүргізу 150 шарт.бірл. аз; метаболиялық бірлік саны 2 ден аз. Жүктемелік функционалды сынақты жүргізбейді, науқастарда қарапайым физикалық белсенділікті айқын шектеу байқалады.

Шағымдар мен анамнез: ангинозды ауыру, тыныштықтағы ентікпе, 100-150 м ж.ру кезінде, 1-ші қабатқа көтерілгенде.


Физикалық тексеру: физикалық жүктемелер туындатқан ангинозды ауыру (жүктеме көлемі жіктемеге сəйкес), ЭКГ деректері, ВЭМ сынағы.
Негізгі диагностикалық шаралар тізімі:
1. Қанның жалпы анализі.
2. Глюкозаны анықтау.
3. Зəрдің жалпы анализі.
4. Қан коагулограммасы.
5. Электрокардиограмма.
6. Артериалды қысымның өзгеруі.
7. Билирубинді анықтау.
8. Антропометрия.
9. Калий/натрийді анықтау.
10. Бета-липопротеидтерді анықтау.
11. Холестеринді анықтау.
12. Жоғары тығыздықтағы липопротеидтер холестеринін анықтау.
13. Триглицеридтерді анықтау.
14. АсТ анықтау.
15. АлТ анықтау.
16. Мочевинаны анықтау.
17. Креатининді анықтау.
18. Эхокардиография.
19. Өңеш арқылы электрофизиологиялық зерттеу.
20. Велоэргометрия.
Қосымша диагностикалық шаралар тізімі:
1. Екі проекциядағы кеуде клеткаларының рентгенографиясы.
2. Холтер бойынша тəуліктік мониторинг.
3. Құрсақ қуысы ағзаларын УДЗ.
Миокард инфаркті (МИ) – жіті коронарлы қан айналымның жетіспеушілігінің нəтижесінде дамитын жүрек бұлшықетінің ишемиялық некрозы.
1. Трансмуральды МИ (Q тісшелі миокард инфаркті) некрозды ошақ жүрек бұлшықетінің субэндокардиальды субэпикардиалды миокард қабатының барлық жағынан зақымдалуы немесе кейбір үлкен бөліктерінің ЭКГ бетінде электрокардиологиялық əкетулерде патологиялық Q тісшесі не QS комплексінің пайда болуы. Осыдан МИ трансмуральды синонимі – «Q тісшелі инфаркт миокарды» шығады. Осы əдетте, мұндай зақымданулар жүрек бұлшықетінің көлемді жəне некроз ошақтарының 2 немесе оданда көп сол қарыншалық сегменттеріне таралуы (МИ ірі ошақты).

2. Трансмуральды емес МИ (Q тісшесіз миокард инфаркті) некрозды ошақтар тек сол қарыншаның (СҚ) субэндокардиальды немесе интрамуральды бөліктерін жəне QRS комплексінің патологиялық өзгерістерімен жүреді («Q тісшесіз миокард инфаркті»).


Ұзақ уақыт бойы көптеген əдебиеттерде Q тісшесіз миокард инфарктін «ұсақошақты миоркард инфаркті» термині қолданылып келді. Шынында, көп жағдайда ағымына байланысты трасмуральды инфарктіне қарағанда, Q тісшесіз миокард инфаркті азырақ кездеседі, бірақ өте сирек кездесетін ауқымды субэндокардиальды МИ тек миокардтың субэндокардиальды қабатын қамту арқылы СҚ бірнеше сегменттеріне таралуы.
Миокард инфарктінің негізгі клиникалық белгісі ангинозды ауыру сезімі, ол осы сезіммен 90-95% жағдайда басталады.
Ангинозды түрден басқа миокард инфаркті болжам белгісіне жəне жедел жəрдем көрсету əдістері, ұзақтығына, пайда болу сипатына қарай əртүрлі ауыру сезім түрлері болады.

Миокард инфарктінде ангинозды ауыру сезімнің сипаттамасы стенокардияға ұқсас болып келіп, тек ол ауыру сезімнің қарқындылығы күштірек «қанжар сұққан тəріздес», жұлынып, жыртылғандай, күйдіргендей болады.


Ауыру сезім толқынды түрде дамиды, бірыңғай төмендейді бірақ толығымен жойылмайды.
Ангинозды ауыру сезімнің орналасуы – көбіне кеуде артында, сол жақ кеуде қуысының тереңдеген бөлігінде немесе құрсақ үстінде.
Ангинозды ауыру сезімінің иррадиациясы сол жақ жауырынға, иыққа, қол қырына, саусаққа беріледі.
Миокард инфарктінде ангинозды ауыру сезімнің басталуы – күтпеген жерден, көбіне таңертеңгілік сағаттарда, ұзақтығы – бірнеше сағат. МИ нитроглицеринді сублингвальды қайталамалы қабылдағанда ангинозды ауыру сезім басылмайды. Миокард инфарктінде ангинозды ауыру синдромының даму ерекшелігі оның ауру ағымына, орналасуына жəне науқастың жасына байланысты. Жас науқастарда 90% жағдайда ангинозды статус айқын көрінеді. Егде жастағы науқастарда 65% көбіне кеуде артындағы ауыру сезім, МИ-нің жіті кезеңінде 25% жағдайда мүлдем болмай, ауыр түрде өтеді. Көп жағдайда ауыру сезім толық нитроглицеринмен, ал кейде қайталамалы наркотикалық анальгетиктермен инъекциялағанда жойылмайды.
Физикальды зерттеу:
- тері жабынды бозғылтылығы;
- мұздай тер;
- жүрек үндері кереңделген;
- артериальды қан қысымның (АҚ) білінбес төмендеуі кейде АҚ əлсін жоғарлауы немесе гипертоникалық криз фонында МИ пайда болуы мүмкін;
- тыныстың бұзылуы (ентікпе, ауаның жетіспеушілік сезімі).
Инструменталдық зерттеу

Электрокардиограмма жүрек бұлшықетіндегі некроз ошақтарын, оның тереңділігін жəне орналасуын, инфаркталды аймақ жағдайын, үрдіс динамикасын анықтауға мүмкіндік береді. ЭКГ əкетулерде некроз аймағында орналасқан активті электрод, патологиялық Q тісшесінің түзілуі жəне R тісшесінің биіктігінің төмендеуі не оның толық жойылуы.


Электрокардиографиялық белгілерді жүйелі түрде көруге болады:
- Патологиялық Q тісшесінің болуы;
- Некрозды аймаққа жақын болған сайын R тісшесінің амплитудасының төмендеуі;
- Т жəне QRS комплексінің дискорданттылығы;
- Т тісшесінің жəне ST сегментінің ығысу дискорданттылығы;
- Гис шоғырының сол жақ аяқшаларының блокадасының пайда болуы.
Субэндокардиальды МИ ЭКГ-да Q тісшесінің болмауы, қатысты əкетулерде изоэлекторлы сызықтан ST сегментінің 2 мм төмендеуі.Т тісшесінің инверсиясы.
Негізгі жəне қосымша диагностикалық шаралар тізімі:
1. Жүрек ырғағының мониторингі.
2. Пульсоксиметрия.

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет