Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
| дамитын
жоғары сезімталдық жағдай. Ол жануарларда тәжірибеде жақсы зерттелген. Анафилаксиялық сілейме сезімталдығы кӛтерілген жануардың қанына антигеннің (бӛтен қан сарысуының) қайталап шешуші ӛлшемін енгізгенде дамиды. Бҧл елшем сенсибилизация ҥшін енгізілген ӛлшемнен 10 есе артық болуы керек. Анафилаксиялық сілейме әртҥрлі жануарларда әртҥрлі жолдармен дамиды. Теңіз доңыздарында ол бронхиолалардың тегіс салалы еттерінің қатты жиырылуымен сипатталады. Осыдан ӛкпе ҧяшықтарының қатты керіліп созылуы (эмфизема) және, ауа алмасуы тоқтауынан, олардың солып қалуы (ателектаз) байқалады. Осыдан бҧл жануарлар тҧншығудан ӛледі. Иттерде анафилаксиялық сілейме іш қуысы ағзаларының (бауыр, ішек-қарын т. б.) қан тамырлары кеңуімен және оларда қанның іркіліп қалуымен сипатталады. Осыдан айналымдағы қан кӛлемі азаяды, артериялық қан қысымы тӛмендейді, жҥрек соғуы әлсірейді. Қояндарда ол ӛкпе артериолаларының жиырылуымен, содан жҥректің оң жақ қарыншасының қызметі нашарлауымен, қанның ҥлкен қан айналым шеңберінде іркілуімен, жҥрек шығарымының азаюымен және артериалық қысымның темендеуімен сипатталады. Осы келтірілген тәжірибелік деректерге байланысты әртҥрлі жануарларда анафилаксиялық сілейме дамуына жауапты ағзалар болады. Оларды сілеймелік (шоктық) ағза – деп атайды. Адамда бҧл сілейме ауыр тҥрде ӛтеді. Ол дәрі- дәрмектердің (пенициллин, новокаин, аспирин, витамин В 1 т. б.) әсерлерінен оларды егулердің нәтижелерінде жиі байқалады. Сонымен қатар кейде аллергендердің ауыз арқылы, тыныс жолдарымен енгендерінде және ерекше сезімтал адамдарда, емдік май ретінде тіпті теріге жаққанда да дамуы мҥмкін. Балаларда анафилаксиялық сілейме сыйыр сҥтіне, жҧмыртқаға, балыққа, жаңғаққа т. б. дамиды. Бҧл сілейменің адамдағы кӛрінісгері әртҥрлі болуы 346 ықтимал. Жиі жҥрек-тамыр қызметінің жеткіліксіздігі (коллапс) байқалады, тамыр соғуы әлсіреп, жиілейді. Тыныс алу ӛзгереді, қатты жӛтел, бронхоспазм, ауа жетіспеушілік сезімі, тҧншығу дамиды. Орталық жҥйке жҥйесінің бҧзылыстары, кейде естен тану болады. Бҧл кезде қорқыныш сезімі, қобалжу, бас ауыруы, қҧлақ шуылдауы, қатты терлеу, кейде есекжем және Квинке ісінуімен қабаттасатын, тері қышуы байқалады. Ас қорыту жолдарының қызметі бҧзылады. Осыдан жҥрек айну, қҧсу, іштің ауыруы, іш кебу, іш ӛту, кейде еріксіз дәрет бҧзылуы байқалады. Осы келтірілген аллергиялық серпілістердің анафилаксиялық (реагиндік) тҥрімен атопиялық (грек. atopia – оғаш) ауруларда дамиды. Бҧл ауруларға поллиноз, атопиялық бронхиалық демікпе, есекжем, Квинке ісінуі т.с.с жатады. Олардың аллергендері болып эпидермис жасушаларының антигендері, ӛсімдік тозаңдары, дәрілер, тағамдық т. б. заттар есептеледі. Бҧл аллергендер организмге тыныс алу, ас қорыту жолдары, тері арқылы тҥседі. Поллиноз (грек. pollen - ӛсімдіктер тозаңы) - ӛсімдіктер гҥлдеп тҧрғанда олардың тозаңдары тыныс жолдарына және кӛзге тҥсуіне байланысты мезгіл-мезгіл пайда болатын ауру. Ӛсімдік тозаңдарына сезімтал организмге олардың қайталап тҥсуі мҧрынның шырышты қабығын, кӛзді қоздырып, ринит, коньюнктивит дамытады. Содан мҧрыннан кӛп шырыш, кӛзден жас бӛлінеді, кӛз қабағының қышуы, тҥшкіру болады. жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|