Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету

382
Ӛсу тҥрі: 
 
экспансиялық 
 
инфильтрациялық- 
 инвазиялық 
 
 
Митоздық 
белсенділігі: 
 
тӛмен
 
ҥлкен
 
Қалыпты тінге 
қҧрылымдық 
ҧқсастығы 
 
жақсы 
 
 
кӛбінесе 
ҧқсамайды 
 
Ядроның қҧрылымы: 
 
кӛбінесе 
қалыпты 
 кҥйінде 
 
 
әдетте 
гиперхромды, 
 кедір-бҧдыр 
болып 
 ӛзгерген 
ядыршық- 
тарында т. б. 
қҧрылым- 
дарында кӛптеген 
ӛзгерістер 
байқалады 
 
 
 
 
 
Инвазия: 
 
байқалмайды 
 
заңды тҥрде 
байқалады 
 
Метастаза: 
 
ӛте сирек 
 
жиі 
 
Шекарасы: 
 
анық 
 
жай кӛзбен 
кӛрінбейді 
 
Кахексия дамуы: 
 
болмайды 
 
болады 
 
Некроз дамуы: 
 
сирек болады 
 
жиі болады 
 
Жарага айналуы: 
 
сирек болады 
 
жиі болады 
 
Қайталануы: 
 
сирек болады 
 
жиі кездеседі 
 
Инфильтрациялық ӛсудің даму жолдарында және метастаза 
тарауында 
ӛспе 
жасушаларының 
мембраналарындағы 
ерекшеліктердің маңызы ҥлкен. Бҧларға: 
● ӛспе жасушаларының мембраналарында протеолиздік 
ферменттер (катепсиндер, коллагеназа, гликозидаза т. б.) 
кӛп болуынан олар кӛрші сау жасушалардың мембраналарын 
бҥліндіріп, 
ӛспе 
жасушаларының 
ӛзара 
жанасу 
мҥмкіншіліктерін 
азайтады. 
Осыдан 
жасуша 
бӛлінуінің 
жанасулық тежелуі әлсірейді; 
● ӛспе жасушаларының арасындағы сҧйықта лизосомалық 
қышқыл гидролазалар бос кҥйінде қалқып жҥреді; ӛйткені 
лизосомалардың 
мембраналарының 
ӛткізгіштігі 
қатты 
кӛтерілген. Бҧл ферменттер ӛспе және айналасындағы сау 
жасушалардың мембраналарын ӛзгертеді; 

383
● 
мембраналардың 
ӛзгеруінен 
және 
жасуша 
аралық 
заттардың артық ыдырауынан ӛспе жасушаларының ӛзара 
байланысуы (адгезиясы) қатты әлсіреген. Ӛйткені олардың 
сыртында 
адгезиялық 
молекулалар 
кадгериндер 
мен 
интегриндер жоғалған және теріс электр дәрмені ҧлғайған, 
Са
2+
иондарының мӛлшері азайған; 
● ӛзара тығыз байланыспаған ӛспе жасушалары белсенді 
қозғалыста болады. Ӛспе жасушаларымен ӛндірілетін нәруыз 
сау тін жасушаларының арасына еніп, ӛспе жасушаларына 
хемотаксистік әсер етеді. 
Сонымен, ӛспе жасушаларының мембраналарының бҧзылуы 
олардың ӛзара байланысуын әлсіретеді және инфильтрациялық 
ӛсу мен метастазалардың таралуына экеледі. 
Қатерлі 
ӛспелердің 
инвазиялық 
ӛсуімен 
олардың 
метастаза тарату қабілеті байланысты болады. Метастаза 
(грек.- metastasis - ауысып отыру) тарату деп алғашқы 
ӛспе ошағынан ӛспе жасушаларының бӛлініп әртҥрлі ағзалар 
мен тіндерге ауысып қонуын айтады. Ӛспе метастазасы 
тарауының бірнеше саты-ларын бӛледі: 
● ӛспе жасушаларының бастапқы тҥйінінен бӛлініп, қан 
немесе лимфалық тамырларға енуі (инвазия); 
● олардың қанмен және лимфамен тасымалдануы; 
● ӛспе жасушаларьшың тамыр қабырғаларына жабысуы және 
эмбол қҧрылуы; 
● ӛспе жасушаларының тамырдың айналасындағы тінге 
шығуы 
және 
тҥйін 
қҧрып, 
ӛсіп-ӛнуі 
(имплантация). 
Метастаза 
қанмен, 
лимфамен, 
әртҥрлі 
қуыстардағы 
сҧйықтармен және тікелей жанасу арқылы таралуы мҥмкін. 
Әдетте ӛспеден бӛлінген жасушалардың кӛппгілігі ыдырап 
кетеді. Олардың біразы ғана тамырға кіріп, тасымалдануы 
болады. Обыр жасушалары кӛпке дейін, ешбір ағзада бекімей, 
қан және лимфа тамырларымен айналып жҥре беруі мҥмкін. 
Олардың кӛпшілігі (95%-ға жуығы) жойылып кетеді. 
Қатерлі ӛспелердің қатерсіз ӛспелерден тағы бір 
айырмашылығы — ол хирургиялық жолмен алып тасталынғаннан 
хейін кейде ӛспе ӛсуінің қайталануы (рецидиві) байқалады. 
Ӛспенің қайталануы әртҥрлі себептерден болуы мҥмкін: 
● хирургиялық тәсілмен ӛспені сылып тастағанда, оның 
біраз жасушалары сау тін арасында сақталып қалуынан; 
● бҧл кезде ӛспе жасушалары сау тіндерге жасуша аралық 
сҧйықпен тҥсуінен; 
● науқас адамдардан ӛспені алып тастағанмен зат 
алмасуының ӛзгерістері сақталып қалады. Бҧл ӛспені 
туындататын заттардың тҥзілуіне және ӛспе тҥзілімдерінің 
жаңа ошақтарының
 
пайда болуына әкеледі. Бҧларға жҥйкелік-
эндокриндік, иммундық жҥйелердің реттеуші қызметтерінің 

384
қалпына келмеуін, себепкер ықпалдардың сақталып қалуын 
қосса, 
қатерлі ӛспелердің қайталану мҥмкіншіліктері 
тҥсінікті болады. 
Қатерлі ӛспелер дамығанда, әдетте адамның қатты арып-
азып, жҥдеуін байқауға болады. Мҧны 

жүктеу/скачать 6,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: