Педагогика факультетінің

Педагогика факультетінің

деканы Муханбеткалиев Х.С..

_____________________

«____» ________ 2009ж.

Педагогикалық институты

«Дене тәрбиесінің теориясы мен әдістемеге оқыту» кафедрасы

Бастапқы әскери дайындық мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын студенттерге арналған

Курс – 4

Аудиторлық сағат саны– 90 сағат

«ӨМІР СҮРУ ҚАУІПСІЗДІК НЕГІЗДЕРІ»

Курс бағдарламасы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің комитеті Абай атындағы Алматы мемлекеттік университеті Алматы, 2001 жылғы «Өмір сүру қауіпсіздік негіздері» типтік бағдарлама негізінде құрастырылған.

Құрастырушы(лар): Байтлесова Нурсулу Куспановна, оқытушы_________________________________

(аты-жөні, лауазымы, ғылыми дәрежесі)

«Дене тәрбиесінің теория мен әдістемеге оқыту» кафедрасының отырысында қарастырылды.

«_______» ______________________ 200___ж. №_____ хаттама.
Кафедра меңгерушісі ______________ Испулова Роза Набиевна

( қолы ) (аты-жөні)

.

Педагогикалық институттың оқу-әдістемелік

(қолы) (аты-жөні)

Институттың ОӘК төрағасы __________ ___________

Оқытушының аты-жөні: Байтлесова Нурсулу Куспановна, оқытушы

Кафедра атауы: Дене тәрбиесінің теориясы мен әдістемеге оқыту

Мекен жайы: № 7 оқу ғимараты

Жұмыс телефоны: 50-53-46 , ішкі телефоны 107.

Пән туралы мәлемет

Сабақ кестесі.Семестр 15 оқу аптасынан тұрады

Аптасына 2 кредит сағат, әр кредит сағат 1 сағат дәріс және 1 сағат семинар, 2 сағат ОСӨЖ-дан тұрады.

Сабақ	Өту уақыты	Сабақ	Өту уақыты
Байланыс сағат 1 (дәріс 1)	50 минут	СРСП (сарамандық сабақ)	50 минут
Байланыс сағат 2 (практика 1)	50 минут	СРСП (сарамандық сабақ)	50 минут

Кредит саны – 2

Өткізу орны : сабақ кестесі бойынша

«Өмір қауіпсіздік негіздері » - бұл әр-бір адам баласына төнетін қауіп-қатерді зерттеп, әр түрлі аймақтарда тіршілік ететін адамдарды қорғау әдістерін анықтайтын ғылыми білім саласы.

Студенттерге тіршілікте болатын табиғи және техногенді төтенше жағдайлардан сақтануды, қазіргі заманғы зақымдау құралдары түрлерін және олардан қорғану шараларын, бейбітшілік және соғыс уақыттарында төтенше жағдай ошақтарындаөзіне және өзгелерге алғашқы медициналық көмек көрсетуді үйрету. Яғни, студенттердің әскери және медициналық білім деңгейін көтеру.

1. 
   Қауіп-қатерді анықтау: қауіп түрі, аумақтық және уақыттық координаты, апаттың шығыны, қайталану мүмкіндігі және т.б.
   
2. 
   Қауіп-қатерді алдын алу
   
3. 
   Қауіп-қатер төнген жағдайда жүргізілетін жұмыс тәртібі
   

1. 
   Қауіпті және зиянды факторлардың биосфераға және техносфераға әсер етуінің обьективті заңдылығы.
   
2. 
   Қауіпті және зиянды факторлардың қалыпты және төтенше жағдайларда
   

3. 
   Адам тіршілігіне қауіпсіз жағдай мен табиғи ортаны сақтады қалыптас/у
   
4. 
   Тіршілік қауіпсіздігін қамтамасыз етудің құқтық және ұйымдастыру негіздері
   

Дәріс мазмұны:

1. 
   Қауіпсіздік, қауіп-қатер түсінігі және оның жіктелуі
   
2. 
   Өмір сүру ортасының антропогендік қауіп-қатері
   

С.Арпабеков «ӨТҚ» 3-14 бет.

Р.М.Рустенова «БЖ» 3 бет

Н.Г.Приходько «БЖ» 16-20, 23-26 бет.

1. Белгілері бойынша қатерлердің жіктелуі

2.Антропогенді қауіп-қатердің әсерінен гидросфералық ортаның ластануы

Әдебиеттер:

1. Вингородский «Основы безопасности жизнедеятельности»180-184 беттер

СӨЖ мазмұны:

1. Топырақтың маңызы, қазіргі өзгерісі

Әдебиеттер:

1. Вингородский «Основы безопасности жизнедеятельности»184-187 беттер

Семинар сабақтын мазмұны:

1. АҚ жүйесінің құрылымы мен міндеттері

2. ТЖ жөніндегі Қазақстан республикасы заңдарының маңызы.

С.Арпабеков «ӨТҚ» 120-126 бет.

Р.М.Рустенова «БЖ» 5-9 бет

Н.Г.Приходько «БЖ» 16-20, 23-26 бет.

1. Табиғат аясында болатын экстремальдық жағдайлар және оның түрлері

а) апат белгісін беру

ә) пана жасау

б) алау жағу әдістері

2. Қаладағы төтенше жағдайлар

а) тұрғын үйдегі төтенше жағдай

ә) мекендегі өрт

3. Көлікке байланысты төтенше жағдайлар

а) жолдан өту тәртібі

ә) көпшілік транспортты пайдалануға қойылатын ережелер

Әдебиет:

С.Арпабеков «ӨТҚ» 18-60 бет.

Р.М.Рустенова «БЖ» 141-150 бет

К.Ш.Исанов: 6-8, 15-21, 26-30 беттер

1. Қылмыстық экстремальдық жағдай және оның түрлері

Дәріс мазмұны:

1. Литосфералық қауіптер (жер сілкінісі, сел, қар көшкіні)

1. 
   Гидросфералық қауіптер (су тасқыны)
   
2. 
   Атмосфералық қауіптер (құйын, боран)
   
3. 
   Табиғи тж кезінде жергілікті халықты қорғау
   

Арпабеков:

Рустенова: 151-178, 152-156,159-162,170-171,172-174 бет

Исанов: 47-71, 48-52,56-57, 66-67-69 бет

Приходько: 157-216 бет
СОӨЖ мазмұны: Табиғи төтенше жағдайларға сипаттама

1. Литосфералық қауіптер (опырмалар, сырғымалар, орман өрттері)

2. Атмосфералық қауіп (тайфун, смерч, шторм); су тасқынының қатері.

СӨЖ3 мазмұны:

1. Ақпарат құралдарынан табиғи төтенше жағдайлар туралы жаңалықтармен танысып, талқылау.

Дәріс мазмұны:

1. 
   Техногенді сипаттағы тж-ға жалпы түсінік
   
2. 
   ҚӘУЗ және радиоактивті заттар бөлетін авариялар
   
3. 
   Өрт кезіндегі іс-әрекет және ҚӘУЗ ошағынан жергілікті халықты қорғау
   

Арпабеков

Рустенова 80-88, 92, 93, 98-100 беттер

Исанов 71-84 бет

1. Химиялық қауіпті аймақтағы аварияның алдын алу

2. Радиациялық аварияның алдын алу

1. Радиация туралы түсінік, иондаушы сәуле көздері

2. Табиғи радиоактивтілік

3. Радиациялық аварияның алдын алу, халықты қорғау

Арпабеков 146-147, 97-99

Рустенова 117-140 беттер

СӨЖ мазмұны:

1. «БЖ» Рустенова 109 бет №2 схеманың суретін салу.

Дәріс мазмұны:

1. 
   Ядролық зақымдану ошағына және оның зақымдау факторларына сипаттама
   
2. 
   Өткір сәуле аурулары
   

Арпабеков 146-147, 97-99

Рустенова 11-15 беттер

СОӨЖ мазмұны:

1. Ядролық жарылыстың зақымдаушы факторы: соққы толқынның адамға және қоршаған ортаға әсері

2. Жарық сәуле, электромагниттік импульс, еніп өтетін радиацияның әсері

СӨЖ мамұны:

1.Қазіргі заманғы зақымдау құрал түрлері

Дәріс мазмұны:

1 Химиялық зақымдану ошағы және химиялық улы заттардың ағзаға әсері

2. Биологиялық зақымдану ошағы

Арпабеков146-147

Рустенова 11-16, 16-20, 23 беттер

Исанов 85-86, 86-88 беттер

1. 
   УЗ зақымдау белгілері
   
2. 
   УЗ мен зақымданғанда көрсетілетін алғашқы көмек
   

4.Ядролық жарылыстың зақымданушы факторлары

5.Улы заттарға жалпы сипаттама, олардың әсері

6.Биологиялық қаруды қолдану және анықтау белгілері

Арпабеков

Рустенова 11-25 беттер

Исанов 85-90 беттер

1.Бактериологиялық қарудың ерекшеліктері

1. 
   Панахана, оның құрылысы
   
2. 
   Панаханаға халықты кіргізу тәртібі
   
3. 
   Қарапайым типтегі панаханалар
   

Арпабеков

Рустенова 35-39, 39-41, 41-42 беттер

Исанов 96-97, 97-98 беттер

1. Халықты панаханаға кіргізу кезіндегі қойылатын тәртіптер

2.Панахана ішіндегі тәртіпке сипаттама

СӨЖ мазмұны:

1. Ұжымдық қорғау шаралары

Дәріс мазмұны:

1. Газқағарлар, оның жіктелуі, құрылысы

2. Респираторлар, мақталы-дәкелі таңғыштар

3. Қорғаныс киімдерінің жіктелуі мен маңызы

4. Жеке қорғаныстың медициналық құралдары ( ЖА-2, ЖЗП-8)

Арпабеков

Рустенова 42-53, 53-56, 56-60 беттер

Исанов 90-100, 101-103 беттер

Приходько 95-100 беттер

СОӨЖ мазмұны:

1. 
   Өндірістік газқағарлардың жіктелуі
   
2. 
   Газқағарлардың қорғау уақытының ұзақтығы
   

Арпабеков

Рустенова 35-42 беттер

Исанов 96-98 беттер

1. 
   Теріні қорғау құралдары
   

Дәріс мазмұны:

1. 
   Жартылай және толық санитарлық тазалық
   
2. 
   Дезинфекция, дезактивация, дегазация ұғымдары
   

Арпабеков 140-143

Рустенова 35-42 беттер

СОӨЖ мазмұны:

1. Йодтық профилактика жасау әдісі

Әдебиеттер:

1. С.Н.Вангородский «Основы безопасности жизнедеятельности»-145 бет

1. Санитарлық өңдеу түсінігі.

Дәріс мазмұны:

1. 
   Ұйымдастырылған сақтау жұмыстары: жедел және жалғастырылған
   
2. 
   Кездейсоқ апаттар аймағында көмек көрсету
   

Арпабеков 136-139

Рустенова 35-42 беттер

СОӨЖ мазмұны:

1. 
   Дозиметриялық контроль арқылы радиациялық, химиялық барлау
   
2. 
   Құралдардың классификациясы, өлшеу тәртібі
   
3. 
   Жеке жұмыс /төмендегі тақырыптар бойынша /
   

1. 
   Дезинфекция, дегазация ұғымдары
   

1. 
   Алғашқы медициналық көмектің мақсаты
   
2. 
   Медициналық аптечка оның түрлері
   

1. 316-322 б.

2. 108-113 б.

3. 346-354 б.

1. 
   Медициналық аптечканың құрылысы, ондағы дәрі-дәрмектерді қолдану ережелері
   

1. Гидродинамикалық авариялар кезіндегі қауіпсіздік ережелері

Әдебиеттер:

1. Вингородский «Основы безопасности жизнедеятельности»162-164 беттер

Дәріс мазмұны:

1. 
   Зақымданған адамдарды тасымалдау құралдары
   

1. 
   Жарақат түрлеріне байланысты зақымданушыларды тасымалдау
   

3.Дененің кейбір бөліктеріне, мүшелеріне таңғыш салу әдістері (бас, көкірек клеткасы, иық және жамбас белдеулері, буындар және т.б.)

4.Микроемтихан 1 /тест түрінде /

Әдебиеттер:

1. Арпабеков

2. Рустенова 195-199 б.

3. Исаин 123-126 б.

4. Приходько 336-346 б.

СӨЖ мазмұны:

1. Өз беттерімен таңу әдістерін үйрену

1. 
   Уланудың жіктелуі және интоксикация белгілері
   
2. 
   Улы жәндіктер шаққан кездегі алғашқы көмек
   
3. 
   Жылан шаққандағы алғашқы көмек
   
4. 
   Құтырған жануарлар тістеген кездегі алғашқы көмек
   

1. Арпабеков

2. Рустенова 258-261,248-254 беттер

3. 148-149, 144-146 беттер

4. 300-303, 320-321, 311-316 беттер

СОӨЖ мазмұны:

1. Жалпы уланған кездегі алғашқы көмек

1. 
   Саңырауқұлақтармен уланған кездегі алғашқы көмек
   
2. 
   Өсімдіктермен уланған кездегі алғашқы көмек
   

1. Арпабеков

2. Рустенова 258-261,248-254 беттер

3. 148-149, 144-146 беттер

4. 300-303, 320-321, 311-316 беттер

СОӨЖ мазмұны:

1. Газбен, тұрып қалған тағаммен, ішімдік және темекімен улану түрлері

2.Сарышаян, кене шаққан кездегі алғашқы көмек

3.Қарақұрт шаққан кездегі алғашқы көмек

1. 
   Уланудың жіктелуі
   

1. 
   Кома, коллапс, талма кезіндегі алғашқы көмек
   
2. 
   Естен тану (шок) ұғымы. Дәрігер келгенге дейінгі алғашқы көмек
   

1. Арпабеков

2. Рустенова 264-267, 279-286 б.

3. 114-116, 143-144 б.

4. 279-287, 322-324 б.
СОӨЖ мазмұны:

1. 
   Комалық жағдай және оның түрлері
   
2. 
   Каллистов, Говард, Сильвестр әдістері
   
3. 
   Прекардиальды соққы әдісі
   

1. Тепе-теңдікті сақтай алмау синдромы

1.Биологиялық және клиникалық өлім түсінігі

2. Жүрек жұмысын қалпына келтіру және өкпеге қолдан тыныс алу шараларын жасау әдістері

Әдебиеттер:

1. Арпабеков 201-207

2. Рустенова 264-267, 279-286 б.

3. 114-116, 143-144 б.

4. 279-287, 322-324 б.

СОӨЖ мазмұны:

1.Талып қалу кезіндегі алғашқы көмек

2.Кома, коллапс кезіндегі алғашқы көмек

3.Биологиялық және клиникалық өлім белгілері

4.Жүрекке жанама массаж жасау әдістері

5.Қолдан тыныс алдыру әдістері

1. Арпабеов 201-207

2. Рстнова 264-267 б.

3. 144-116 б.

4. 279-287 б.

СӨЖ мазмұны:

1. «БЖ» Рустенова 31,32 схемасынан суретерін салу

1. 
   Жаралар, олардың жіктелуі
   
2. 
   Жара инфекциясының түрлері, алғашқы көмек шаралары
   

1. Арпабеков

2. Рустенова 189-190, 219,224-232, 233 б.

3. Исаин 343-346, 325-326 б.

1. 
   Жара инфекциясының түрлері, алғашқы көмек шаралары
   
2. 
   Асептика, антисептика
   

1. «БЖ» Рустенова 12 схемасын дәптерге түсіру

1. 
   Жарақаттардың жіктелуі
   
2. 
   Бас, кеуде және іш жарақаттары
   

1. Арпабеков 148-151,161

2. Рустенова 189-190, 219,224-232, 233 б.

4. 343-346, 325-326 б.

1. 
   Ұзақ қысылып қалу синдромы
   
2. 
   Жарақаттардың классификациясы
   

4.Жарақаттық шок

5.Жарақат кезіндегі алғашқы көмек принциптері

Әдебиеттер:

1.Арпабеков 171-178

2.Рустенова 189-190,219-224—232,233
СӨЖ8мазмұны:

1. 
   Жарақат токсикозы
   

Дәріс мазмұны:

1. Стенокардия, миокард инфаркты және өкпеден қан кету кезінде көрсетілетін алғашқы көмек

2. Бұл аурулардың пайда болу себептері, белгілері

1. 
   Сіреспе инфекциясына сипаттама
   
2. 
   Жаралардың түрлері, оларды өңдеу
   

1.Инфекция туралы түсінік

2.Асқазан және тыныс алу жүйесінің аурулары

Әдебиеттер:

1. Арпабеков 202бет

2. Рустенова 274-278,268-270

СОӨЖ мазмұны:

1. 
   Асқазанның созылмалы аурулары
   

1. Асептика және антисептика ережелерін сақтау

1. Қансыраудың түрлері

2. Қанды уақытша тоқтату әдістері

3. Ақырғы тоқтату әдістері

4. Ішкі қансырау белгілері, ондағы іс-әрекет

Әдебиеттер:

1. 
   Арпабеков 195-201
   
2. 
   Рустенова 182-189
   

1. Қансырауға сипаттама (2. 8-сыбанұсқа)

2. Уақытша қан тоқтату әдісі: артериялық нүктелерді басу

СӨЖ мазмұны:

1. Капилярлық, веналық және артериалдық қан ағуларының айырмашылықтары

1. Күйдіргі қою тәртібі

2. Қан топтары, қан құю әдістері

Әдебиеттер:

1. Арпабеков 195-201

2. Рустенова 182-189

СОӨЖ мазмұны:

1. 
   Қан топтары
   

1.Арпабеков 195-201

2. Рстенова 182-189 бет

СӨЖ мазмұны:

1. Анемия туралы түсінік

2. Күйдіргі салу әдісі

.

Апта 12

1. Сынық түрлері

2. Шеміршектің созылуы, соғып алу, буынның шығуы

Әдебиеттер:

Арпабеков 178-187

Рустенова 203

1. 
   Адам қаңқасының құрылысы
   
2. 
   Омыртқа жотасы бөлімдері
   

1. Бас, бел сынған кездегі алғашқы көмек

2. Сіңір созылу, ондағы алғашқы көмек

Кредит 24

Тақырыбы:Тірек-қимыл аппараттарының жарақаты

Дәріс мазмұны:

1. Сынықтар жіктелуі және оларға сипаттама

2. Иммобилизация түсінігі

3. Омыртқа сынған кездегі алғашқы көмек

4. Жамбас сынған кездегі алғашқы көмек

СОӨЖ мазмұны:

1. Буын шыққан кездегі алғашқы көмек

2. Шинаның түрлері, оларды салу әдістері

3. Шеткі мүшелер сынған кездегі алғашқы көмек

4. Бұғана сынған кездегі алғашқы көмек

Әдебиеттер:

1. Арпабеков 178-187

2. рустенова 203

СӨЖ мазмұны:

1. Сүйектің құрылымын арттыруға арналған дәрумендер