Кредит 25 Тақырыбы: Термикалық жарақаттар

1. Термиялық жарақат: күйік және үсік

2. Күйік және үсік болған кездегі алғашқы көмек

Әдебиеттер.

1. 
   Арпабеков 238-247
   
2. 
   Рустенова 203
   

1. Химиялық заттардан болатын күйіктер

2. Көз күйігі

СӨЖ 25 мазмұны:

1. Терінің анатомиялық құрылысы

1. Жылу соққанда және күн тиген кездегі алғашқы көмек

2. Электр тогы соққанда және найзағай тигендегі алғашқы көмек

СОӨЖ мазмұны:

1. Күйіктің ауырлығына қарай деңгейлері

2. Күйік алған жағдайдағы алғашқы медициналық көмек

3. Үсік деңгейлері және алғашқы көмек

4.Жеке жұмыс /төмендегі тақырыптар бойынша /

Әдебиеттер:

1.Арпабеков 203

2.Рустенова 238-247

СӨЖ мазмұны:

1. Күн тию және жылу соғу белгілері

Дәріс мазмұны:

1.Қазақстандағы мәнді аса қауіпті аурулардың түрлері

2. Микроорганимдердің классификациясы

3.Оба, туберкулез аурулары және оның алдын алу шаралары

Әдебиеттер:

Арпабеков- 220

Рустенова- 305

1. Қышыма, бруцеллез қауіпті жұқпалы аурулар

1. Құс тұмауы ауруы және оның алдын алу шаралары

Дәріс мазмұны:

1.Жыныстық қатынастан туындайтын аурулардың көп таралған түрлері

2.СПИД, мерез, соз ауруларының алдын алу шаралары

Әдебиеттер:

Арпабеков 225

Рустенова 305

СОӨЖ мазмұны:

1. 
   СПИД ауруының шығу тарихы:
   

3.Олардың алдын алу шаралары

4.Микроемтихан 2 /тест түрінде /

СӨЖ мазмұны:

1. 
   Қант диабеті ауруы оның алдын алу
   

1. Қозғалыс режимі

2. Мезгілді тамақтану

3. Жеке гигиена

4. Зиянды дағдылар

Әдебиеттер:

Арпабеков 214

Рустенова 298-304

1. Шынығу(закаливание) тәсілдері

1. Еңбек және демалыс гигиенасы

Дәріс мазмұны:

1. Табиғат пен адамның іс-әрекеті арасындағы қатынас

2. Экология және адам денсаулығы

Әдебиеттер.

1. Арпабеков 235

1. Тұрмыс үй және мекеме гигиенасы

2. Медициналық белсенділік

3. Шылым шегудің адамның ақыл-ойына және физикалық қабілеттілігіне әсері

4. Наркоманияның клиникалық белгілері

Әдебиеттер:

1.Арпабеков 214

2. Рустенова 298-304

СӨЖ мазмұны:

1. Темекінің жүрек-тамыр жүйесіне әсері

1. Арпабеков “Өмір тіршілік қауіпсіздігі” Алматы, 2004

2. Рустенова “Безопасность жизнедеятельности” Уральск, 2003

3. Исанов “Основы безопасности жизнедеятельности” Алматы, 1999

4. Приходько “Основы безопасности жизнедеятельности” Алматы, 2000

Қосымша әдебиеттер тізімі:

1. Атаманюк “Гражданская оборона” 1996

2. Белова “Безопасность жизнедеятельности”

3. Дашков “Безопасность жизнедеятельности” Москва ,2000

4. Дашков “Безопасность жизнедеятельности” Москва ,1999

5. Николаев “Гражданская оборона”

6.Латчук “Безопасность жизнедеятельности” 1998

7. Журнал: «Основы безопасности жизнедеятельности»

8. Жайырманов «Қауіпсісіздік негіздері» Алматы,2004

9. Жунал: «Төтнеше жағайлар және Азаматтық қорғаныс жөніндегі

материалдардың ақпараттық әдістемелік жоспары»

10. Мырзабеков «Жазатайым жарақат алсаңыз» Алматы, 2001

11. Бубнов В.Г., Бубнова Н.В. «Оказание экстернной помощи до прибытия врача» М.,2004

12. Г.Н.Кириллова «Личная безопасность в чрезвычайных ситуациях» М.,2001

13. Курсаков А.В., Одинцов Л.Г. «Посиково-спасательные работы в условиях наводнения»М., 2002

14. В.В.Шаховец, А.В.Виноградов «Первая медицинская помощь в чрезвычайных ситуациях» М., 2003

15. И.Ф.Богоявленский «Оказание первой медицинской, первой реанимационной помощи на месте происшествия и в очагах чрезвычайных ситуаций» Санк-Петербург, 2003г.

16. Г.Н.Кириллова «Безопасность и защита населения в чрезвычайных ситуациях» М., 2003

• 
  курстық жобалардың (жұмыстардын) тақырыптары,
  
• 
  графикалық- есеп тапсырмалары, типтік есептер т.б.,
  
• 
  орындалу уақыты,
  
• 
  бақылау түрлері (тестілер, экспресс-сұрақтар, есептер, рефераттар, баяндамалар т.б.).
  

Кафедра ____Дене тәрбиесінің теориясы мен әдістемеге оқыту ____________________

Кредит саны_____2________________________

Р.М.Рустенова «БЖ» 3 бет

Н.Г.Приходько «БЖ» 16-20, 23-26 бет
Дәріс-2

Тақырыбы: Халықтың өмір сүруін қамтамасыз етудегі Азаматтық қорғаныстың ролі мен мақсаты.

Мақсаты :Әр қоғамда ең басты , бағалы нәрсе –адам. Сондықтан барлық қорғау шараларында адамдардың қауіпсіздігін ескеру-негізгі мақсат.

Негізгі сұрақтары: 1.АҚ жүйесінің құрылымы мен міндеттері.

Қысқаша мазмұны: АҚ жүйесінің құрылымы мен міндеттері. Азаматтық қорғаныс жүйесінің құрылу тарихы. 1920 жылдары жергілікті әуе шабуылынан қорғану жүйесі құрылды. Кеңестер одағында ХӘҚЖ 1961 жылы Азаматтық қорғаныс деп өзгертілд, Азаматтық қорғаныстың негізгі мақсаты әр түрлі төтенше жағдайларда халықты қорғау, адамдардың өмірін сақтап қалу, олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету және халықтың еңбегімен жасалған барлық байлықты сақтап қалу. Азаматтық қорғаныс міндеттері. Азаматтық қорғаныстың басқару орындары. Азаматтық қорғаныстың негізгі күштері.

Өздігінен тексеруге арналған сұрвақтар:АҚ жүйесінің міндеттерін атаңыз.Азаиматтық қорғаныс жүйесінің құрылуы.Азаматтық қорғаныс күштеріне түсінік беріңіз.

Пайдаланатын әдебиеттер :С.Арпабеков «ӨТҚ» 120-126 бет.

Р.М.Рустенова «БЖ» 5-9 бет

Н.Г.Приходько «БЖ» 16-20, 23-26 бет.
Дәріс-3
Тақырыбы: Табиғи төтенше жағдайлар

Мақсаты-:Табиғи жағдайда болатын төтенше жағдайлардан сақтану, тұрғындарды су тасқынынан сонымен қатар боран , дауыл кездерінде қорғау.

Негізгі сұрақтар: мазмұны 1. Литосфералық қауіптер (жер сілкінісі, сел, қар көшкіні) 2. Гидросфералық қауіптер (су тасқыны) 3. Атмосфералық қауіптер (құйын, боран) 4. Табиғи тж кезінде жергілікті халықты қорғау.

Қысқаша мазмұны Литосфералық қауіптер (жер сілкінісі, сел, қар көшкіні) Жер сілкінісі – бұл жер қыртысында немесе мантияның үстіңгі бөлігінде кенеттен болған қозғалыс пен жарылыс нәтижесінде пайда болған, елеулі ауытқу түрінде, үлкен қашықтыққа таралатын жер асты дүмпуі мен жер астының қозғалысы. Жер сілкінісінің күштілігі халықаралық 12 балдық Рихтер шкаласымен өлшенеді. Сел – тау өзенінің өз арналарынан кенеттен көтеріліп, деңгейінің күрт өзгеруі және тау жыныстары бұзылуынан болатын қуатты ағын. Қар көшкіні – бұл қар массасының тау беткейі бойынша төмен қарай жылдам лықсуы. Қазақстанда 95 мың шаршы км тау аумағы қар көшкіні қаупіне ұшырайды.

Гидросфералық қауіптер (су тасқыны) Су тасқыны - өзен, көл немесе теңіз суының деңгейінің көтеріліп, жердің белгілі бір бөлігінің су астында қалуы. Бұл құбылыс біздің елімізде жиі болып тұрады. Әсіресе Жайық, Ойыл, Эмбі өзендері. Көптеген су басудың негізгі себептеріне нөсер жаңбыр жаууы, қардың, мұздақтардың үздіксіз еруі жатады.

Атмосфералық қауіптер (құйын, боран) Дауыл – жойқын күші бар және едәуір созылатын, 30 м/с жылдамдықпен соғатын жел. Дауылдардың пайда болуына ауа айналымының ерекше жағдайында пайда болып, атмосферадағы тепе-теңдіктің өте жоғары жылдамдықпен аяқ астынан бұзылуы әсер етеді. Шаңдақ дауыл – бұл күшті жел салдарынан шаңның, құмның, топырақтың, тұздың және көлемі 1 мм аз басқа да бөліктердің ауаға көтерілуі. Қазақстанда шаңдақ дауыл – сәуір, мамыр және қыркүйек айларында жиі байқалады. Боран – табиғаттың тосын күштері көріністерінің бірі. Қардың басуы, боран туралы хабар болған бойда кедергілер орнатылып қарсы әртүрлі шаралар жасалады.

Табиғи тж кезінде жергілікті халықты қорғау. Қазақстан Республикасында ТЖ жөнінде бірнеше заңдар қабылданған:

1. «Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы»

2. «Авариялық құтқару қызметі және құтқарушылардың мәртебесі туралы»

3. «Азаматтық қорғаныс туралы»

4. «Өрт қауіпсіздігі түралы»

5. «Төтенше жағдайлардағы құқықтық тәртіп туралы»

6. «Радиациялық қауіпсіздік туралы»

Өздігінен тексеруге арналған сұрақтары:

Пайдаланатын әдебиеттер: С.Арпабеков «ӨТҚ» 120-126 бет.

Р.М.Рустенова «БЖ» 5-9 бет

Н.Г.Приходько «БЖ» 16-20, 23-26 бет.
Дәріс-4

Тақырыбы: Техногенді сипаттағы төтенше жағдайлар және онда

көмек көрсетуді ұйымдастыру

Мақсаты-Күнделікті жүріп жатқан жұмысты , оқуды, өндіріс заттарын өндіруді халыққа түрлі қызмет (сауда, көлік жұмысы) көрсетіді тоқтатпау. Кенеттен болатын жұмыстардың сипатына, көлеміне қарай деру шара қолдануы керек.

Негізгі сұрақтар1. Техногенді сипаттағы тж-ға жалпы түсінік. ҚӘУЗ және радиоактивті заттар бөлетін авариялар

Қысқаша мазмұны Техногенді сипаттағы тж-ға жалпы түсінік. Төтенше жағдай дегеніміз - табиғат немесе өндіріс апаттарының зардаптарын күнделікті қызметпен, қаражатпен жоюға мүмкіндік бермейтін, ол үшін әдейі материалдық, техникалық, ақша қаражатын және адам күшін талап ететін жағдай. Техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар деп адамдардың өз қолдарымен жасалып жатқан апаттар мен қирауларды айтады.

(ӘКУЗ) – шаруашылық мақсатта қолданылатын зат. Жабық ыдыста қысыммен сақталады, ыдыс қирағаннан кейін қысым атмосфера қысымына дейін төмендейді.

Рустенова 80-88, 92, 93, 98-100 беттер

Исанов 71-84 бет
Дәріс-5
Тақырыбы .Жаппай қыру қаруларының қолданылуы және оның салдары

Мақсаты-: Біздің мемлекетіміздің әскери доктринасының мазмұны халықтың қауіпсіздігін қорғау және қорғаныс сипаттағы іс-әректін алға қою.

Негізгі сұрақтар1.дролық зақымдану ошағына және оның зақымдау факторларына сипаттама. 2. Өткір сәуле аурулары.

Қысқаша мазмұны: Ядролық зақымдану ошағына және оның зақымдау факторларына сипаттама. Ядролық қару – жарылыс кезінде ішкі ядролық қуатты пайдалануға негізделіп жасалған қару. Ол барлық белгілі зақымдау құралдарының ішіндегі ең қуаттысы. Ядролық жарылыстың қуаты тротильдік эквивалентпен өлшенеді. Ядролық ошақ - ядролық қарудан зақымданған үйлер, адамдар, жануарлар мен өсімдіктер. Ядролық қарудың негізгі талқандаушы факторлары: соққы толқын, жарықты сәуле бөлу, өткіш радиация, төңіректің радиактивті элементтермен ластануы, электро-магниттік импульс.

Өткір сәуле аурулары. Өткір радиацияның немесе РЗ белгілі мөлшерден артық өтуінен адамдар сәуле ауруына ұшырайды. Бұл ауру адам 4 тәулік ішінде 100 р-н, не одан да көп сәулені алғанда пайда болады. Денеге өткен сәулелердің шамасына қарап сәуле ауруын 4 дәрежеге бөледі: 1 дәрежелі – 100-200 р.

2 дәрежелі – 200-300 р.

3 дәрежелі – 300-500 р.

4 дәрежелі - 500 рентгеннен жоғары сәуле алса.

Сәуле ауруының әр дәрежесі 4 кезеңнен өтеді:

• 
  Сәуленің өткенін алғашқы сезінуі;
  
• 
  Ауруының жасырын кезеңі;
  
• 
  Ауруының өз мәнінде көрінуі;
  

Рустенова 11-15 беттер

Негізгі сұрақтар: 1.Химиялық зақымдану ошағы және химиялық улы заттардың ағзаға әсері. 2. Биологиялық зақымдану ошағы

2. тері жарасы әсері (иприт, люизит)

3. тұншықтыру әсері (фосген, фифосген)

4. тітіркендіру әсері (хлорпикрин, хлорацетофен)

5. жалпы улау әсері (синильдік қышқыл)

6. психикаға әсері (ВZ)