Тәрбие үдерісінің диалектикасы.
Тәрбие үдерісі өзінің
жаратылысы жағынан диалектикалық болып келеді. Ол
жеке тұлғаның үздіксіз дамуда, өзгерісте, қозғалыста болуы-
на байланысты. Тәрбие үдерісінің негізі өмірде кездесетін
себептерге байланысты дамып, өзгеріп отырады, сондай-ақ
ол баланың жас ерекшеліктеріне де байланысты дамуда,
өзгерісте, өсуде болады.
1-тақырып. Тәрбие үдерісінің мәні мен мазмұны
7
Дамудың ішкі қайшылығының бірі – жеке тұлғаның даму
үдерісінде білуге құмарлығы мен білмейтін жұмбақ істердің
арақатынасынан туындайды. Адамның білмегенді білуге де-
ген талпыныс, іс-әрекеті оның белсенділігін туғызады, білме-
генді білу үшін тәжірибе жинақтауға сүйене отырып, белгісізді
білуге қимыл, әрекет жасауға икемделеді. Ал сыртқы қара-
ма-қайшылықтарды жеңу ісі де тәрбие үдерісінің қозғаушы
күші болып саналады. Мысалы, мектеп пен отбасы арасын-
дағы тәрбие ісіндегі түсініспеушілік, ата-аналардың педагог-
тардың талабын дұрыс түсінбеуі, т.б. теріс әсерін тигізеді.
Тәрбие жүйесі
– тәрбие ісінің мазмұны, құрылымы мен
қолданудың әдіс-тәсілдері және оны білім беру үрдісінде қол-
дануды ұйымдастыру істерінің жиынтығы.
Мектептегі тәрбие жүйесінің негізгі құрылымы – сабақ
үстінде, сабақтан тыс уақытта, мектептен тыс уақытта, қоғам-
дық ұйымдарда және қоғам, мектеп, ата-аналар бірлестігінде,
т.б. іске асырылады, бір-бірімен сабақтастықта және жүйелі
түрде байланысады.
Мектептегі тәрбие жүйесі, біріншіден, жүйенің қалыпта-
суынан, екіншіден, әр ұжымның іс-әрекетінің мазмұнын
нақтылаудан, үшіншіден, жаңашыл үрдістерді пайдалану ба-
|