Лекция 5. Тақырыбы: Ағаш материалынан бұйым жасау технологиясы.
Мақсаты: ағаш материалынан өңдеп бұйымды безендіру технологиясы мен техникасы туралы білімін қалыптастыру.
Лекция мазмұны.
Ағаш материалын өңдеуде мынандай технологиялық процесстер қолданады: кесу, өлшеу мен белгілеу, сүргілеу, тазалау, біріктіру және әрлеу(олифтеу, майлау). Бастауыш мектепте бұл процесстерді қолдануға пышақ, ара, лобзик, тескіш, сүргі, тазалағыш(шкурка), шуруп, шеге сияқты аспаптар. әрлеуде ағаштың бетін тазалап алып, оның бетіне олифа, кепкеннен кейін сырмен майлап тастайды. Олифа, лак немесе сыр майын жазық немесе домалақ (кисть) жаққыштарды қолданады.
Бастауыш сынып оқушыларына төмендегі техникада бұйымдар жасауға мүмкіндік бар: селдірлі кесу, лобзикпен, ағаштың бетіне бейне кескінін күйдіргіш парибормен орындау, мозайка, бояу, кесіп ою техникасы, инкрустация және т.б..
Оқушының жұмыс орны.
Ағаштың кесінділерін өңдеген кезде (фанера мен рейка) жеке жәшіктен келесі аспаптарды шығарып, оларды үстел үстіне орналастыру қажет: сызғыш, бүрыштық, цир- куль, желім жаққыш, қысқыш, пышақ, біз. Тік көтеріліп түрған үстағышта сызбаны немесе технологиялық картаны бекіту қажет. Үстелдің алдыңғы оң жақ бүрышында егеуішті, ал сол жағында электрокүйдіргішті қояды. Қажет болса жүмыс үстелінің оң жақ бүрышында орыңдау үшін астына қой-ғыш бекітіледі. Күйдіру кезінде электрокүйдіргішті барлық қауіпсіздік ережелерін сақтау қажет. Жүмыс жасамаған кезде электрокүйдіргіштің инесі алынып және ол үстелдің шетіне, оның бетіне тигізілмей қойылуы тиіс.
Пластмассамен жүмыс
Пластмасса — жасанды материал, белгілі бір өзіне қатысты өңдеу барысында оны керекті формаға келтіруге болады. Мысалы, пленка, парақ, тұрба, ойыншықтар, ыдыс-аяқтар т.б. Пластмассаның қүрамында жасанды смола, қосылғыштар, пластификатор (ағарту материалы), бояу т.б. компоненттері бар.
Бастауыш мектеп оқушылары еңбек сабағында мынадай пластаассаның түрлерінен бұйымдар жасай алады:
1. Полиэтилен пленкасынан;
2. Поролоннан;
3. Фото және кино пленкасынан;
4. Целофаннан;
5. Линолеумнан;
6. Пенопластан.
Бүл пластмассаның түрлерін өңдегенде қарапайым қүрал-саймандарды қолдануға болады (пышақты, қайшыны).Ал, құрастырғанда, ПВА желімін.
Бақылау сұрақтары:
ағаш материалын өңдеу жұмыс орны;
ағашты безендіру техникалары;
жұмыс орнындағы аспаптар.
Әдебиет:
1. Цейтлин Е.Н.Справочник по тру-довому обучению. - Москва «Просвещение», 1983г.
2. Кузнецов Н.П. Методика трудового обучения с практикумом в учебных мастерских» Москва 1981г.
3. Давлетова К.Ш.Бастауыш сыныптардағы еңбекке баулудың әдістемесі мен практикумы» РИО ЗКГУ, 2005ж.
Достарыңызбен бөлісу: |