«Эпистемологиялық анархизм» тұжырымдамасы (П. Фейерабенд)
Айқын емес білім туралы тұжырымдама (М. Полани)
Ғылым дамуының эволюциялық тұжырымдамасы (С. Тулмин)
Ғылым дамуының фазалық теориясы
ауысуларының тұжырымдамасы (Э. Эзер)
Ғылым теорияларын дамытқан тұжырымдамалар
Ғылыми мектептер
1-сурет. Ғылым дамуының тұжырымдамалары
Тарихта ғалымдардың бірыңғай әдіснамалық ережелерді басшылыққа алмағаны белгілі. П. Фейерабендтің эпистемологиялық анархизмі ешуақытта қалыптасқан әдіснамалық бағдарларды жою және басқалармен айырбастау мақсатын қойған жоқ. Бұл бағыт ғылымның әмбебап нормаларына, заңдарына, ұғымдарына қарсы шықты. П. Фейерабенд ғылым, дін және аңыз ды тең деп санады. ХХ ғ. – ХХІ ғ. басында педагогикада постмодерндік көзқарастың таралуына П.Фейерабендтің идеялары себеп болды.
ХХ ғ. 60-жылдары Стивен Тулмин ғылымды түсіну эволюциялық сипатта, таным ұғымдар арқылы іске асады деп тұжырымдады. Осы кезде педагогикада да ұғымдық аппаратқа көңіл бөлінді.
Сұрақтар мен тапсырмалар
1. "Білімді адам" парадигмасының орнына келген "өмірге дайындалған, өмір сүруге бейімделген іскер адам" парадигмасының мәнін түсіндіріңіз.
2. Парадигма ұғымын енгізген американдық тарихшы Т. Куннің ғылыми пәннің дамуындағы парадигмалық кезеңге, парадигма үстемдігі кезеңіне, дағдарыс пен ғылыми революция кезеңіне сипаттама беріңіз.
3. «Ғылыми парадигма – барлық ғылыми қауымдастықтар мойындаған, жаңа ғылыми зерттеулер үшін негіз бола алған ғылыми жетістіктер жиынтығы» деген анықтаманы негіздеңіз.
4. Ғылым тұжырымдамалары жіктемесін түсіндіріңіз.
Негізгі әдебиет
1. О науке: Закон Республики Казахстан . Алматы: ЮРИСТ, 2011. – 20 с.
Қазақстан Республикасы «Ғылым туралы» Заңы. Астана, 2011.
2. Таубаева Ш.Т. Педагогиканың философиясы және әдіснамасы. Оқулық. – Алматы: Қазақ университеті, 2016. – 340 бет.
3. Философия и методология педагогики: научные школы стран СНГ и Республики Казахстан: хрестоматия. Под ред. д.филос.н., профессора А.Р. Масалимовой. - Алматы: Қазақ университеті, 2017 .- 402 с.
4. Методология педагогики: монография/ Е.А. Александрова, Р.М. Асадулин, Е.В.Бережноваи др.; под общ.ред. В.Г. Рындак. – М.: ИНФРА-М, 2018 – 296 с.
6. Мардахаев Л.В. Магистерская диссертация: подготовка и защита: учебно-методическое пособие.- М.: Квант Медиа, 2018. – 106 с.
7. Таубаева Ш.Т. Исследовательская культура учителя: от теории к практике: монография. – Алматы: Қазақ университеті, 2016. - 423 с.
8.Мәдени-философиялық сөздік/Құраст. Т. Ғабитов, А. Құлсариева және т.б.- Алматы: Раритет, 2004. 320 бет.
9. Лукацкий М.А. Методологические ориентиры педагогической науки: учебное пособие. Тула: Гриф и К, 2011. - 448 с.
Достарыңызбен бөлісу: |
