Педагогикасы казакстан республикасы
жүктеу/скачать 8,02 Mb. Pdf көрінісі
|
Otbasy pedagogikasy 2014 Zhundibaeva (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.5 Отбасындагы гендерлж тэрбие
| K im i r ip iM
калалар мен ауыл- дарда сакталган. Улкен калаларда K e p i c i H m e нуклеарлык отбасы кецшен дамы ган. Нуклеарлык отбасы ею урпактан - ерльзайыптылар мен олар- дьщ балалары некеге дешн 6 i p r e туратын отбасы тиш. Нуклеар лык отбасында патриархалды отбасына Караганда, ерльзайыпты- лардьщ 6 i p - 6 i p i H e деген жакындыгы, езара KOMeri, 6 i p - 6 i p i H e деген камкорлыгы ашык байкалады. Алайда бул типтщ кен тарауыньщ езш дж салдарлары да бар. Кебше алдыцгы буынныц e M i p тэж1ри- 6 e c i H беру y a e p i c i , жас отбасылардыц ата-аналары арасындагы эмо- ционалды байланыстары, езара 6 i p - 6 i p i H e кемектесу сиякты касиет- тердщ элареуш е алып келу1 мумкш. Соцгы жылдары шагын отбасылардыц: толык емес, жалгыз- басты, аналык (некеЫз), «Бос уя» (балалары уйльбаранды болып ата-аналары жалгыз калган) кебею тенденциясы байкалуда. K,a3ip- ri кездщ басты мэселелершщ 6ipi болып отырган ажырасу мен ерл 1 -зайыптылардыц 6ipimn кайтыс болуына карай толык емес отбасылардыц ecyi. Толык емес отбасында бала тэрбиес1мен неп- 3inen аналар гана айналысады. Ал экелер1 тек анда-санда гана баласына кощл беледк Сондай-ак, аналык (некеЫз) отбасылар да каркындап есуде. Статистикалык зерттеулерге суйенсек некес1з балалардыц коппп- л1п жасесшр1м жастагы кыздар мен 40-тан аскан эйелдердщ улесь не тец. Сонымен катар, соцгы жылдары азаматтык некеде туратындар- дыц саны артканын байкауга болады. Азаматтык неке Швеция, Англия, Франция, Нидерландия, АКШ, Канада, сол сиякты Ресей сиякты мемлекеттерде кец тараганын байкауга болады. 3.5 Отбасындагы гендерлж тэрбие Гендер - бул ерлер мен эйелдердщ мшез-кулкын, сондай-ак олардыц арасындагы элеуметпк езара карым-катынасты айкын- дайтын, олардыц элеуметпк жэне мэдени нормалары мен релдерь нщ жиынтыгы. 43 «Gender» ce3i агылшын тiлiнeн аударганда жыныс (еркек, эйел) дегещп бщщредь «Гендер» термин! элеуметпк удер1стерд1 тусшуге арналган талдау куралы болып табылады. Гендерлж рол- дер - белгип 6ip когамда жэне тарихи жагдайда колданылатын элеуметпк жэне мэдени нормаларга сэйкес ерлер мен эйелдерге бершетш элеуметпк релдер. Казак отбасында ертеден-ак гендерлж тэрбиеге ерекше назар аударган. Буган «Шешеге карап кыз есер, экеге карап ул ©сер», «Шеше кврген тон n i m e p , эке керген ок жонар» деген сиякты ма- калдар дэлел бола алады. Казак хапкы ежелден ул бала мен кыз баланын тэрбиесш б о л т караган. ¥лды мал багуга, отын шабуга, коленер ш еберлтне, мал табуга, отбасын асырауга, ал кыз баланы ас n i c i p y r e , кесте T i r y r e , ормек току сиякты уй i u n H i n im K i жумыс- тарына уйрету аркылы экономикалык тэрбиенщ кез1 болып табы- латын унемшшджке, тэуекелшитджке ундеп, сарандыкка салыныгг кетуден ж ирещ ирт отырган. Казак отбасында кыз бала тэрбиесше анасы ерте жастан улкен кещл болген. «К,ызга кырык уйден тию» деп кызынын э д е г т , уй шаруасына икемд1 болып ocyiHe ерекше кецш болген. Кэмелетке толганга дейш бойжеткен болашак отбасы oMipiHin басты мшдет- Tepinen сабак алды. Ол ершщ адал жары, ана болу, отбасы 6epiKTi- rin сактаушы кызметше, шаруашылыктын барлык жактарын игерш журпзуге, конакты лайыкты карсы алуга, туыстарын сыйлап кад1р- леуге дайындыктэрбиес1. Кергенд1 отбасылары кыз баланы «конак» деп мэпелеп, кад1рлеп ocipreH. Кыз баланьщ тэрбиесше ен 6ipiHini анасы жауапты болган. Сондыктан казак «Шешес1не карап кызын ал» - деген. Казак когамындагы эйелдерд1н орны жайлы энпмелегенде, Орта Азияны мекендеген баска халыктардьщ эйелдер1мен салыстырган- да казак кыздары мен эйелдер1н1н анагурлым ерк1н болганын айт- кан жон. Олар жуздерш жамылгылармен буркемей, ашык OMip сурген. Дегенмен, казак эйелдер1 уш1н басты мшдет - отбасы 6 e p i i c r i r i H сактау, бала тэрбиелеу, ерлер1н барынша сыйлау, рухани колдау корсету болып табылады. Туйгеш коп memeci кызымен, келЫмен жүктеу/скачать 8,02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|