Педагогикасы казакстан республикасы
|
Otbasy pedagogikasy 2014 Zhundibaeva
| 1
с 1 . Осы эдютердщ 1ппнде эл-Фараби иландыру немесе epiKTi турде тэрбиелеу эд1сш жогары багалайды. Адам сез1мше ерекше эсер ететш, оньщ жан-куйш баурап алатын этикалык накыл сездермен адамды дурыс багытка, и г ш к п мшез-кулыкка тэрбиелеуге болады. Тэрбиенщ нэтижесшде адам бойында пайда болган i3rmiKTi ка- сиеттерд1, мшез-кулыкты туракты куйге айналдыру ymiH дагды кажет. «Жаратылысынан б1ткен бешмдппк, - деп жазады Фараби - кайырымдылык эрекеттерге багытталса жэне бул эрекеттер кайталана келе адам жанында сол эрекеттердщ езш тудыратын куй- д1 тудыратындай дэрежеде эдет туршде ныгайып, беюсе, эрекетпен орныккан бул куй кайырымдылык деп саналады». К^азак табигатында отбасы иелер1 ец эуел1 ез улы мен кызыньщ алдында тэрбиелк енегелц кергендк улгш болуга тырыскан. Онын ен басты ce6e6i, «улдьщ уяты - экеде, кыздьщ уяты - шешеде» деп багалагандыктан. Алгашкы мушел1 13 жаска таяган кезшен бастап ата-ана ез балаларын турмыс пен салтка бешмдеген. Сол кезеннен бастап-ак, эке кызына айтар ескертпеа мен колкасы болса анасы аркылы жетюзген. К^ызын - арга, улын - нарга балаган. Алайда, осылайша уюлеп, yn6ipeTin отырган кыз баланыц езше де катал талап койылган. Анасы кызына шолпы таккан шашы ажарлы, сумбш, сулу болсын деп не катыкпен, не ipiMiniKTin сары суымен мезгш-мезпл жугызып, ец эуел1 ез басын кад1рлеуд1 уйретедг Аналар ез кыздарына юпм KHici, TeniperiHe деген кезкарасы, юсЫ жатсынбауы, кец пейшдипп, мешр1мд1 жуз1 аркылы ыкпал еткен. 184 Жогарыда айтылган эдк-тэсшдермен катар бупнп тацда отбасы мушелершщ ездершщ куанышы мен кайгыларын ортага салып бел1- судщ, ом1рде кездесетш турл1 саяси, элеуметпк мэселелердк жаца коркем фильмдердк ютаптарды б1рлесе отырып талдаудьщ, сушкп эндерш орындап отырудыц мэш зор. Отбасы тэрбиесшде балаларды таза, деш сау етш e c i p y , алыска ж1бермей уйде тэрбиелеу, жаксы эдеп пен тэрбиеге уйрету, жаксы мшез-кулык калыптастыру, ул мен кызга 6 m i M уйрету, балаларды енбекке баулу, когамга пайдалы азамат етш тэрбиелеу, оларды ка- нагатшыл болуга уйрету, эдшдж касиеттерд1 бойына c i n i p y , уакыты келгенде кызды турмыска беру мен улды уйлещйру бэр1 де осы эдю- тер непзшде icKe асырылып жаткан. Будан б!з, шыгыс халыктарыныц отбасы тэрбиесшде улп-ене- ге корсету, сухбат, жаттыгу, машыктану, орта шаманы табу, тузету, мадактау, жазалау жэне т.б. эдютердщ тэрбиеде колданылгандыгын байкауымызга болады. Сонымен катар отбасы жагдайында колданылып келе жаткан кейб1р эдютердщ тэрбие icimje он нэтиже бермейтшш байкауга бо лады. Мысалы, кейб1р ата-ана баласыныц эрб1р эрекетш жакгырмай оган оте жогары талаптар кояды. Баласына кажетп дэрежеде жан жылуын бере алмай, сэл гана ж1берген кател1ктер1 y m iH жазалауга дайын турады. Мундай жагдайда ескен балалар ездерше сеш м аз, коркак, ездерш коргай алмайтын ынжык болып еседг Кейб1р ата-аналар балаларыныц барлык талап тшектерш орын дауга дайын турады. Олардыц айткандарын ею етпей, шектен тыс еркелетш еЫредк Мундай жагдайда ескен балада ез дегенш гана жасату, менмендтш, кой дегещц тусшбейтш б1рбеткейгпк, жауап- сыздьщ, канагатсыздык сиякты жагымсыз касиеттер пайда болады. Сондай-ак баланы шамадан тыс ебектеу де оц нэтиже бермейдг Баланыц езбетшдипп мен белсендш п басылып, мумюндштер1 да- мымайды. Ондай балалар жүктеу/скачать Достарыңызбен бөлісу:
|